به گزارش اکو اقتصاد، حسین عبدهتبریزی، اقتصاددان در این پنل ویژه سخنان خود را با طرح این پرسش آغاز کرد که حکمرانی مالی در شرایط جدید چگونه باید پیش برود و اظهار کرد: اگر قواعد حکمرانی روشن نباشد، گفتوگوها در این حوزه به نتیجه نمیرسد و تأکید کرد حکمرانی مراحل مشخصی دارد و باید روشن باشد که بحثها در چه چارچوبی صورت میگیرد.
وی با اشاره به اینکه حکمرانی مالی امروز «کاملاً دادهمحور شده»، توضیح داد: دادهمحور شدن پیامدها و الزاماتی تازه برای نهادهای مالی ایجاد کرده که توجه جدی به آنها ضروری است.
بانک مرکزی در مسیر «معمار اکوسیستم مالی»
عبدهتبریزی در بخش دیگری از سخنانش گفت: به نظر میرسد بانک مرکزی در روند کلی به سمت تبدیل شدن به معمار اکوسیستم مالی کشور حرکت میکند. وی افزود: هرچند نهادهای رقیب نیز تلاشهایی همراستا داشتهاند، اما بانک مرکزی بیش از همه کوشیده است تنظیمگر دادهها باشد، زیرساختهای پرداخت را مدیریت کند و در همکاری با بخش خصوصی، محصولات مشترک خلق کند.
این اقتصاددان با اشاره به تحول تاریخی در ساختارهای مالی توضیح داد: پیشتر مرزهای بانک، بازار سرمایه، بیمه و فناوری از هم جدا بود، اما از حدود ۴۰ سال پیش روندی آغاز شده که در آن تنظیمگران به سمت نظارت فراگیر بر جریانهای مالی حرکت کردهاند. او گفت در اروپا این مسیر بسیار جلوتر رفته، اما کشورهایی مانند ایران همچنان بیشتر از ساختارهای جداگانه استفاده میکنند.
ریسکهای جدید، بانکداری غیرمتمرکز و نقش پلتفرمها
عبدهتبریزی با اشاره به ظهور ریسکهای سیستماتیک جدید در سطح جهانی اعلام کرد: در حوزههایی مانند بانکداری غیرمتمرکز، ریسکهایی با سرعت در حال اضافه شدن است که در آینده میتواند اثر جدی بر نظام مالی کشورها بگذارد. به گفته او، پلتفرمها نوعی عبور از سازوکارهای سنتی ایجاد کردهاند و در کشورهایی که این تحولات سریعتر رخ داده، بانکهای مرکزی برای مدیریت جریانها نقش فعالتری پذیرفتهاند.
وی سپس به وضعیت ورود مردم به بازار رمزارز اشاره کرد و افزود: بخشی از پسانداز نسل جوان وارد این حوزه شده است. عبدهتبریزی توضیح داد در جهان نیز حتی اقتصاددانان برجسته و چهرههایی که جایزه نوبل دارند، درباره رمزارزها دیدگاههای متفاوتی ارائه کردهاند؛ برخی آن را نوعی کلاهبرداری مدرن میدانند و برخی دیگر بر ظرفیت آن برای ایجاد ارزش افزوده در اقتصاد واقعی تأکید دارند.
وی با بیان اینکه در اقتصاد کلان هنوز جمعبندی روشنی درباره نقش رمزارز وجود ندارد، گفت: در ایران هم مانند جهان، مردم پیش از قانونگذاری وارد این حوزه شدهاند؛ همانطور که معاملات طلا نیز پیش از تدوین قوانین مربوطه شکل گرفته بود. عبدهتبریزی اضافه کرد قانونگذاران اکنون در حال «دویدن پشت تحولاتی» هستند که قبل از قانون رخ داده است و هرچه قانون سریعتر تنظیم شود، حقوق مردم بهتر رعایت خواهد شد و اعتماد عمومی به بازار افزایش مییابد.
چالش حساب سرمایه و حساسیتهای بینالمللی
این اقتصاددان با اشاره به اینکه مسئله پولشویی یکی از نگرانیهای جهانی درباره داراییهای نوین است، اظهار کرد: در ایران به دلیل بسته بودن حساب سرمایه، فشار و حساسیت بیشتری وجود دارد و هر خروج سرمایه نیازمند دلایل مشخص و قابل اثبات است. او افزود اگر این مسئله حل نشود، همچنان از مزایای جهانی محروم خواهیم ماند و تأکید کرد به نظر میرسد ایران تلاش کرده یک سیستم سهگانه را همزمان حفظ کند که عملاً امکانپذیر نیست.
هشدار درباره تورم و مسیر دلاریزهشدن
عبدهتبریزی در بخش مهمی از سخنانش گفت :بزرگترین نگرانی او تورم است. او اظهار کرد امسال احتمال تورم نزدیک به ۶۰ درصد وجود دارد و اگر این روند سال آینده نیز تکرار شود، بیاعتمادی گستردهای در جامعه شکل خواهد گرفت. به گفته او، تورم ۶۰ درصد بهطور ساده به ۷۰ یا ۸۰ درصد ختم نمیشود، بلکه نتیجه اصلی آن بیاعتمادی است؛ و حاصل بیاعتمادی نیز دلاریزه شدن اقتصاد خواهد بود.
وی توضیح داد: اگر قیمتها آزاد شوند، کل نظام قیمتگذاری و ساختارهای دستوری فرو میریزد و مردم با موج تازهای از افزایش قیمتها مواجه خواهند شد؛ وضعیتی که میتواند بیثباتی را فراگیرتر کند.
این اقتصاددان در ادامه با اشاره به پیامدهای بلندمدت سیاستگذاریهای نادرست گفت: از سالهای ۸۴ و ۸۵ به بعد، ایران نتوانست سرمایههایی را که در مسیر توسعه بود حفظ کند. او افزود برنامهریزیها متوقف شد و به تدریج فاصله ایران با کشورهایی مثل ترکیه و عربستان افزایش یافت. عبدهتبریزی تأکید کرد اگر آن رشد حدود ۶ درصدی و ساختار اقتصادی متوازن ادامه پیدا میکرد، امروز کشور در موقعیت بسیار بهتری قرار داشت.
قانونگذاری رمزارز؛ سریع، دقیق و عاقلانه
عبدهتبریزی با تأکید بر اینکه هرجا منافع عمومی در میان باشد، قانونگذار باید ورود کند، به تجربه صندوقهای بازنشستگی اشاره کرد و گفت نبود رگولاتور تخصصی در این حوزه باعث رخدادهای جبرانناپذیر شده است. او افزود اگر نظارت سازمان بورس در صندوقها وجود داشت، بسیاری از مشکلات اخیر رخ نمیداد.
وی در انتها گفت: در حوزه رمزارز نیز همه میپذیرند کنترل و تنظیمگری لازم است، اما این تنظیمگری باید عقلانی و مبتنی بر چارچوب روشن باشد. عبدهتبریزی در پایان گفت بانک مرکزی خود نیز در برخی مقررات مردد است؛ زیرا موضوع پیچیده است و مسئله حساب سرمایه در کنار تنظیمگری، کار را دشوارتر میکند.