به گزارش اکواقتصاد، بازار سرمایه امروز یکی از متفاوتترین روزهای معاملاتی هفتههای اخیر را پشت سر گذاشت؛ روزی که در آن شاخصها با فشار فروش مواجه شدند، اما همزمان ارزش معاملات خرد در سطوحی تاریخی قرار گرفت. این همزمانی افت قیمتها با گردش بالای نقدینگی، نشان میدهد بازار بیش از آنکه وارد فاز رکود یا ترس فراگیر شده باشد، در حال تجربه یک دوره «دست به دست شدن سهام» و بازآرایی پرتفویهاست.
افت نسبی نرخ دلار آزاد پس از روزهای متوالی صعود و کاهش همزمان بهای طلا، یکی از مهمترین محرکهای منفی امروز بازار بود. این تحولات بار دیگر بر نقش محوری دلار در تعیین جهت کوتاهمدت بازارها تأکید کرد؛ بهگونهای که با کوچکترین عقبنشینی ارز، بورس نیز واکنش همسو نشان داد. این همبستگی ساختاری، حکایت از آن دارد که در شرایط فعلی اقتصاد ایران، دلار همچنان فرمانده اصلی انتظارات تورمی و تصمیمات سرمایهگذاری است.
در سطح خرد بازار، الگوی رفتاری آشنایی تکرار شد؛ پس از هر موج صعودی، معاملهگران با سرعت بیشتری به سمت شناسایی و تثبیت سود حرکت میکنند. ریشه این رفتار را باید در حافظه تاریخی بازار جستوجو کرد؛ تجربه سال ۱۳۹۹ همچنان در ذهن فعالان بازار زنده است و باعث شده ریسکگریزی در مقاطع اصلاحی افزایش یابد. همین عامل سبب شده حتی اصلاحهای محدود نیز با حجم بالای معاملات همراه شود.
نکته قابل توجه معاملات امروز، ثبت ارزش معاملات خرد در محدودههایی بالاتر از ۱۸ همت بود؛ سطحی که طی سالهای اخیر کمتر تجربه شده است. این موضوع از یک سو فشار فروش را تشدید کرده و از سوی دیگر نشان میدهد نقدینگی قابل توجهی همچنان در بازار حضور دارد. به بیان دیگر، پول از بازار خارج نشده، بلکه میان نمادها و صنایع مختلف در حال جابهجایی است.
بررسی رفتار بازارهای موازی نیز نکات مهمی را آشکار میکند. برخلاف دورههایی که یک بازار بهطور واضح برنده جریان سرمایه میشود، در شرایط فعلی جذابیت قاطعی در بازارهای رقیب مشاهده نمیشود. دلار، طلا و سایر داراییها همگی دورهای از نوسان یا اصلاح را تجربه میکنند و همین موضوع احتمال خروج گسترده پول هوشمند از بورس را کاهش داده است. این وضعیت میتواند مانعی برای تعمیق اصلاح قیمتی در بازار سهام باشد.
فعالان بازار معتقدند شرایط امروز بیش از آنکه هشداردهنده باشد، نشاندهنده ورود بورس به یک فاز طبیعی پس از رشد است. بسیاری از نمادها طی هفتههای گذشته بازدهی قابل توجهی ثبت کردهاند و اکنون نیازمند استراحت قیمتی هستند. تجربه نشان داده در چنین مقاطعی، اصلاحها معمولاً محدود و زمانبر بوده و با بازگشت تدریجی تقاضا همراه میشود.
از منظر عوامل بنیادی، گزارشهای منتشرشده در سامانه کدال همچنان نقش مهمی در جهتدهی بازار ایفا میکنند. هرچند این گزارشها ممکن است در کوتاهمدت محرک جهشهای قیمتی نباشند، اما یک کارکرد اساسی دارند: کاهش ریسک افتهای عمیق. انتشار گزارشهای مناسب سبب میشود حتی با اصلاح ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمتها، بسیاری از سهمها دوباره به محدودههای جذاب ارزندگی برسند و توجه خریداران را جلب کنند.
در عین حال، گزارشهای مالی میتوانند زمینهساز چرخش توجه بازار به نمادهایی باشند که در موج قبلی رشد جا ماندهاند. این موضوع بهویژه برای شرکتهایی با بنیاد مناسب اما بازدهی کمتر صادق است؛ سهمهایی که اکنون میتوانند مقصد جدید جریان نقدینگی باشند و تحرک تازهای به بازار ببخشند.
در کنار متغیرهای بنیادی، تحولات کلان اقتصادی و سیاسی نیز همچنان زیر ذرهبین بازار قرار دارد. گمانهزنیها درباره رویدادهای سیاسی خارجی، وضعیت بودجه و تصمیمات مجلس از جمله عواملی هستند که میتوانند بهصورت مقطعی نوسانات بازار را تشدید کنند. با این حال، بسیاری از تحلیلگران وقوع شوکهای جدی از این ناحیه را در کوتاهمدت بعید میدانند.
یکی دیگر از مباحث کلیدی که فعالان بازار به آن توجه دارند، نرخ بهره است. هرچند در حال حاضر نشانه روشنی از کاهش سریع نرخ بهره دیده نمیشود، اما تغییرات ساختاری در بودجه و سیاستهای تأمین مالی دولت، امیدهایی را نسبت به کاهش فشار این متغیر در سال آینده ایجاد کرده است. کاهش نرخ بهره میتواند بهعنوان محرک دوم بازار پس از ثبات نسبی ارز عمل کند و به افزایش تمایل سرمایهگذاران برای پذیرش ریسک منجر شود.
در مجموع، بازار سرمایه امروز تصویری دوگانه از خود به نمایش گذاشت؛ از یک سو افت شاخصها و رنگ سرخ تابلو، و از سوی دیگر گردش بالای نقدینگی و نبود ترس فراگیر. این ترکیب نشان میدهد بازار بیش از آنکه در مسیر نزولی قرار گرفته باشد، در حال آزمون سطح اعتماد سرمایهگذاران و آمادهسازی برای فاز بعدی حرکت است. به نظر میرسد در روزهای پیش رو، مدیریت هیجان و رصد دقیق جریان پول، مهمترین ابزار فعالان بازار برای عبور از این مقطع حساس خواهد بود.
فاطمه حاج علی