به گزارش اکواقتصاد، بازارهای کالایی در سال ۲۰۲۵ شاهد یکی از چشمگیرترین جابهجاییهای بازدهی در سالهای اخیر بودند؛ جایی که فلزات گرانبها و صنعتی با ثبت رشدهای کمسابقه، از بسیاری از داراییهای رقیب از جمله سهام، ارزها و انرژی پیشی گرفتند. در این میان، نقره، طلا و مس بهعنوان ستارههای اصلی بازار ظاهر شدند و در مقابل، کالاهایی مانند نفت خام، شکر و کاکائو در فهرست بازندگان سال قرار گرفتند.
فلزات گرانبها در سال جاری بهترین عملکرد را در میان گروههای مختلف کالاها به ثبت رساندند. نقره با جهشی تاریخی، حتی از بسیاری از شاخصهای مهم سهام و ارزهای بینالمللی نیز پیشی گرفت و طلا نیز تحت تأثیر ریسکهای اقتصادی و ژئوپلیتیک، رکوردهای قیمتی جدیدی را تجربه کرد.
نقره و طلا؛ درخشش بیسابقه در سایه نااطمینانی جهانی
بر اساس دادههای بازار، نقره در سال ۲۰۲۵ با رشد خیرهکننده ۱۶۱ درصدی، برای نخستین بار در تاریخ از سطح ۸۰ دلار به ازای هر اونس عبور کرد. این جهش قیمتی، نقره را به پربازدهترین فلز گرانبها و یکی از سودآورترین داراییهای سال تبدیل کرد. در همین حال، طلا نیز با افزایش ۶۶ درصدی قیمت، جایگاه خود را بهعنوان دارایی امن در شرایط بیثبات اقتصادی بیش از پیش تثبیت کرد.
تحلیلگران معتقدند نقره در سال جاری از چندین عامل حمایتی همزمان برخوردار بوده است؛ از جمله قرار گرفتن در فهرست مواد معدنی حیاتی ایالات متحده، تداوم محدودیتهای عرضه جهانی، کاهش سرمایهگذاری در معادن جدید و سطح پایین موجودیها در انبارهای بورسهای فلزی. افزون بر این، کاربرد گسترده نقره در صنایع نوظهور مانند انرژیهای تجدیدپذیر، خودروهای برقی و تجهیزات مرتبط با هوش مصنوعی، تقاضای صنعتی این فلز را تقویت کرده است.
در مقابل، طلا بیش از هر چیز از خریدهای مستمر بانکهای مرکزی جهان حمایت شده است. بانکهای مرکزی، بهویژه در اقتصادهای نوظهور، در سال ۲۰۲۵ به تنوعبخشی ذخایر ارزی خود ادامه دادند و طلا را بهعنوان ابزاری برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا در اولویت قرار دادند. همزمان، تشدید ریسکهای ژئوپلیتیک، از جنگها و تنشهای منطقهای گرفته تا نگرانیها درباره بدهیهای دولتی و چشمانداز رشد اقتصاد جهانی، جذابیت طلا را بهعنوان پناهگاه امن افزایش داد.
تیم واترر، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت کارگزاری جهانی KCM Trade، در این باره میگوید:
«تقاضا برای فلزات هم از منظر صنعتی و هم از منظر مصرفکنندگان خرد، همچنان قوی به نظر میرسد. محرکهای بنیادین کلیدی، یعنی تقاضای بانکهای مرکزی و جایگیری سرمایهگذاران در آستانه انتظار برای کاهش نرخهای بهره آمریکا در سال ۲۰۲۶، همچنان پابرجا هستند.»
چشمانداز صعودی فلزات گرانبها در ۲۰۲۶
کارشناسان بازار معتقدند روند صعودی فلزات گرانبها احتمالاً به سال ۲۰۲۶ نیز کشیده خواهد شد. انتظار برای آغاز چرخه کاهش نرخهای بهره در ایالات متحده، یکی از مهمترین عواملی است که میتواند از قیمت طلا و نقره در سال آینده حمایت کند. کاهش نرخ بهره معمولاً هزینه فرصت نگهداری داراییهای بدون بازدهی مانند طلا را کاهش میدهد و سرمایهها را به سمت این بازارها هدایت میکند.
جیسون یینگ، تحلیلگر بازار کالا در بانک BNP Paribas، میگوید:
«ما همچنان برای فلزات گرانبها چشمانداز صعودی میبینیم، زیرا بسیاری از ریسکهای امسال به سال ۲۰۲۶ نیز منتقل میشوند. نااطمینانیهای ژئوپلیتیک، بدهیهای بالا و سیاستهای پولی انبساطی، همگی به نفع طلا و نقره عمل میکنند.»
در کنار طلا و نقره، پلاتین و پالادیوم نیز در سال ۲۰۲۵ در مسیر ثبت رشد سالانه قابلتوجهی قرار گرفتهاند. این دو فلز از بهبود تقاضا در صنعت خودروسازی و همچنین محدودیتهای عرضه در برخی کشورهای تولیدکننده سود بردهاند.
رکوردشکنی مس؛ پیوند فلز سرخ با آینده فناوری
در بخش فلزات صنعتی، مس بدون تردید ستاره اصلی سال ۲۰۲۵ بوده است. قیمت مس در بورس فلزات لندن (LME) این هفته به رکورد تاریخی ۱۲ هزار و ۹۶۰ دلار در هر تن رسید و با این حساب، رشد سالانه آن به حدود ۴۴ درصد نزدیک شد.
تحلیلگران مجموعهای از عوامل را پشت این جهش قیمتی میدانند؛ از جمله تضعیف دلار آمریکا، افزایش تقاضا از سوی صنایع مرتبط با هوش مصنوعی و انرژیهای تجدیدپذیر، توسعه زیرساختهای انتقال برق و همچنین اختلال در تولید معادن بزرگ مس در آمریکای لاتین و آفریقا. گذار جهانی به سمت انرژی پاک و برقیسازی، مس را به یکی از فلزات کلیدی قرن بیستویکم تبدیل کرده و چشمانداز تقاضای بلندمدت آن را تقویت کرده است.
قلع نیز در سال جاری رشد قابلتوجهی را تجربه کرد. اختلالات عرضه در میانمار و کاهش صادرات از اندونزی، که از تولیدکنندگان اصلی قلع در جهان هستند، بازار این فلز را با کمبود مواجه کرد و قیمتها را بالا برد. آلومینیوم هم با رشد حدود ۱۷ درصدی، از سقفگذاری چین بر ظرفیت ذوب و افزایش تقاضا از سوی صنایع مرتبط با گذار انرژی و حملونقل برقی حمایت شد.پ
نقش چین و وضعیت سایر کالاها
در بازار سنگآهن، قراردادهای معاملهشده در بورس کالای دالیان چین، علیرغم کاهش تولید فولاد خام در این کشور، عملکردی بهتر از انتظار داشتند. تقاضای مقاوم، تسهیل مقررات خرید مسکن در شهرهای بزرگ چین و پروژههای زیرساختی، از قیمت سنگآهن حمایت کرد. با این حال، زغالسنگ ککشو، که یکی از نهادههای اصلی فولادسازی است، در سال ۲۰۲۵ بازدهی منفی را به ثبت رساند.
در مجموع، سال ۲۰۲۵ را میتوان سال درخشش فلزات دانست؛ سالی که در آن سرمایهگذاران برای پوشش ریسک و بهرهگیری از تحولات ساختاری اقتصاد جهانی، بیش از هر زمان دیگری به طلا، نقره و مس روی آوردند. در مقابل، بازارهای انرژی و برخی محصولات کشاورزی، تحت فشار افزایش عرضه و ضعف تقاضا، چشمانداز چندان مثبتی از خود نشان ندادند؛ روندی که بهنظر میرسد دستکم در کوتاهمدت ادامهدار باشد.