به گزارش اکو اقتصاد به نقل از تسنیم، در سال‌های اخیر، هم‌زمان با افزایش چشمگیر بیماری‌های زمینه‌ای و مزمن در جامعه، میزان توجه و اعتماد مردم به طب سنتی بیش از هر زمان دیگری رو به رشد گذاشته است. افزایش سبک زندگی‌های پرتنش، تغذیه ناسالم، کم‌تحرکی و شیوع بیماری‌هایی همچون دیابت، فشار خون، چاقی و اختلالات گوارشی، موجب شده است بسیاری از مردم کنار طب رایج به‌دنبال روش‌های مکمل و طبیعی برای ارتقای سلامت خود باشند.
استقبال 83درصد مردم از خدمات طب سنتی
آن‌طور که اخیراً مدیر دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت اعلام کرده است، نگرش نسبت به طب سنتی و مکمل در طیف نگرش مثبت است و 83.8 درصد از افراد از طب سنتی استفاده می‌کنند، همین اقبال گسترده، طب سنتی را از یک حوزه محدود و کم‌مخاطب به یکی از موضوعات مهم سلامت عمومی تبدیل کرده است؛ حوزه‌ای که اگر در بستری علمی و دانشگاهی تقویت شود، می‌تواند نقش مؤثری در ارتقای نظام سلامت کشور ایفا کند.
وجود تنها 500 پزشک فارغ‌التحصیل طب سنتی برای کل جمعیت کشور
با این حال، علی‌رغم این استقبال گسترده مردمی، ظرفیت تخصصی و علمی طب سنتی هنوز با نیاز جامعه فاصله زیادی دارد، تاکنون تنها 516 نفر در رشته طب سنتی، 79 نفر در داروسازی سنتی و 115 نفر در رشته تاریخ پزشکی فارغ‌التحصیل شده‌اند، از میان این افراد، تنها 110 نفر به‌عنوان اعضای هیئت علمی در حوزه طب سنتی و 35 نفر در بخش داروسازی طب سنتی مشغول فعالیت آموزشی و پژوهشی هستند؛ آماری که به‌خوبی نشان می‌دهد زیرساخت علمی این حوزه در مقایسه با تقاضای بالای جامعه هنوز بسیار محدود است.
کمبود متخصص طب سنتی، زمینه ساز فعالیت سوداگران
در زمان حاضر تنها کسانی صلاحیت ارائه خدمات طب سنتی را دارند که دارای مدرک دکترای تخصصی طب سنتی باشند و اخذ این مدرک تنها برای پزشکان عمومی میسر است و در شرایطی که ورود پزشکان به برخی رشته‌های تخصصی کاهش یافته است، در رشته طب سنتی نیز با کمبود متخصص نسبت به جمعیت کشور مواجهیم. این کمبود متخصص و دانش‌آموخته، علاوه بر ایجاد فاصله میان نیاز مردم و خدمات معتبر، زمینه را برای رشد سوداگران و افرادی که با عنوان «طب سنتی» ادعاهای غیرعلمی و گاه خطرناک مطرح می‌کنند، فراهم کرده است. تبلیغات بی‌پایه درباره درمان‌های قطعی، استفاده از پکیج‌های گیاهی «معجزه‌آسا» و ارائه توصیه‌های غیرتخصصی، نتیجه نبود نظارت علمی کافی و کمبود نیروهای متخصص واقعی در این حوزه است.
گسترش علمی طب سنتی و افزایش تربیت متخصصان نه‌تنها می‌تواند روند درمان بیماران را بهبود بخشد و خدمات طب سنتی معتبر را برای مردم قابل‌دسترس‌تر کند، بلکه به کاهش ادعاهای بی‌اساس و جلوگیری از سودجویی‌های خطرناک نیز کمک خواهد کرد. هرچه دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و انجمن‌های علمی طب سنتی تقویت شوند، امکان توسعه روش‌های مبتنی بر شواهد، تدوین استانداردهای درمانی و کنترل ادعاهای غیرعلمی بیشتر می‌شود، در چنین فضایی، طب سنتی می‌تواند جایگاه واقعی خود را به‌عنوان یک مکمل علمیِ طب رایج پیدا کند و نه‌تنها در مسیر درمان بیماران، بلکه در پیشگیری و ارتقای سلامت جامعه نقش مؤثرتری ایفا کند،
در عین حال یکی از اقدامات خوبی که در سالیان گذشته انجام شده، پوشش بیمه‌ای خدمات طب سنتی توسط بیمه‌های پایه است که زمینه را برای برخورداری بیشتر مردم از خدمات ارزنده طب ایرانی فراهم کرده است
کدام خدمات طب سنتی تحت پوشش بیمه قرار گرفته است؟
در همین راستا روشنک مکبری‌نژاد، رئیس انجمن علمی طب سنتی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم درباره خدمات تحت پوشش بیمه طب سنتی اظهار کرد: در زمان حاضر ویزیت پزشکان متخصص طب سنتی، فصد، حجامت و بادکش تحت پوشش بیمه‌ها هستند. برخی داروهای گیاهی هم در حال بررسی برای قرار گرفتن تحت پوشش بیمه هستند؛ ما برنامه‌ریزی کرده‌ایم که داروها هم به‌صورت تکی و هم در قالب پکیج‌های درمانی تحت پوشش قرار بگیرند؛ مثلاً پکیج درمانی برای دیابت یا پکیج‌های درمانی برای سایر بیماریها، البته فرآیند بیمه شدن این پکیج‌ها طولانی است، اما روند کار در حال انجام است.
عدم‌تناسب تعداد متخصصان طب سنتی با نیاز جامعه
وی درباره عدم‌تناسب تعداد متخصصان با نیاز جامعه نیز ابراز کرد: با توجه به جمعیتی که کشور دارد، تعداد متخصصین طب سنتی اصلاً پاسخگو نیست، به همین دلیل، به‌علت اقبال مردم و کمبود شدید متخصصان واقعی در این حوزه، نیاز مردم به‌درستی پاسخ داده نمی‌شود و مردم به‌سمت «طب‌سنتی‌نما»ها می‌روند؛ افرادی که ادعاهای واهی دارند و باعث جذب مردم می‌شوند.
وی با بیان اینکه تعداد متخصصان واقعی در برابر حجم تقاضاها بسیار کم است، ادامه داد: ما تلاش می‌کنیم تمایل پزشکان عمومی برای ورود به این رشته بیشتر شود و سعی ما این است در قالب کنگره‌هایی نظیر کنگره طب سنتی که برگزار شد، بتوانیم طب سنتی واقعی و صحیح را معرفی کنیم.
مکبری‌نژاد با تأکید بر اینکه اگر جامعه علمی با طب سنتی واقعی آشنا شود، این امر کمک بزرگی است و می‌تواند باعث افزایش اعتماد مردم شود، تصریح کرد: بسیاری از مردم وقتی به پزشکان طب رایج و نوین مراجعه می‌کنند و درباره طب سنتی سؤال می‌پرسند، معمولاً از مراجعه به طب سنتی نهی می‌شوند، این مسئله بیشتر دو دلیل دارد که یکی بی‌اطلاعی و دیگری تعصب است. اگر دلیل آن بی‌اطلاعی باشد، با کارهایی مثل تعاملات علمی، تحقیقات مشترک با متخصصان و برگزاری همایش‌ها و کنگره‌ها می‌توان کمک کرد تا جامعه علمی کشور با طب سنتی مبتنی بر شواهد بیشتر آشنا شود.
جایگاه بالای انجمن علمی طب سنتی بین گروه‌های پزشکی
رئیس انجمن علمی طب سنتی ایران با اشاره به جایگاه علمی رشته طب ایرانی بیان کرد: انجمن علمی طب سنتی ایران در آخرین ارزیابی وزارت بهداشت، از میان 113 انجمن علمی گروه پزشکی رتبه دوم را به‌لحاظ علمی کسب کرد، این در حالی است که ما با چالش‌ها و محدودیت‌های بسیار زیادی مواجه هستیم؛ چه از نظر تعداد نیرو، چه از نظر امکانات و هزینه‌ها، بنابراین کسب این رتبه نشان می‌دهد که در این رشته ظرفیت علمی خوبی داریم.
وی با اشاره به راهبردهای اجرایی برای ارتقای جایگاه طب سنتی در کشور گفت: جلوگیری از تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای، طراحی سازوکارهای نظام‌مند تصمیم‌سازی، استفاده از الگوهای موفق جهانی در طب بومی و حمایت قانون‌گذاران و مدیران در مسیر علمی‌سازی و سیاست‌گذاری مؤثر در این حوزه از جمله راهبردهایی است که باید اجرا شود تا طب سنتی به جایگاه واقعی خود نزدیک شود.
رئیس انجمن علمی طب سنتی ایران با بیان اینکه اقبال روزافزون مردم به طب سنتی، نشان‌دهنده ضرورت تغییر رویکرد از سطح روش درمانی به «مکتب فکری» است، گفت: جریان آکادمیک طب ایرانی توانسته است با اتکا بر دانش گیاهان دارویی و طب مکمل احیا شود و نگاه علمی به این حوزه را تقویت کند، بی‌توجهی به این میراث غنی و ارزشمند علمی، نوعی هزینه‌سازی برای آینده کشور است چرا که طب ایرانی نه‌تنها یک روش درمانی، بلکه مکتبی معرفتی، تمدنی و علمی است که می‌تواند محور تحول در ساختار و حکمرانی نظام سلامت کشور به‌شمار آید.
وی درباره تبلیغات درمان بیماریها توسط افراد فاقد صلاحیت طب سنتی نیز بیان کرد: متأسفانه تبلیغ برخی پکیج‌های گیاهی با عنوان‌های «درمان قطعی» یا «معجزه‌آسا» شایع شده است. هرچه دانش کمتر باشد، اعتمادبه‌نفس و ادعا بیشتر است. این تبلیغات اغلب درباره بیماری‌های سخت‌درمان مطرح می‌شود، درحالی که از این ادعاها مشخص است گویندگان نه از درمان صحیح اطلاع دارند و نه حتی از ماهیت بیماری.
مردم باید بدانند که طب سنتی می‌تواند کنار طب رایج بسیار کمک‌کننده باشد؛ چون نقاط ضعف طب رایج را پوشش می‌دهد و بنابراین استفاده از ظرفیتهای علمی موجود در این زمینه می‌تواند در درمان بیماریها بسیار کمک‌کننده باشد.