به گزارش اکواقتصاد،به نقل از شادا، محمد رضوانی فر، رئیس کل گمرک با ارائه گزارشی از عملکرد ۲۹ ماهه این سازمان تاکید کرد: گمرک ایران به عنوان مرزبان اقتصادی و پیشران سیاست‌های دولت در امر تجارت خارجی و سومین منبع درآمد دولت به شمار می‌رود که در کنار وظایف و قوانین متعدد، به فعالان اقتصادی و سایر ذینفعان خدمت رسانی می‌کند.
وی افزود: این سازمان یکی از ارکان مهم اقتصاد کشور و مجری پیاده سازی سیاست‌های دولت در امر تجارت خارجی است که تمام تلاش خود را در جهت خدمت رسانی هرچه مطلوبتر به همه ذینفعان و فعالان عرصه تجارت جهت دهی کرده و برنامه‌های جدیدی را در چارچوب تسهیل و توسعه تجارت طراحی و پیاده سازی می‌کند که سیاست های جدید گمرک گام به گام با الهام از شعار امسال سازمان جهانی گمرک با عنوان «تعامل هدفمند گمرک با شرکای سنتی و جدید» پیش خواهد رفت.
رضوانی فر اظهار امیدواری کرد که با بهره‌گیری از این برنامه‌ها و اجرای طرح تحول دیجیتال، گمرکی پیشرو، روزآمد و سازمانی چابک بر اساس نیازهای امروز ایجاد شود.
رشد ۴۵ درصدی درآمدهای گمرکی در ۱۰ ماهه امسال
معاون وزیر اقتصاد با یادآوری این که گمرک علاوه بر اعمال و اجرای سیاست‌های دولت در حوزه تجارت خارجی و تسهیل در تشریفات گمرکی، وظیفه وصول درآمدها و واریز آن به خزانه را بر عهده دارد که در این خصوص جایگاه گمرک به عنوان سومین منابع درآمد پایدار غیر تورمی دولت تثبیت شده، تاکید کرد: آمار درآمد وصولی گمرک و واریز به خزانه در ۱۰ ماهه سال جاری گواه رشد ۴۵ درصدی درآمدهای گمرکی است.
به گفته وی، جمع کل وصولی‌ها و واریز به خزانه از سوی گمرک در ۱۰ ماهه امسال ۱۵۷ هزار و ۵۴۶ میلیارد تومان بوده که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۵ درصد افزایش نشان می‌دهد. در این مدت، میزان حقوق ورودی وصولی کالاها بالغ بر ۵۰ هزار و ۵۷۹ میلیارد تومان گردیده که ۴۵ درصد افزایش یافت.
رضوانی‌فر افزود: میزان حقوق ورودی وصولی کالاها به علاوه خودرو، گوشی تلفن همراه بالای ۶۰۰ دلار و ۲۳ ردیف درآمدی گمرک در مدت یاد شده به ۷۸ هزار و ۵۱۰ میلیارد تومان رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۷۹ درصدی همراه بود. میزان مالیات بر ارزش افزوده وصولی نیز در همین مدت با ۲۲ درصد رشد به رقم ۷۹ هزار و ۳۵ میلیارد تومان رسید.
روانسازی و تسهیل تجارت خارجی
رئیس کل گمرک همچنین با اشاره به این که در جهت حذف رانت، شفاف‌سازی، تمرکز زدایی و تسهیل گری حداکثری، بازنگری مجموعه ای از دستورالعمل‌ها و ضوابط گمرکی مدنظر قرار گرفت، اضافه کرد: در این زمینه ضمن اخذ نظرهای مشورتی از گمرکات اجرایی، کارشناسان خبره و سازمان‌های نظارتی، بازنگری دستورالعمل‌ها، ضوابط اجرایی و بخشنامه های مرتبط انجام شد.
وی ادامه داد: اهم این اقدامات شامل تسهیل‌گری شامل بروز رسانی و تدوین دستورالعمل‌های مربوط به دریافت تضامین، فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی (AEO)، انتخاب مسیر، ورود موقت خودرو سواری، ورود موقت ماشین آلات راهسازی و معدنی، به روزرسانی و تدوین دستورالعمل اجرایی ترخیص لوازم یدکی خطوط تولید، بند(۱) ماده (۳۸) آیین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات، انبار اختصاصی، تدوین دستورالعمل ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش بنیان، بازنگری و تدوین شیوه نامه پاسخگویی به استعلامات بوده است.
رضوانی فر ادامه داد: هدف از بروزرسانی و بازنگری این دستورالعمل‌ها، تسهیل و ساده سازی و آگاهی و آشنایی بیشتر ذینفعان از دستورالعمل‌های تسهیل گرانه گمرک و دسترسی آسان‌تر خدمات گیرندگان به تسهیلات و خدمات گمرکی است؛ در دستورالعمل مربوط به دریافت تضامین، نحوه اخذ ضمانت نامه، تعهد ذیحسابی و بن بیمه به منظور ارایه تسهیلات به شرکت‌های دولتی، دانش بنیان، AEO، دستگاه‌های دولتی در رویه های مختلف گمرکی مدون و ابلاغ شده است.
به گفته وی، در تدوین و بروزرسانی شیوه‌نامه فعالیت کمیته‌های مدیریت مخاطره (ریسک) در گمرک در رویه واردات نیز کاهش زمان ترخیص کالا و تسریع در انجام تشریفات گمرکی، تقلیل هزینه‌های ترخیص کالا و نیز یکسان‌سازی رویه‌های گمرکی در راستای اجرای ماده ۱۱ قانون امور گمرکی، مواد ۶۶ و ۲۰۷ آیین‌نامه اجرایی قانون امور گمرکی، استاندارد ۳_۶ کنوانسیون تجدیدنظر شده کیوتو مبنی بر استفاده از شیوه‌های مدیریت خطر (ریسک) توصیه‌های سازمان جهانی گمرک در زمینه تسهیل تجارت، از جمله موارد مهم این حوزه بوده است.
شفاف سازی فرایندها
معاون وزیر اقتصاد در ادامه با تاکید بر این که استانداردسازی رویه‌ها و فرایندهای مورد استفاده در گمرکات اجرایی، به روانسازی تشریفات گمرکی و شفاف سازی کمک موثری خواهد کرد، گفت: در این خصوص با هدف مدیریت دانش، شفافیت و دسترسی سریع ذینفعان به تمامی دستورالعمل‌های موجود در گمرک، مجموعه دستورالعمل ها و شیوه نامه‌های گمرکی در بخش‌های امور گمرکی، حقوقی و نظارت، توسعه مدیریت و منابع، برنامه ریزی، بازرسی، بین الملل، استان‌ها و کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی مدون، به روز و بصورت شفاف در سامانه گمرک و همچنین مجموعه فرم‌ها، وکالت‌نامه‌ها و چارچوب‌های گمرکی نیز در راستای همین هدف شفاف، به روز و مدون و در پورتال گمرک بارگذاری شد. این اقدام در جهت تحقق شعار سال (مهار تورم؛ رشد تولید) و با رویکرد حمایت از تولید ملی و تسهیل گری بیشتر در امر تجارت خارجی صورت گرفته است.
پیشرفت ۷۵ درصدی طرح تحول دیجیتال گمرک
رضوانی‌فر همچنین اظهار کرد: با هدف ارائه تسهیلات و خدمات مطلوبتر و در بستر الکترونیکی، اجرای طرح تحول دیجیتال گمرک در دستور کار قرار گرفت که مطمئناً با اجرایی شدن آن نقش موثری در تسهیل تجارت خواهد داشت.
وی گفت: ایجاد شفافیت، کاهش هزینه و زمان در انجام امور گمرکی و تشریفات تجارت خارجی، ساده سازی رویه‌های گمرکی و اعمال کنترل‌های دقیق‌تر از دیگر مواردی است که با اجرای این طرح به آن دست خواهیم یافت. برای موفقیت در اجرای نهایی این طرح، اقدامات بسیاری در راستای برگزاری جلسات کارشناسی و اخذ نظر و پیشنهاد از صاحبنظران اقتصادی و مدیران گمرک انجام شده است که مستندسازی، تحلیل و طراحی سامانه، تدوین مستندات برای رویه های مختلف گمرک به حجم ۸۰۰ صفحه، کار کارشناسی بیش از ۱۲۰ هزار نفر ساعت، جلسه کارشناسی بیش از ۴ هزار نفر ساعت از آن جمله بوده است.
رئیس کل گمرک گفت: این طرح اکنون در رویه‌های ترانزیت، واردات و صادرات به صورت نمونه اجرایی شده و در ادامه، هوشمندسازی و الکترونیکی کردن همه رویه‌ها، دنبال خواهد شد.
به گفته وی؛ طرح تحول دیجیتال گمرک که به صورت متمرکز و با استفاده از تکنولوژی روز توسط شرکت ایزایران در حال انجام است تاکنون ۷۵ درصد پیشرفت داشته است.
بهره‌گیری از تکنولوژی‌ها و تجهیزات به روز و ابزارهای کنترلی
معاون وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه با مشارکت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری تجهیز گمرکات کشور به ابزارهای کنترلی از جمله آشکارسازهای کامیونی و چمدانی جزو برنامه‌ها است، تاکید کرد: در این زمینه براساس یک تقسیم کار، توان سنجی و ظرفیت سنجی شرکت‌های دانش بنیان از سوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری انجام و به دنبال آن موضوع مرتبط با جذب سرمایه‌گذار نیز انجام خواهد شد.
وی اضافه کرد: نتیجه این اقدامات منجر به این شد که در مدت فعالیت دولت سیزدهم حدود ۹ دستگاه آشکارساز کامیونی در گمرکات کشور نصب و راه اندازی و ۲ دستگاه دیگر نیز در بهمن ماه سال جاری در گمرکات لطف آباد و چابهار راه اندازی می‌شود.
رضوانی‌فر بیان کرد: قبل از آغاز فعالیت دولت سیزدهم، تعداد ۱۸ دستگاه آشکارساز در گمرکات کشور مورد بهره برداری رسید در حالی که در مدت ۱۵ ماه اخیر، ۱۱ دستگاه آشکارساز در گمرکات نصب شده است. بنابراین بیش از نیمی از دستگاه‌های آشکارساز که در گمرکات فعال هستند، در دولت سیزدهم مستقر شد. برنامه‌ریزی برای تهیه ۴۸ دستگاه آشکارساز چمدانی نیز انجام شده که ۹ دستگاه آن در اربعین امسال راه اندازی شده و مابقی هم به تدریج در حال تحویل است.
توسعه تعاملات بین‌المللی با هدف افزایش تجارت
رئیس کل گمرک اظهار کرد: گمرک در راستای سیاست‌های دولت سیزدهم با هدف افزایش تعاملات بین المللی و توسعه مبادلات تجاری با دیگر کشورها به ویژه با کشورهای همسایه نسبت به امضای توافق نامه و تفاهم‌نامه همکاری در حوزه گمرکی اقدام کرده است تا ذینفعان با تسهیلات و خدمات فراهم شده در چارچوب تفاهم نامه‌های امضا شده در مسیر افزایش تجارت گام بردارند. یکی از مهم‌ترین اقدام در این خصوص استفاده تجار کشورهای مورد توافق به صورت متقابل از تسهیلات ویژه ارائه شده دو طرف در قالب طرح فعالان مجاز اقتصادی است.
وی ادامه داد: علاوه بر این امضای یادداشت تفاهم‌نامه همکاری‌های آموزشی بین ایران و قزاقستان در حوزه انجام رویه‌های فنی گمرک، امضای تفاهم‌نامه همکاری‌های مشترک ترانزیتی سه جانبه گمرک ایران، ایرو و اتاق بازرگانی ایران، امضاء موافقتنامه فعالان اقتصادی مجاز بین گمرکات ایران با کشورهای بلاروس و روسیه و امضای سند جامع اقدام مشترک گمرکی بین روسای کل گمرک ایران و ترکمنستان از دیگر تفاهم نامه امضا شده است.
برگزاری نشست مشترک در مرزهای گمرکی ایران با کشورهای مختلف از جمله «آذربایجان، ارمنستان، بلاروس، پاکستان، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، روسیه و قزاقستان»، برگزاری نشست‌های وبیناری از سوی مسئولان گمرکات ایران و دیگر کشورها، نشست با دبیرکل اکو، نشست با رایزن جدید بازرگانی سفارت جمهوری ترکیه در تهران، نشست مشترک معاون وزیر و رئیس کل گمرک ایران و معاون وزیر گمرکات چین در پکن، حضور فعال گمرک ایران در هشتاد و یکمین کمیته اداری کنوانسیون تیر در ژنو و نشست مشترک گمرک ایران با دبیر اجرایی کمیسیون اقتصادی اروپایی سازمان ملل متحد در ژنو هم با هدف افزایش تعاملات گمرکی بوده است.
به گفته وی موافقت‌نامه‌ها و یادداشت تفاهم نامه‌های مورد تبادل با دیگر کشورها عمدتا موضوعات تبادل الکترونیکی داده، آموزش، اجرای دروازه مشترک مرزی، پیشگیری و مبارزه با قاچاق کالا و تخلفات گمرکی را شامل می‌شود.
پیش بینی پذیر کردن تجارت خارجی با جلوگیری از تعدد و تکثر بخشنامه‌ها
وی با اشاره به اینکه قابل پیش بینی کردن و جلوگیری از تغییرات خلق الساعه در دستور العمل‌ها، بخشنامه‌ها در حوزه تجارت خارجی، از جمله برنامه‌های مهم گمرک است که در رویکرد جدید دنبال شده است، اعلام کرد: این راستا با عنایت به لزوم پیش بینی پذیری مقررات، ثبات و امنیت اقتصادی کشور، صدور و ابلاغ بخشنامه‌ها از ابتدای سال ۱۴۰۲ تحت نظارت و پایش مستمر گمرک قرار گرفت و این امر منجر به کاهش چشمگیر در صدور بخشنامه‌های اثرگذار بر حوزه تجارت خارجی شده است.
وی اضافه کرد: به این منظور بخشنامه‌های صادره از سازمان‌های مختلف بررسی و در صورت مغایر بودن آن با قوانین موضوعه و قانون بودجه ۱۴۰۲ از ابلاغ آنها جلوگیری می شود.
رضوانی فر گفت: با تلاش‌ها و پیگیری‌های صورت گرفته در خصوص کاهش تعداد بخشنامه‌های صادره در حوزه تجارت خارجی تعداد بخشنامه‌های صادره در ۱۰ ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل با ۱۱۹ مورد کاهش به تعداد ۱۱۶ بخشنامه رسیده است. تعداد بخشنامه‌های صادره در ۱۰ ماهه سال گذشته ۲۳۵ مورد بخشنامه بوده است. به عبارتی تعداد بخشنامه‌های صادره در سال جاری نسبت به سال قبل تقریبا به نصف کاهش یافت.
بهبود فضای کسب و کار
وی با بیان اینکه یکی از اولویت‌های دولت سیزدهم بهبود کسب و کار از ابتدای فعالیت خود بوده، افزود: در چارچوب این سیاست نیز گمرک اقدامات لازم را انجام داده است که یکی از این موارد برگزاری آزمون کارگزاری گمرک بعد از ۷ سال در سال ۱۴۰۱ بود که این آزمون در سال جاری نیز تکرار شد.
وی گفت: در آزمون کارگزاری گمرکی که در آذر سال ۱۴۰۱ برگزار شد، منجر به صدور شناسه یکتا برای ۷۱۷ نفر در سامانه ملی مجوزها شده است. در آزمون کارگزاری سال جدید نیز ۸۶۹ نفر پذیرفته شده اند که مراحل اداری آن در حال انجام است.
انتشار گزارش‌های آماری شفاف و دوره‌ای
معاون وزیر اقتصاد همچنین گفت: در راستای سیاست جدید گمرک ایران مبنی بر شفاف سازی و ارائه آمارهای به هنگام و دقیق در حوزه تجارت خارجی، علاوه بر تهیه و انتشار آمار ماهانه تجارت خارجی کشور (مجموع واردات و صادرات) و ترانزیت، آمارهای مختلفی در خصوص واردات کالاهایی همچون شمش طلا، خودرو، گوشی تلفن همراه و آمار درآمدهای گمرکی و تجارت با کشورهای اوراسیا و همسایه برای بهره‌برداری تصمیم‌گیران و تصمیم سازان و فعالان اقتصادی به صورت شفاف و مستمر تهیه و منتشر می‌شود.
ارتقای شفافیت، سلامت اداری و مبارزه با فساد
وی گفت: آسیب شناسی نقاط آسیب پذیر گمرکات و شناسایی نقاط و گلوگاه‌های فساد و ارائه راهکارها در جهت رفع آن از جمله اقداماتی بود که در این خصوص مد نظر قرار گرفت و با بهره‌گیری از ابزارهای الکترونیکی و کنترلی، گمرکات سراسر کشور به صورت سامانه‌ای رصد و در خصوص موارد مرتبط از جمله نحوه ارائه تسهیلات و خدمات گمرکی مورد تحلیل و پایش قرار می‌گیرد.
رئیس کل گمرک با بیان این که در یک سال اخیر با ۱۴ اقدام عملی، گام های موثری را در راستای مقابله با فساد برداشته است، افزود: این اقدامات با هدف شفاف سازی در ارائه خدمات به ذینفعان، اتخاذ تصمیمات مشارکتی در تدوین دستورالعمل ها، توسعه ابزارهای کنترلی و تسهیل گری در حوزه تجارت خارجی انجام شده است.
رضوانی فر در پایان تاکید کرد: از دیگر اقدامات مهم گمرک در مقابله با فساد، اجرای شجاعانه دستورالعمل‌های قانونی مربوط به کالای متروکه و ضبط (اعمال ماده ۳۵) در مورد کالاهایی که بر خلاف قانون و بدون ثبت سفارش وارد بنادر می‌شوند، بود.