به گزارش اکو اقتصاد به نقل از اکوایران، بازار سرمایه طی روز گذشته سه‌شنبه ۶ خرداد ۱۴۰۴ در حالی شاهد بهبود نسبی در روند معاملات بود که سه‌گانه‌ای از عوامل اثرگذار توانستند فضا را از جو سنگین و سمی روزهای گذشته کمی دور کرده و امیدواری‌هایی را به بدنه بازار تزریق کنند. این سه‌گانه را می‌توان شامل تحرکات بانکی‌ها، انتشار گزارش‌های ماهانه قوی و اخبار مثبت سیاسی دانست؛ سه نیرویی که اگرچه هر یک به تنهایی نمی‌توانند بازار را به مدار صعود قطعی برگردانند، اما در کنار هم بستر مناسبی برای رشد تدریجی و بازگشت اعتماد فراهم کرده‌اند.
یک: بانکی‌ها، ستون فقرات روز سبز
از ابتدای معاملات روز گذشته، بانکی‌ها بازیگر اصلی بودند. گروهی که با حجم بالای معاملات و موج ورود نقدینگی، توانست بار روانی سنگینی از روی شانه بازار بردارد. این جریان مثبت در بانکی‌ها در شرایطی رقم خورد که طی روزهای گذشته بسیاری از نمادهای بزرگ بازار یا درگیر صف‌های فروش بودند یا در محدوده قیمتی کم‌نوسانی قرار داشتند.
بدون تردید اگر رونق نسبی در بانکی‌ها اتفاق نمی‌افتاد، بار دیگر فشار فروش در گروه خودرو، می‌توانست کلیت بازار را به حاشیه ببرد. اما دیروز بانکی‌ها همان ناجی‌هایی بودند که اجازه ندادند ترکش‌های خودرویی‌ها به سایر گروه‌ها هم سرایت کند.
دو: گزارش‌های خوب، منبع اعتماد به نفس
اما فقط بانکی‌ها نبودند که نقش ایفا کردند. گزارش‌های ماهانه و دوازده‌ماهه شرکت‌ها که به‌تدریج در حال انتشار هستند، سیگنال‌های قوی‌تری از بهبود وضعیت عملیاتی شرکت‌ها ارائه می‌دهند. در اردیبهشت‌ماه، بسیاری از شرکت‌ها به فروش‌هایی بهتر از میانگین چندماهه خود دست یافته‌اند. این موضوع، به‌ویژه در صنایعی نظیر غذایی، زراعی، نیروگاهی، دارویی و برخی پتروشیمی‌های کوچک دیده می‌شود.
بخش عمده‌ای از این فروش خوب البته ناشی از تجمیع موجودی فروردین است، اما در هر صورت حجم فروش و نرخ‌های ثبت‌شده نشان‌دهنده روندی رو به جلو هستند. همین گزارش‌ها باعث شده که پول هوشمند که این روزها در اختیار نهادها و صندوق‌های حقوقی است، به سمت سهم‌هایی با پشتوانه بنیادی بهتر حرکت کند.
همان‌طور که تجربه بازار در ماه‌های گذشته نشان داده، آغاز رالی‌های صعودی معمولاً از نمادهای بنیادی و گزارش‌محور آغاز می‌شود و بعد به مرور سایر گروه‌ها را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. این‌بار هم به‌نظر می‌رسد همین روند در حال شکل‌گیری است.
سه: سیاست؛ شمشیر دولبه اما فعلاً مثبت
در بُعد سوم و شاید مهم‌ترین محرک روانی بازار، اخبار سیاسی و احتمال پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای جایگاه ویژه‌ای دارند. در حالی که مدت‌هاست بازار سناریوی «عدم توافق» را پیش‌خور کرده و حتی به استقبال آن رفته، حالا سیگنال‌هایی از احتمال توافق موقت یا آغاز دور جدید مذاکرات با میانجی‌گری عمان به گوش می‌رسد.
اگرچه هیچ قطعیتی درباره موفقیت این مذاکرات وجود ندارد، اما همین احتمال، در بازاری که مدتی است با ترس و تردید نفس می‌کشد، می‌تواند شوک روانی مثبتی ایجاد کند و روند خروج سرمایه را متوقف نماید. تحلیلگران معتقدند اگر توافقی (ولو موقت) به سرانجام برسد، نه‌تنها دلار به تعادل می‌رسد، بلکه هزینه سرمایه در کشور کاهش خواهد یافت و بسیاری از صنایع بورسی نیز از منظر تحریم و صادرات در وضعیت بهتری قرار خواهند گرفت.
البته لازم به تأکید است که این فضا بسیار شکننده است و در صورتی که امیدها نقش بر آب شود، بار دیگر شاهد سنگینی جو خروج نقدینگی خواهیم بود. بنابراین بازار فعلاً در وضعیت «آماده‌باش» به سر می‌برد و با هر خبری می‌تواند واکنشی تند نشان دهد.
خودرویی‌ها؛ زخمی که هنوز عفونت دارد
در این میان، ماجرای خودرو هنوز تمام نشده و مثل استخوانی لای زخم، مدام بازار را آزار می‌دهد. نامه‌نگاری‌ها، تأییدها و تکذیب‌ها، به‌ویژه درباره عرضه‌های تودلی و نحوه واگذاری‌ها، همچنان سرمایه‌گذاران را نگران کرده است. تا زمانی که تکلیف این گروه تعیین نشود و تصمیم نهایی اعلام نگردد، سایه ترس بر سر بازار باقی خواهد ماند.
توصیه کارشناسان به نهادهای تصمیم‌گیر آن است که اگر بنا بر عرضه است، با زمان‌بندی و شفافیت کامل پیش بروند و اگر نیست، این موضوع را هم به‌روشنی اعلام کنند تا از التهاب موجود کاسته شود.
در مجموع بازار سه‌شنبه ۶ خرداد را می‌توان نقطه‌ای برای بازگشت تدریجی اعتماد تحلیل کرد. اما این اعتماد فقط با تداوم گزارش‌های مطلوب، شفاف‌سازی در گروه‌های پرریسک و البته حفظ فضای روانی مثبت سیاسی امکان‌پذیر است.
در نهایت، بازار به‌صورت تاریخی نشان داده که برای رشد، نیاز به یک «محرک بیرونی قوی» دارد. این محرک می‌تواند یک خبر مهم سیاسی، یک اتفاق اقتصادی بزرگ، یا یک حرکت هماهنگ از سوی بازیگران حقوقی باشد. گزارش‌های خوب به‌تنهایی مسیر را نشان می‌دهند اما نمی‌توانند ماشین بازار را روشن کنند؛ آن کلید روشن‌کننده، هنوز در دستان خبرهای سیاسی یا یک شوک بزرگ اقتصادی است.
به‌همین دلیل است که فعالان حرفه‌ای بازار اکنون به ترکیبی از سه عامل آرام شدن جو روانی در گروه خودرو، تداوم انتشار گزارش‌های مثبت و دریافت خبرهای قابل اتکا از جبهه سیاسی چشم دوخته‌اند.
ترکیبی که اگر با هم عمل کنند، می‌توانند نقطه آغاز یک دوره تازه و شاید سبز برای بورس تهران در تابستان پرچالش ۱۴۰۴ باشند.
فاطمه حاج علی