به گزارش اکو اقتصاد به نقل از تسنیم، با نزدیک شدن به پایان تابستان و آغاز سرمای گزنده سیبری، جادههای آسمان در شمال ایران رنگ و بوی تازهای به خود میگیرند. پرندگان مهاجر، با بالهای خسته و قلبهایی پر از انگیزه، مسیر طولانی و دشوار خود را از دشتها و جنگلهای پهناور سیبری آغاز میکنند تا در مازندران، سرزمین سبز و مرطوب خزر، به آرامش و تغذیه برسند. این کوچ سالانه نه تنها نمایش شگفتانگیزی از هماهنگی طبیعت است، بلکه یادآور چرخههای حیات و بقای گونهها در برابر تغییرات فصلی و اقلیمی است.
سواحل و تالابهای مازندران، از میاندرود تا گلوگاه و میانکاله، هر ساله میزبان هزاران بال رنگارنگ و آوازهای پرطنین پرندگان میشوند؛ پرندگانی که از هزاران کیلومتر دورتر آمدهاند تا در کنار مردابها، درختان و خورهای طبیعی استراحت کنند و انرژی تازهای برای ادامه مسیر زمستانی خود کسب کنند. از قوهای سفید و غازهای وحشی گرفته تا پرستوها و آبچلیکها، هر کدام داستانی از مهاجرت، تلاش و بقا دارند که سالهاست طبیعتدوستان و پژوهشگران را مجذوب خود کرده است.
این کوچ باشکوه، علاوه بر ارزش زیستمحیطی، نمادی از هماهنگی پیچیده طبیعت با شرایط اقلیمی و اهمیت حفاظت از تالابها، رودخانهها و زیستگاههای طبیعی است. هر بالی که در آسمان میرقصد، هر صدای قوقولی که از دور دستها به گوش میرسد، یادآور این حقیقت است که زندگی و طبیعت در هم تنیدهاند و هر تغییر کوچک میتواند چرخههای زیستی گستردهای را تحت تأثیر قرار دهد.
مهمترین باندهای نشست این پرندگان مهاجر در مازندران با توجه به گستردگی تالابها و آبندانها در شهرستان بابل تالابها و آببندانها این شهرستان است که، باند فرود این پرندگان مهاجر هستند؛ شهرستان بابل با دارا بودن بیش از 207آببندان بهعنوان شهر تالابی ایران در کنسرسیوم رامسر ثبت جهانی شد و یکی از مفاد این کنسرسیوم حفاظت از محل زندگی پرندگان مهاجر است. آبندانها به دلیل خواص محیطی وجود آبزیان به عنوان تغذیه پرندگان و با دارا بودن نیزارها و پوششهای گیاهی مکان خوبی برای نشست و زندگی و اتراق پرندگان مهمان از سیبری هستند.
با پایان یافتن ماه شهریور پیشقراولان پرندههای مهاجر نیز در ایران و مازندران رؤیت میشوند و هرساله بالای 300هزار بال پرنده مهاجر به مازندران کوچ میکنند که این تعداد شامل 100 گونه پرنده زمستانگذران است؛ بیشتر این پرندگان زمستانگذران هستند که از زمانی که سرمای شدید در سبیری آغاز میشود این پرندگان نیز کوچ خود را به سمت ایران آغاز میکنند. خصوص حیات وحش پرندگان مازندران از گوناگونی برخوردار است و این پرندگان با 317 گونه از این خانواده در مازندران گذران پاییز می کنند.
پستانداران هم با 63گونه و 19خانواده، دوزیستان با 9گونه از 6 جنس و 6خانواده، خزندگان با 26 گونه از 21جنس و 11 خانواده و ماهیها با 75 گونه بخشی از تنوع زیستی مازندران را به خود اختصاص دادهاند.
پرندگان مهاجر بهخاطر علاقهمندی به آب بیشتر لای نیزارهای تالابها لانه و تخمگذاری میکنند و بچههای خود را تا پایان سرما در این نیزارها بزرگ میکنند و به پرواز درمیآورند، اما در سال قبل بهخاطر حضور رقیب، که همان ماهیان پرورشی هستند، علاقهمندی پرندگان مهاجر به این تالابها و آببندانها کم شده است؛ تبدیل شدن آببندانها به محلی برای پرورش ماهی باعث شده است پرندگان مسیر کوچ خود را عوض کنند و راه دیگری را برای زمستانگذرانی در نظر بگیرند.
هرچند در طول سال شاهد مهاجرت پرندگان از مناطق شمالی بهسمت ایران هستیم اما اوج این مهاجرت در زمستان است؛ تعداد آببندانهای مؤثر در مهاجرت پرندگان خارجی 800 آببند در سطح مازندران است که 17هزار هکتار از وسعت مازندران را به خود اختصاص داده و بیشترین آن مختص به شهرستان بابل است؛ از این تعداد فقط 50 آببند در شرایط تالابی و مستعد حضور پرندگان مهاجرند و مابقی به محلی برای پرورش ماهیان تبدیل شدهاند که این پرورشگاه ماهیان نگرانی را در مهاجران مهمان سیبری به وجود آورده و باعث شده است در سال قبل شاهد مهاجرت قهرگونه این پرندگان به مکانی دیگر باشیم. با تداوم بارش های پاییزی و آبگیری بیشتر آببندانها، همزمان که این محیط ذخیره و نیاز آبی برای امنیت کشاورزان سال بعد را انجام میدهند در عین حال محیطی برای زمستان گذران دیگر گونههای پرندگان آبزی خواهند بود که شرایط پرآبی تالابی مناسب زیست آنها است.
از این گروه از پرندگان میتوان به قوها، اردکهای غواص نظیر اردکهای سیاه کاکل، اردک سرحنایی، اردک تاجدار، اردک چشم طلایی، اردک بلوطی، اردک اردهای و نیز چنگر معمولی و باکلانها را نام برد.
ناصر کیایی رییس محیط زیست شهرستان بابل به تسنیم گفت: آببندانهای طبیعی که دارای نیزارها هستند محیط بسیار خوب و مکان مناسبی برای پناه و اتراق پرندگان مهاجر هستند.
کیایی با بیان اینکه سارها، گنجشکها و دم جنبانک ها، چلچله ها، زنبور خوارها از جمله پرندگان با جمعیت فراوان هستند که به نیزارها علاقه مند و این مکان را برای استراحت شبانه خود انتخاب می کنند افزود: آب خوانها با توجه به شرایطی که دارند از جمله امنیت و تغذیه مهمترین عوامل اصلی فرود و ماندگاری پرندگان مهاجر در یک آب خوان به شمار می روند.
این کارشناس محیط زیست تاکید کرد: امسال باتوجه به تدابیری که اتخاذ شد شرایط خوبی برای میزبانی از پرندگان مهاجر اتخاذ شد و امسال میزبان تعداد بیشتری از این پرندگان مهاجر هستی.
وی افزود: بدون تردید اگر میزبان خوبی برای این مهمانان زمستان گذران یعنی؛ پرندگان مهاجر باشیم نه تنها این مهمانان آب بندان بابل را انتخاب می کنند، بلکه در صورت وجود شرایط مناسب مانند تغذیه وامنیت مناسب سالهای متمادی شاهد حضور آنها در این منطقه خواهیم بود و مطمئنا این حضور ادامه دارد خواهد بود.
حسینی کارشناس کشاورزی هم به تسنیم گفت: به این پرندگان مهاجر به چشم یک مهمان گذری نباید نگریست؛ در حقیقت حضور این پرندگان در این منطقه سود و فواید زیادی برای اراضی کشاورزی ما در پی خواهد داشت.
این کارشناس افزود: آفت ها که در سالهای اخیر هزینه های زیادی برای مبارزه با این دشمنان طبیعی محصولات کشاورزی بر دوش مردم و دولت گذاشته است؛ تغذیه این پرندگان می باشند. حضور این پرندگان زمینه ای برای کاهش این آفتها در اراضی کشاورزی بخصوص اراضی شالیزاری محسوب می شوند. این مهم حتما باید مورد توجه مردم ومسئولین قرار گیرد که میزبانی از این مهمانان عبوری به نفع اقتصاد کشور خواهد بود و همه ساله در فصل زمستان 100گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیتی حدود 300هزار بال به مازندران مهاجرت میکنند و این پرندگان زمستان خود را در 17 هزار هکتار آبندان این استان می گذرانند و این حضور منافع زیادی برای زمینهای کشاورزی ما در پی دارد و خروجی این حضور به دست آمدن محصولات با کیفیت خواهد بود.
