به گزارش اکو اقتصاد، دلار آمریکا که برای دهه‌ها به‌عنوان امن‌ترین دارایی در زمان بحران‌های مالی شناخته می‌شد، این بار با شوکی کم‌سابقه مواجه شد. در بحران اخیر بازارهای مالی در آوریل ۲۰۲۵، هم‌زمان با افت ۲۰ درصدی شاخص S&P 500، ارزش دلار نیز حدود ۸ درصد کاهش یافت؛ پدیده‌ای که بسیاری از تحلیلگران آن را نشانه تغییر ساختاری در بازارهای جهانی می‌دانند.
شکست یک باور قدیمی
تا پیش از این، اغلب سرمایه‌گذاران در زمان بحران به دلار پناه می‌بردند و این ارز را به‌عنوان «چتر ایمنی جهانی» می‌شناختند. اما روند اخیر نشان داد این باور ممکن است دیگر معتبر نباشد. کارشناسان معتقدند که دلیل سقوط دلار این بار نه خروج سرمایه از آمریکا، بلکه تغییر رفتار سرمایه‌گذاران و انتقال بخشی از دارایی‌ها به ارزهای جایگزین مانند یورو و ین بوده است.
دلایل تغییر رفتار سرمایه‌گذاران
به گفته اقتصاددانان، تفاوت نرخ بهره آمریکا با سایر اقتصادهای بزرگ یکی از عوامل کلیدی بوده است. آمریکا در سال‌های اخیر به «ارز تأمین‌کننده» معاملات مالی تبدیل شده و سرمایه‌گذاران جهانی به جای خرید دلار، در بحران اخیر به سمت بستن موقعیت‌های دلاری و خرید سایر ارزها حرکت کرده‌اند. این تغییر جریان‌های مالی باعث فشار مضاعف بر دلار شد.
پیامدهای احتمالی
کارشناسان هشدار می‌دهند تضعیف نقش دلار به‌عنوان دارایی امن می‌تواند اثرات بلندمدتی داشته باشد:
-
افزایش ریسک بازارهای آمریکا: سرمایه‌گذاران خارجی برای نگه‌داری دارایی‌های دلاری ناچار خواهند بود هزینه بیشتری برای پوشش ریسک بپردازند.
-
تغییر جذابیت بازار سهام: کاهش ارزش دلار می‌تواند بخشی از مزیت رقابتی شرکت‌های آمریکایی در بازارهای جهانی را تضعیف کند.
-
افزایش نقش ارزهای دیگر: با کاهش اعتماد به دلار، نقش یورو، یوآن و حتی دارایی‌های دیجیتال مانند بیت‌کوین در سبدهای سرمایه‌گذاری جهانی پررنگ‌تر می‌شود.
در همین حال، دولت آمریکا و فدرال رزرو تحت فشار بیشتری برای مدیریت نوسانات بازار قرار گرفته‌اند. برخی سیاستمداران از کاهش ارزش دلار به‌عنوان ابزاری برای حمایت از صادرات و صنعتی‌سازی استقبال می‌کنند، اما این رویکرد می‌تواند اعتماد بلندمدت به دلار را بیش از پیش تضعیف کند.
اقتصاددانان معتقدند جهان در حال ورود به دوره‌ای جدید است که در آن دیگر یک ارز مسلط به‌تنهایی نقش پناهگاه امن را ایفا نمی‌کند. به جای آن، سرمایه‌گذاران ممکن است دارایی‌های متنوع‌تری شامل طلا، اوراق بدهی چند کشور و حتی ارزهای دیجیتال را برای پوشش ریسک انتخاب کنند.