به گزارش اکو اقتصاد، بازار جهانی نقره در سال ۲۰۲۵ وارد مرحلهای شده که بسیاری از کارشناسان آن را «دوران استقلال قیمتی» مینامند؛ دورهای که در آن، این فلز گرانبها دیگر صرفاً تابع حرکتهای طلا نیست، بلکه به دلیل ترکیب منحصربهفرد عوامل بنیادین و مالی، نقش مستقلی در معادلات بازارهای کالایی و سرمایهگذاری ایفا میکند.
شکاف ساختاری در عرضه؛ عامل پیشران قیمتها
در مرکز تحولات اخیر، یک متغیر بنیادین قرار دارد: کمبود پایدار عرضه نسبت به تقاضای جهانی. بنا بر دادههای جدید «انستیتوی نقره»، شکاف عرضه و تقاضا برای پنجمین سال متوالی در حال گسترش است. تولید جهانی نقره در سال گذشته با کاهش حدود ۲ درصدی به ۱.۰۰۵ میلیارد اونس رسید، در حالیکه تقاضای جهانی به بیش از ۱.۱۶ میلیارد اونس افزایش یافته است. این کسری حدود ۱۵۰ میلیون اونس، در واقع بزرگترین شکاف از زمان آغاز ثبت آمار مدرن این فلز محسوب میشود.
بخش عمده این کمبود به کاهش استخراج معدنی بازمیگردد. بسیاری از معادن نقره در آمریکای لاتین به دلیل هزینههای بالا، کاهش عیار و مشکلات زیستمحیطی، با محدودیت تولید مواجه شدهاند. از سوی دیگر، پروژههای جدید استخراج نقره، به دلیل پیچیدگیهای سرمایهگذاری و زمانبر بودن اکتشاف، نمیتوانند بهسرعت این شکاف را جبران کنند.
صنایع سبز؛ موتور تقاضای نقره
همزمان با کاهش عرضه، تقاضای صنعتی نقره رشد چشمگیری داشته است. نقره به دلیل هدایت الکتریکی بالا، در ساخت سلولهای خورشیدی، خودروهای برقی، نیمههادیها و تجهیزات الکترونیکی نقشی کلیدی ایفا میکند. در سال ۲۰۲۴ حدود ۱۹ درصد از تقاضای جهانی نقره به بخش انرژی خورشیدی اختصاص یافته است و برآورد میشود این سهم تا پایان ۲۰۲۵ به بیش از ۲۲ درصد برسد.
برنامههای گسترش ظرفیت تولید انرژی خورشیدی در چین، هند و آمریکا بهطور مستقیم مصرف نقره را بالا برده است. چین بهتنهایی تا پایان سال ۲۰۲۵ نزدیک به ۲۸۰ گیگاوات ظرفیت جدید تولید برق خورشیدی را وارد مدار خواهد کرد. با توجه به اینکه هر مگاوات برق خورشیدی بهطور میانگین ۸۵ کیلوگرم نقره نیاز دارد، این رشد میتواند صدها میلیون اونس تقاضای اضافی ایجاد کند.
نقش سرمایهگذاران مالی و بازارهای آتی
عامل دیگر رشد قیمت نقره، ورود سرمایههای سفتهبازانه و سرمایهگذاریهای مالی است. صندوقهای قابل معامله در بورس (ETFs) که پشتوانه آنها نقره فیزیکی است، از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون حدود ۱۲۰ میلیون اونس به داراییهای تحت مدیریت خود افزودهاند؛ رقمی که بیشترین رشد از سال ۲۰۱۹ محسوب میشود. همچنین، حجم معاملات قراردادهای آتی نقره در بورس نیویورک (COMEX) بیش از ۴۰ درصد افزایش یافته است.
کاهش بازدهی واقعی اوراق خزانهداری آمریکا، انتظارات برای کاهش نرخ بهره توسط فدرالرزرو و ضعف مقطعی دلار، زمینه را برای افزایش جذابیت فلزات گرانبها نزد سرمایهگذاران بینالمللی فراهم کرده است.
ریسکها و سناریوهای پیشرو
اگرچه چشمانداز بنیادین نقره در میانمدت صعودی به نظر میرسد، اما ریسکهای قابلتوجهی نیز وجود دارد. نخست، در صورت بازگشت سیاستهای پولی انقباضی و افزایش نرخهای بهره، بخشی از سرمایههای مالی ممکن است از بازار نقره خارج شوند. دوم، هرگونه کاهش سرعت رشد اقتصادی چین یا اختلال در سرمایهگذاریهای انرژیهای تجدیدپذیر میتواند تقاضای صنعتی را تحتفشار قرار دهد.
تحلیلگران هشدار میدهند که بازار نقره مستعد نوسانات تند قیمتی است؛ چرا که بخش قابلتوجهی از معاملات آن در بستر بازارهای مشتقه انجام میشود. در چنین شرایطی، انتشار یک داده اقتصادی قوی از آمریکا یا تغییر لحن فدرالرزرو میتواند محرک یک اصلاح کوتاهمدت در قیمتها باشد.
چشمانداز میانمدت
در مجموع، نقره در سال ۲۰۲۵ وارد مرحلهای شده است که نیروهای چندگانهای از بخشهای مالی، صنعتی و ژئوپلیتیک بر آن تأثیر میگذارند. کارشناسان بر این باورند که تا زمانی که شکاف عرضه و تقاضا پابرجا بماند و روند گذار به انرژیهای پاک ادامه یابد، نقره میتواند حتی در صورت اصلاحهای مقطعی، مسیر صعودی خود را در افق ۲ تا ۳ ساله حفظ کند.