به گزارش اکو اقتصاد، بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند که این نوسانات، ارتباط مستقیمی با اخبار و گمانه‌زنی‌های منتشر شده پیرامون احیای احتمالی مذاکرات میان ایران و آمریکا دارد. هرچند هنوز هیچ توافق رسمی اعلام نشده، اما صرف وجود امید یا نگرانی نسبت به این مذاکرات، اثری فوری بر بازارهای طلا، ارز و سرمایه‌گذاری گذاشته است.
واکنش اولیه بازار طلا به اخبار مذاکرات
اخیراً اخباری درباره احتمال بازگشت طرفین به میز مذاکره پیرامون برنامه هسته‌ای ایران منتشر شده است. گرچه هیچ‌یک از طرفین این مذاکرات را به‌صورت رسمی آغاز نکرده‌اند، اما انتشار برخی بیانیه‌ها از سوی مقامات اروپایی و آمریکایی، باعث شد فضای انتظاری در بازار شکل بگیرد. در همین راستا، نرخ دلار در بازار آزاد با افت نسبی مواجه شد و به دنبال آن، قیمت طلا نیز نزولی شد.
از آنجا که صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا عمدتاً بر اساس نرخ طلای داخلی (که متأثر از نرخ ارز و بهای جهانی طلا است) قیمت‌گذاری می‌شوند، کاهش دلار باعث افت قابل توجه در NAV این صندوق‌ها شد. برای مثال، صندوق‌های لوتوس، زر، کهربا و گوهر همگی در یک بازه کوتاه زمانی زیان‌هایی بین ۷ تا ۱۲ درصد را تجربه کردند.
افت قیمت‌ها؛ بازتابی از کاهش ریسک سیاسی؟
در ادبیات اقتصادی، طلا همواره به عنوان یک دارایی امن در شرایط بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی شناخته می‌شود. در نتیجه، افزایش احتمال توافق میان ایران و غرب از نگاه بازار، به معنای کاهش ریسک سیستماتیک است و این امر باعث می‌شود تقاضا برای دارایی‌های امن مانند طلا کاهش یابد.
سرمایه‌گذاران در روزهای اخیر، بخشی از دارایی‌های خود را از صندوق‌های طلا خارج کرده و به سمت دارایی‌های دیگر از جمله صندوق‌های درآمد ثابت یا سهام حرکت داده‌اند. همین مسئله باعث کاهش حجم معاملات در برخی روزها و همچنین تشدید خروج نقدینگی حقیقی از این صندوق‌ها شده است. بر اساس داده‌های موجود، تنها طی سه روز، بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان از این صندوق‌ها خارج شده است.
آیا بازار دچار خوش‌بینی کاذب شده؟
اما برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که واکنش بازار به اخبار مذاکرات بیش از حد خوش‌بینانه بوده است. تجربه سال‌های گذشته نشان داده که مذاکرات ایران و آمریکا، همواره با پیچیدگی و وقفه‌های فراوان همراه بوده و نمی‌توان صرف چند خبر غیررسمی را نشانه‌ای از توافق قریب‌الوقوع دانست.
با توجه به عدم قطعیت مذاکرات، بازار طلا ممکن است در روزهای آینده دچار نوسانات رفت و برگشتی شود. در واقع، نوسانات فعلی نوعی واکنش هیجانی به فضای سیاسی است و تا زمانی که سیگنال‌های قوی‌تری از نتیجه مذاکرات صادر نشود، نمی‌توان از ثبات بازار صحبت کرد.
تحلیل تکنیکال: صندوق‌ها در محدوده حمایتی
بررسی نمودار قیمت صندوق‌های طلا مانند «طلای زر» یا «عیار مفید» نشان می‌دهد که اکثر این صندوق‌ها به محدوده‌های حمایتی میان‌مدت خود نزدیک شده‌اند. برای مثال، صندوق لوتوس که در روزهای ابتدایی فروردین حوالی ۵۴۰ هزار ریال معامله می‌شد، در روزهای اخیر به نزدیکی ۴۹۰ هزار ریال رسیده است. در صورت شکست این سطح، احتمال ادامه اصلاح تا حوالی ۴۷۰ هزار ریال نیز وجود دارد.
اما در صورتی که بازار طلا در هفته آینده با افزایش تقاضا روبه‌رو شود (مثلاً در صورت بروز تنش سیاسی جدید یا عدم تحقق مذاکرات)، این صندوق‌ها می‌توانند مجدداً به مدار صعودی بازگردند.
سناریوهای پیش رو برای صندوق‌های طلا
با توجه به فضای سیاسی حاکم، می‌توان برای صندوق‌های طلا دو سناریوی اصلی را متصور شد:
توافق سیاسی یا آغاز رسمی مذاکرات
در این حالت، شاهد افت بیشتر نرخ ارز و تداوم خروج نقدینگی از صندوق‌های طلا خواهیم بود. در کوتاه‌مدت، ممکن است این صندوق‌ها جذابیت خود را برای سرمایه‌گذاران از دست بدهند.
عدم توافق یا شکست مذاکرات
این سناریو موجب افزایش ریسک سیاسی، رشد نرخ ارز و تقویت تقاضا برای طلا خواهد شد. در چنین شرایطی، صندوق‌های طلا می‌توانند به پناهگاه دوباره سرمایه‌ها تبدیل شوند و روند صعودی را تجربه کنند.
صندوق‌های طلا همچنان ابزار پوشش ریسک‌اند
با وجود افت اخیر، صندوق‌های طلا همچنان یکی از بهترین ابزارهای پوشش ریسک در برابر نوسانات اقتصادی و سیاسی هستند. اما سرمایه‌گذاری در آن‌ها نیازمند دقت بالا، شناخت دقیق از فضای ژئوپلیتیک و پیگیری مستمر اخبار مذاکرات است. اگرچه فعلاً فضای بازار به سمت کاهش ریسک متمایل شده، اما در کشوری مانند ایران که تحولات سیاسی لحظه‌ای می‌توانند مسیر بازار را تغییر دهند، طلا هنوز هم برگ برنده‌ای برای روزهای پرریسک است.