به گزارش اکو اقتصاد، تهران یکی از پرمصرفترین شهرهای ایران است که اکنون با ناترازی منابع و مصارف آبی مواجه شده است. کاهش بارشها، برداشت بیرویه از سفرههای زیرزمینی و توسعه شهری بیضابطه، آینده آبی پایتخت را در وضعیتی ناپایدار قرار داده است.
پزشکیان با اشاره به وضعیت بحرانی منابع آبی کشور گفت: «اگر تا آذر باران نبارد، باید در تهران جیرهبندی آب را آغاز کنیم و در صورت تداوم خشکسالی، شاید ناچار به تخلیه شهر شویم.» او تأکید کرد مدیریت نادرست منابع طبیعی و تأخیر در اصلاح الگوی مصرف، تهدیدی جدی برای زیست شهروندان ایجاد کرده است.
در این میان، احداث تصفیهخانههای جدید و استفاده از پساب تصفیهشده در صنعت و فضای سبز، به عنوان راهحلهای اصلی مطرحاند. تصفیهخانه فاضلاب رباطکریم که اخیراً با ظرفیت روزانه بیش از ۲۱ هزار مترمکعب افتتاح شد، نمونهای از پروژههای دولت برای بازچرخانی آب است. این طرح با فناوری نوین قادر است نیترات، فسفر و سولفات را کاهش دهد و سالانه هشت میلیون مترمکعب آب قابل استفاده در کشاورزی و صنعت تولید کند.
عیسی بزرگزاده، سخنگوی صنعت آب نیز عبور از بحران را منوط به «دیپلماسی آب، بازچرخانی گسترده و اصلاح الگوی کشاورزی» دانسته است. او میگوید این تحولات باید همزمان در «سیاست، صنعت و مزرعه» آغاز شوند.
در تهران روزانه بیش از ۴۵ درصد از کل مصرف آب شهری کشور انجام میشود و حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد این میزان در تابستان صرف کولرهای آبی میگردد. همچنین ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل مصرف برای آبیاری فضای سبز به کار میرود؛ درحالیکه بسیاری از این فضاها همچنان با الگوی چمنکاری و درختان پرمصرف اروپایی آبیاری میشوند.
محمد ارشادی، عضو شورای راهبردی اندیشکده تدبیر آب میگوید: «در صورت استفاده از آب بازچرخانی در فضای سبز و سامانههای سرمایشی، میتوان بخش بزرگی از فشار بر منابع خام را برداشت.» به گفته او، ظرفیت فعلی تصفیهخانههای تهران سالانه حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون مترمکعب پساب تصفیهشده تولید میکند و با تکمیل شبکهها، این رقم تا سه برابر قابل افزایش است.
ارشادی با هشدار نسبت به خطر فرونشست زمین در اثر تخلیه سفرههای زیرزمینی افزود: «اگر الگوی مصرف تغییر نکند، حتی بارشهای مقطعی نیز بحران را حل نخواهد کرد. تهران مانند شهری است که بر دهانه آتشفشان نشسته است.»
انوش نوری اسفندیاری، دیگر عضو اندیشکده تدبیر آب، نیز تأکید دارد بازچرخانی تنها ابزار واقعی برای مدیریت پایدار منابع آبی کشور است. او میگوید: «هر مترمکعب آب بازیافتی معادل جلوگیری از همان مقدار برداشت از منابع زیرزمینی است. بدون توسعه بازچرخانی، پایداری تأمین آب برای کلانشهرها غیرممکن است.»
بر اساس این گزارش، تهران هنوز به نقطه تخلیه نرسیده، اما با حدود ۲۵ درصد کسری آب روزانه، در مرز بحرانی قرار دارد. آنان تأکید دارند راه نجات نه در انتقال آب از طالقان و حفر چاههای تازه، بلکه در مدیریت تقاضا و بازچرخانی محلی نهفته است.
در نهایت، اگر نهادهای تصمیمگیر، شهرداریها و صنایع در یک برنامه منسجم برای بازچرخانی همکاری نکنند، بحران آب در تهران از مرحله هشدار عبور کرده و به تهدیدی واقعی برای بقا تبدیل خواهد شد.