به گزارش اکواقتصاد، در پی تشدید تنشهای ژئوپلیتیکی در آمریکای لاتین، بازار جهانی نفت روز چهارشنبه شاهد افزایش قابلتوجه قیمتها بود؛ رشدی که مستقیماً به تصمیم تازه دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، برای اعمال «محاصره کامل و تمامعیار» علیه نفتکشهای تحریمیِ ورودی و خروجی ونزوئلا نسبت داده میشود. این اقدام در شرایطی صورت گرفته که بازار نفت همزمان با ابهام در سمت تقاضای جهانی و نگرانی از مازاد عرضه دستوپنجه نرم میکند.
بر اساس دادههای معاملاتی، قراردادهای آتی نفت برنت با افزایشی ۷۰ سنتی، معادل ۱٫۲ درصد، به ۵۹٫۶۲ دلار در هر بشکه رسید. همچنین نفت خام وستتگزاس اینترمدیت آمریکا (WTI) نیز با رشد ۷۳ سنتی، معادل ۱٫۳ درصد، در سطح ۵۶ دلار در هر بشکه معامله شد. این افزایش پس از آن رخ داد که قیمتها در جلسه معاملاتی قبلی در نزدیکی کف پنجساله خود تثبیت شده بودند.
در روزهای اخیر، امیدواری به پیشرفت در مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین باعث شده بود بازار احتمال کاهش تحریمهای غرب علیه مسکو و ورود عرضه بیشتر نفت روسیه به بازار را در قیمتها لحاظ کند. این عامل، در کنار نشانههای تقاضای شکننده جهانی، فشار نزولی قابلتوجهی بر قیمتها وارد کرده بود. با این حال، دستور جدید ترامپ ورق را تا حدی برگرداند و بار دیگر ریسک ژئوپلیتیکی را به کانون توجه معاملهگران بازگرداند.
ترامپ روز سهشنبه اعلام کرد که ایالات متحده تمامی نفتکشهای تحریمی مرتبط با ونزوئلا را ـ چه در حال ورود و چه در حال خروج ـ هدف محاصره قرار خواهد داد. او همچنین دولت ونزوئلا را یک «سازمان تروریستی خارجی» توصیف کرد؛ اظهاراتی که از تشدید بیسابقه لحن واشنگتن علیه دولت نیکلاس مادورو حکایت دارد. به گفته رئیسجمهور آمریکا، این سیاست بخشی از کارزار فشار حداکثری علیه کاراکاس است؛ دولتی که ترامپ آن را مسئول قاچاق مواد مخدر به خاک آمریکا میداند.
به گفته یک معاملهگر نفت آمریکایی، اجرای عملی این محاصره میتواند بهطور بالقوه ۰٫۴ تا ۰٫۵ میلیون بشکه در روز از عرضه نفت جهانی را تحت تأثیر قرار دهد. برآورد این معاملهگر نشان میدهد که چنین اختلالی میتواند قیمتها را حدود ۱ تا ۲ دلار در هر بشکه افزایش دهد، هرچند دامنه اثرگذاری آن به مدتزمان و شدت اجرای این سیاست بستگی خواهد داشت.
ماتیاس توگنی، تحلیلگر شرکت «نکست برل» (Next Barrel)، معتقد است واکنش اصلی بازار در کوتاهمدت نه در قیمتهای آتی، بلکه در بازار فیزیکی و پرمیومهای کوتاهمدت مشاهده خواهد شد. او میگوید: «انتظار میرود پرمیومهای فیزیکی بیش از قیمتهای نقدی واکنش نشان دهند؛ بهویژه برای جایگزینهای طبیعی نفت سنگین مری (Merey) ونزوئلا در ساحل خلیج مکزیک، مانند نفتهای کانادایی و مخلوط کاستیا از کلمبیا.» با این حال، به گفته توگنی، کاهش عرضه مرتبط با محمولههای سهمی شرکت شورون کمتر از ۲۰۰ هزار بشکه در روز خواهد بود.
اظهارات ترامپ تنها یک هفته پس از آن مطرح شد که ایالات متحده یک نفتکش تحریمی را در سواحل ونزوئلا توقیف کرد؛ اقدامی که بهعنوان نشانهای روشن از تشدید فشارها علیه دولت مادورو تلقی میشود. از زمان این توقیف، آمارها حاکی از کاهش محسوس صادرات نفت خام ونزوئلاست؛ کاهشی که میتواند در صورت تداوم، اثرات عمیقتری بر بازار نفتهای سنگین داشته باشد.
با این حال، ابهامهای مهمی درباره نحوه اجرای این محاصره وجود دارد. هنوز مشخص نیست چه تعداد نفتکش مشمول این تصمیم خواهند شد و آمریکا دقیقاً از چه سازوکاری برای اعمال آن استفاده خواهد کرد. برخی تحلیلگران احتمال میدهند واشنگتن بار دیگر از گارد ساحلی برای متوقفسازی کشتیها بهره بگیرد؛ رویکردی که پیشتر نیز سابقه داشته است. در ماههای اخیر، حضور ناوهای جنگی آمریکا در این منطقه افزایش یافته و همین موضوع نگرانیها درباره احتمال درگیریهای ناخواسته را تشدید کرده است.
نکته قابلتوجه آن است که همه نفتکشهایی که نفت ونزوئلا را حمل میکنند، لزوماً تحت تحریم نیستند. برخی از این کشتیها همچنین نفت خام ایران و روسیه را جابهجا میکنند، بیآنکه مشمول تحریمهای مستقیم باشند. افزون بر این، نفتکشهایی که توسط شرکت شورون اجاره شدهاند، بر اساس مجوزی که پیشتر از سوی واشنگتن صادر شده، همچنان مجاز به انتقال نفت خام ونزوئلا به آمریکا هستند.
بازار نفت در حال حاضر از منظر عرضه در وضعیت نسبتاً مناسبی قرار دارد و مازاد عرضه جهانی همچنان یک عامل بازدارنده برای جهش شدید قیمتهاست. امریل جمیل، تحلیلگر ارشد نفت در شرکت LSEG، میگوید: «در کوتاهمدت، جهش شدید قیمت بعید است؛ مگر آنکه اقدام تلافیجویانهای رخ دهد که بر زیرساختهای نفت و گاز کل قاره آمریکا اثر بگذارد.» او تأکید میکند که در بلندمدت، هرگونه اختلال طولانیمدت در صادرات ونزوئلا میتواند بهطور خاص از قیمت نفتهای سنگین حمایت کند؛ بخشی از بازار که جایگزینهای آن محدودتر است و حساسیت بیشتری به شوکهای عرضه دارد.