به گزارش اکو اقتصاد، بازار اوره ایران در روزهای اخیر تحت تأثیر همزمان معاملات صادراتی و محدودیتهای فزاینده در تأمین گاز، وارد مرحلهای حساس شده است.
مرحلهای که میتواند بر توازن عرضه و قیمتها در ماههای پیش رو اثرگذار باشد. بر اساس آخرین ارزیابیها، قیمت اوره گرانوله ایران در معاملات انجامشده در بازه ۳۷۰ تا ۳۷۵ دلار به ازای هر تن فوب تثبیت شده که نشاندهنده حفظ سطوح قیمتی نسبتاً بالا در بازار صادراتی است.
در این میان، پتروشیمی پردیس موفق شده است ۳۰ هزار تن اوره گرانوله را به قیمت ۳۷۵ دلار در هر تن فوب به فروش برساند. این محموله که قرار است در هفته نخست ژانویه بارگیری شود، به مقصد ترکیه ارسال خواهد شد و از تداوم تقاضا در بازارهای منطقهای حکایت دارد. همزمان، پتروشیمی مسجد سلیمان نیز دو محموله ۳۰ هزار تنی اوره گرانوله را هر یک به قیمت ۳۷۰ دلار در هر تن فوب برای حمل در ماه ژانویه به فروش رسانده است. مجموع این معاملات نشان میدهد که با وجود چالشهای داخلی، صادرکنندگان ایرانی همچنان در بازار جهانی فعال هستند و توانستهاند قیمتهایی نزدیک به سقف بازه ارزیابیشده را محقق کنند.
با این حال، چشمانداز تولید اوره در داخل کشور با ریسکهای جدی مواجه شده است. از ابتدای فصل زمستان، محدودیت در تأمین گاز طبیعی بهتدریج تشدید شده و فشار مستقیمی بر واحدهای تولیدکننده اوره وارد کرده است. هدایت گاز به سمت تأمین گرمایش خانگی، بار دیگر صنعت پتروشیمی را در اولویت دوم قرار داده و پیامد آن، کاهش یا توقف تولید در چندین واحد بزرگ بوده است. بر اساس اطلاعات موجود، دستکم چهار تولیدکننده اوره در کشور تولید خود را به طور کامل متوقف کردهاند؛ واحدهایی که مجموع ظرفیت اسمی آنها بیش از ۳٫۳۴ میلیون تن در سال برآورد میشود. این رقم سهم قابل توجهی از ظرفیت کل تولید اوره ایران را شامل میشود و توقف آن میتواند عرضه داخلی و صادراتی را به شکل محسوسی محدود کند.
در کنار این توقفها، برخی دیگر از تولیدکنندگان نیز با ظرفیتهای پایینتر از حالت عادی فعالیت میکنند. یکی از واحدهای بزرگ کشور با ظرفیت اسمی ۳٫۲ میلیون تن در سال، در حال حاضر تنها با حدود ۶۶ درصد ظرفیت مشغول به کار است و واحدی دیگر با ظرفیت ۱٫۰۷ میلیون تن در سال، حدود ۸۰ درصد ظرفیت خود را به تولید اختصاص داده است. هرچند هنوز جدول زمانی مشخصی برای تداوم یا پایان این کاهشها اعلام نشده، اما تجربه سالهای گذشته نشان میدهد که محدودیت گاز در فصل سرد معمولاً تا اواخر زمستان ادامه پیدا میکند.
ترکیب معاملات صادراتی با قیمتهای نسبتاً بالا و کاهش تولید ناشی از محدودیت انرژی، میتواند در کوتاهمدت به حمایت از قیمت اوره ایران در بازار جهانی منجر شود. کاهش عرضه بالقوه، بهویژه اگر همزمان با تداوم تقاضا در بازارهای هدف مانند ترکیه و سایر کشورهای منطقه باشد، احتمال حفظ یا حتی تقویت سطوح قیمتی فعلی را افزایش میدهد. با این حال، در میانمدت، تداوم فشار بر تولید ممکن است توان ایران برای ایفای تعهدات صادراتی و بهرهگیری کامل از فرصتهای بازار را محدود کند، موضوعی که تصمیمگیریهای سیاستگذارانه در حوزه انرژی و مدیریت گاز را بیش از پیش در کانون توجه فعالان صنعت اوره قرار میدهد