به گزارش اکو اقتصاد، بازارسرمایه امروز در شرایطی آغاز شد که پشت سر گذاشتن چند روز مثبت متوالی، فضای عمومی را امیدوارتر از هفته‌های گذشته کرده بود. شاخص کل طی روزهای اخیر توانسته بود بخشی از عقب‌ماندگی خود نسبت به سایر بازارها را جبران کند و این موضوع باعث شده بود تا اعتماد نسبی دوباره در میان سهامداران خرد و حقوقی‌ها شکل بگیرد. با این حال، هم‌زمانی معاملات امروز با آخرین روز کاری پیش از تعطیلات طولانی، موجب شد تا بسیاری از معامله‌گران در موقعیت شناسایی سود قرار گیرند و فشار عرضه در نیمه دوم بازار افزایش پیدا کند.
در واقع، بازار امروز صحنه برخورد شش عامل مهم بود که مسیر شاخص و جهت‌گیری معامله‌گران را مشخص کرد. نخستین عامل، جو مثبت روزهای گذشته بود که در قالب تشکیل صف‌های خرید و افزایش تقاضا در نمادهای بزرگ و کوچک خود را نشان داد. این جو مثبت توانسته بود برای چند روز متوالی جریان پرقدرتی از خوش‌بینی را در بازار ایجاد کند. دومین عامل، اخبار مثبت منتشر شده از صنایع کلیدی نظیر پالایشی‌ها، خودرویی‌ها و پتروشیمی‌ها بود که بار دیگر نگاه‌ها را به سمت این گروه‌ها برگرداند و بخش مهمی از نقدینگی تازه‌وارد را به خود جذب کرد.
سومین عامل، ورود جریان پول جدید به بازار بود. آمارها نشان می‌دهد طی روزهای اخیر تعداد قابل توجهی از کدهای معاملاتی تازه‌فعال شده‌اند و بخشی از نقدینگی که سال‌ها از بازار فاصله گرفته بود، بار دیگر به سمت خرید سهام حرکت کرده است. نکته قابل توجه این است که برخلاف تصور برخی، این جریان پول الزاماً از جنس بازیگران سنتی بازار نبود، بلکه ترکیبی از سرمایه‌های خرد و میان‌مدت بود که با درک ارزندگی بازار در مقایسه با سایر بازارها، جذب بورس شد. همین موضوع سبب شد حتی حجم‌های نسبتاً محدود نیز اثرگذاری بزرگی بر روند بازار داشته باشند.
چهارمین عامل، تحولات سیاسی و مذاکرات بین‌المللی است. بازار سرمایه در ماه‌های اخیر نشان داده که حساسیت بالایی به اخبار مربوط به توافق‌های احتمالی و تعویق مکانیسم ماشه دارد. امروز نیز بسیاری از فعالان بازار معتقد بودند که اگر قرار باشد دور جدیدی از رشد شکل بگیرد، این امر تنها با پشتوانه اخبار مثبت سیاسی امکان‌پذیر خواهد بود. همین انتظار باعث شد تا بخشی از سرمایه‌گذاران ترجیح دهند دست به عصا حرکت کنند و موقعیت خود را تا روشن‌تر شدن نتیجه تحولات سیاسی تغییر ندهند.
پنجمین عامل، شناسایی سود پیش از تعطیلات بود. تجربه نشان داده در روزهای منتهی به تعطیلات، بخشی از سرمایه‌گذاران تمایل دارند با نقد کردن دارایی‌های خود، ریسک ناشی از تعطیلات را کاهش دهند. این روند امروز نیز مشهود بود و افزایش عرضه در دقایق پایانی بازار، ردپای این استراتژی را آشکار ساخت. ششمین عامل، دیدگاه تکنیکالیست‌ها بود. بسیاری از تحلیلگران تکنیکال معتقدند شاخص کل پس از رسیدن به محدوده ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار واحد نیاز به اصلاح موقت دارد و این پیش‌بینی سبب شد تا برخی معامله‌گران از ترس برگشت احتمالی بازار، دست به فروش بزنند.
مجموع این شش عامل، چهره بازار سه‌شنبه را شکل داد؛ بازاری که اگرچه در نیمه نخست همچنان تحت تأثیر جو مثبت روزهای گذشته قرار داشت، اما در نیمه دوم با غلبه عرضه‌ها مواجه شد. با این حال، نکته امیدوارکننده حجم قابل قبول معاملات و ادامه حضور جریان پول تازه است. بسیاری از کارشناسان معتقدند اگر آرامش سیاسی در هفته‌های آتی برقرار بماند، همین جریان نقدینگی می‌تواند موتور محرک دور جدیدی از صعود باشد و حتی سهامداران سنتی و پول‌های پارک‌شده را نیز به بازار بازگرداند.
نکته دیگر آن است که ترکیب خریداران اخیر عمدتاً سرمایه‌های کوچک بوده که به طور متوسط کمتر از ۲۰ میلیارد تومان ارزش هر معامله را شامل می‌شد. این موضوع نشان می‌دهد برخلاف گذشته که ورود سرمایه‌گذاران حقوقی یا بازیگران بزرگ روند بازار را تغییر می‌داد، این بار سرمایه‌گذاران خرد و نیمه‌حرفه‌ای نقش پررنگ‌تری در شکل‌گیری روند صعودی ایفا کرده‌اند. همین مسئله باعث شده برخی از تحلیلگران این جریان پول را «پول هوشمند» بنامند، هرچند شواهد نشان می‌دهد این جریان بیشتر ناشی از مقایسه بورس با سایر بازارها و جذابیت نسبی قیمت سهام بوده است.
به طور کلی، بازار سه‌شنبه ۱۸ شهریور ۱۴۰۴ را می‌توان نقطه تلاقی امید و احتیاط دانست. امید از آن جهت که شاخص‌ها توانسته‌اند از محدوده‌های حمایتی عبور کنند و تقاضای تازه در بازار شکل گرفته است؛ و احتیاط از آن رو که معامله‌گران چشم به تحولات سیاسی و خبرهای روز دوخته‌اند. در این شرایط، اگر اخبار مثبت سیاسی در هفته‌های آینده تقویت شود، احتمال عبور شاخص از مقاومت‌های تکنیکالی و آغاز دور جدیدی از صعود بسیار بالاست. اما در صورتی که تحولات خلاف انتظار پیش برود، بازار بار دیگر به فاز اصلاحی بازخواهد گشت.
در پایان می‌توان گفت بازار سرمایه در حالی به استقبال تعطیلات رفت که جدال میان خریداران و فروشندگان همچنان ادامه دارد. حضور جریان نقدینگی تازه، اخبار مثبت صنایع و چشم‌انداز سیاسی مبهم، سه ضلع اصلی آینده بازار را تشکیل می‌دهند. فعالان بازار امیدوارند که با تداوم آرامش سیاسی و انتشار گزارش‌های مثبت، مسیر رشد ادامه‌دار شود و سرمایه‌گذاران بیشتری به جمع خریداران بازگردند. اما در این میان، سایه تحولات سیاسی همچنان سنگین‌ترین عاملی است که می‌تواند تمام معادلات را دستخوش تغییر کند.
فاطیما حاج علی