به گزارش اکو اقتصاد، در شرایطی که بحران ناترازی انرژی به یکی از چالش‌های اساسی اقتصاد ایران و بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده، توجه به انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ویژه انرژی خورشیدی می‌تواند راه‌حلی پایدار برای عبور از این بحران باشد. کاهش هزینه‌های تولید، پیشرفت فناوری‌های ذخیره‌سازی و حمایت جهانی از انرژی پاک، این منابع را به ستون فقرات آینده انرژی بدل کرده است.
طبق گزارش اخیر دانشگاه سوری در بریتانیا که در رسانه‌های بین‌المللی بازتاب گسترده‌ای یافت، هزینه تولید برق خورشیدی اکنون به حدود ۰.۰۲۳ یورو برای هر کیلووات ساعت رسیده است؛ رقمی که آن را به ارزان‌ترین منبع انرژی جهان تبدیل کرده است. این تحول، نتیجه دو عامل کلیدی است: رشد فناوری سلول‌های خورشیدی با راندمان بالا و کاهش چشمگیر هزینه باتری‌های لیتیوم-یونی که امکان ذخیره‌سازی انرژی را با هزینه‌ای بسیار کمتر فراهم کرده‌اند.
در ایران نیز، تداوم رشد مصرف برق در تابستان و کمبود گاز در زمستان، دولت را با ناترازی شدید در بخش انرژی مواجه کرده است. برآوردها نشان می‌دهد که شکاف میان تولید و مصرف برق در فصل گرم به بیش از ۱۰ هزار مگاوات می‌رسد. کارشناسان معتقدند توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و بادی در مناطق مستعد کشور، می‌تواند بخش مهمی از این شکاف را جبران کند؛ آن هم بدون نیاز به مصرف سوخت‌های فسیلی یا سرمایه‌گذاری سنگین در نیروگاه‌های حرارتی.
انرژی خورشیدی؛ موتور محرک کاهش ناترازی
به گفته پروفسور راوی سیلوا، مدیر مؤسسه فناوری پیشرفته دانشگاه سوری، انرژی خورشیدی اکنون نه‌تنها پاک‌ترین بلکه «اقتصادی‌ترین گزینه برای تولید برق» محسوب می‌شود. او می‌گوید: «جهان در حال عبور از نقطه‌ای تاریخی است که در آن انرژی خورشیدی از منبع مکمل به منبع اصلی تبدیل می‌شود. این یعنی پایان وابستگی به سوخت‌های فسیلی و آغاز استقلال واقعی انرژی.»
تجربه اروپا نیز این واقعیت را تأیید می‌کند. طبق داده‌های یورواستات، در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵، بیش از ۵۴ درصد از برق اتحادیه اروپا از منابع تجدیدپذیر تأمین شده است. انرژی خورشیدی با تولید بیش از ۱۲۲ هزار گیگاوات ساعت برق، نقشی کلیدی در این دستاورد داشته است. تنها در ماه ژوئن، خورشید ۲۲ درصد از کل ترکیب انرژی اروپا را تشکیل داده؛ رقمی بی‌سابقه در تاریخ این قاره.
فرصتی برای ایران در مسیر تحول انرژی
ایران با برخورداری از بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال، یکی از مستعدترین کشورها برای توسعه انرژی خورشیدی در جهان است. با این حال، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد برق کشور هنوز کمتر از ۱ درصد است. در حالی که اروپا و چین با سرمایه‌گذاری گسترده در این بخش، وابستگی خود به سوخت‌های فسیلی را کاهش داده‌اند، ایران نیز می‌تواند با حمایت‌های مالی، تضمین خرید برق و تسهیل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، از ظرفیت بی‌نظیر خود بهره گیرد.
توسعه نیروگاه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس، پشت‌بامی و تجمیع‌شده در شهرها، نه‌تنها ناترازی انرژی را کاهش می‌دهد بلکه هزینه‌های انتقال برق و تلفات شبکه را نیز به حداقل می‌رساند.
در نهایت، روند جهانی نشان می‌دهد که راه عبور از بحران انرژی، در بازگشت به خورشید و باد نهفته است. کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، افزایش پایداری شبکه برق و دستیابی به امنیت انرژی، تنها با توسعه جدی انرژی‌های تجدیدپذیر ممکن است — و این همان مسیری است که دیر یا زود، همه کشورها ناچار به پیمودن آن خواهند بود.