به گزارش اکو اقتصاد، مشروح یادداشت مجید شجاعی، کارشناس بازارهای مالی را در ادامه بخوانید:
صندوق ETF بیت‌کوین در ایران می‌تواند در مدت زمان کوتاهی به ارزش بازاری ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برسد. این پیش‌بینی با نگاهی به عملکرد موفق صندوق‌های مشابه در بورس‌های جهانی و رشد روزافزون سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال مطرح شده است.
نگاهی به تجربه جهانی صندوق‌های ETF بیت‌کوین
نگاهی به عملکرد معدود صندوق‌های ETF بیت‌کوین در بورس‌های جهانی نشان می‌دهد؛ دارایی تحت مدیریت (AUM) این صندوق‌ها در کمتر از یکسال فعالیت توانسته از سایر ETFها مانند طلا، پیشی بگیرد.
اولین صندوق ETF بیت‌کوین «Purpose Bitcoin» در جهان سال ۲۰۲۱ در بورس تورنتو راه‌اندازی شد. در آمریکا، اولین ETF مرتبط با بیت‌کوین،«ProShares Bitcoin Strategy » بود که در اکتبر ۲۰۲۱ در بورس نیویورک (NYSE) لیست شد، اما به جای بیت‌کوین واقعی، بر قراردادهای آتی بیت‌کوین تمرکز داشت.
اولین ETF بیت‌کوین واقعی آمریکا را شرکت بلک‌راک در ژانویه ۲۰۲۴ با نام iShares Bitcoin Trust راه‌اندازی کرد که رشد دارایی تحت مدیریت این صندوق در کمتر از یکسال به بیش از ۵۷ میلیارد دلار رسید در حالی که دارایی تحت مدیریت صندوق طلای بلک‌راک پس از ۲۰ سال فعالیت ۳۳ میلیارد دلار است.
رشد سریع دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌های ETF بیت‌کوین به چند عامل کلیدی بستگی دارد:
۱- رشد جهانی سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال
۲- افزایش آگاهی عمومی و پذیرش بیت‌کوین به عنوان یک دارایی معتبر
۳- سهولت دسترسی و کاهش ریسک‌های مرتبط با نگهداری مستقیم بیت‌کوین
۴- پتانسیل بازار ایران برای ETF بیت‌کوین
در ایران طبق آماری که SocialCapitalMarkets ارائه داده، ۱۲ میلیون نفر تجربه سرمایه‌گذاری در رمز ارزها را دارند. هم‌چنین طبق برخی آمار غیررسمی و نظرسنجی‌ها، تعداد کاربران ایرانی رمز ارزها حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر است.
آمار دقیقی از حجم سرمایه‌گذاری ایرانیان در ارزهای دیجیتال وجود ندارد ولی می‌توان با توجه به تعداد افراد فعال این بازار گفت: صندوق‌های ETF بیت‌کوین در بورس ایران می‌تواند در مدت کوتاهی به ارزش بازاری شبیه به صندوق‌های طلا یعنی ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برسند.
مهم‌ترین دلایلی که می‌تواند باعث جذابیت صندوق ETF بیت‌کوین در ایران باشد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
نظارت سازمان بورس: افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران از طریق نظارت رسمی
واریز و برداشت ریالی: سهولت در نقل و انتقالات مالی
حذف ریسک‌های مرتبط با کیف‌پول دیجیتال: مانند هک شدن یا فراموشی رمز عبور
دسترسی آسان برای سرمایه‌گذاران سنتی: جذب افراد کمتر آشنا به فناوری‌های نوین
تعریف ابزارهای مالی: امکان ارائه ابزارهایی مانند قراردادهای آتی و آپشن
امکان خرید توسط سایر صندوق‌ها: صندوق‌های سهامی و مختلط می‌توانند ETF بیت‌کوین خریداری کنند
تاسیس صندوق‌های ترکیبی: ترکیب بیت‌کوین با سایر دارایی‌ها برای تنوع‌بخشی به پرتفوی
چالش‌های پیش‌روی صندوق ETF بیت‌کوین در ایران
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها محدودیت در روزها و ساعات معاملاتی بورس ایران است. در حالی که بازار جهانی بیت‌کوین به صورت ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته فعال است، بورس ایران تنها در ساعات مشخصی فعالیت می‌کند. برای حفظ منافع سرمایه‌گذاران، باید راهکاری برای افزایش انعطاف‌پذیری معاملات ارائه شود. این می‌تواند شامل افزایش ساعات معاملاتی یا استفاده از مکانیزم‌های پوشش‌دهنده نوسانات بازار جهانی باشد.
با توجه به رشد جهانی سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین و علاقه‌مندی ایرانیان به بازار رمز ارزها، صندوق‌های ETF بیت‌کوین می‌توانند به سرعت جایگاه خود را در بورس ایران پیدا کنند. این صندوق‌ها دسترسی به بازارهای جهانی را برای سرمایه‌گذاران ایرانی تسهیل کنند. با این حال، برای موفقیت کامل، به رفع چالش‌های ساختاری بورس ایران و تطبیق با الزامات بازارهای جهانی نیاز است.