به گزارش اکو اقتصاد، بازار خودروی ایران سال‌هاست درگیر سیاست‌های متناقض، دخالت‌های دستوری، و نبود رقابت واقعی است. اگرچه ایران با جمعیت بالای خود و تقاضای زیاد، یکی از بزرگ‌ترین بازارهای خودروی خاورمیانه محسوب می‌شود، اما در عمل، این بازار نه توان پاسخ‌گویی به نیاز مصرف‌کننده داخلی را دارد و نه قدرت رقابت در سطح منطقه و جهان را پیدا کرده است.
در بخش تولید داخلی، خودروسازان بزرگ دولتی با وجود سال‌ها حمایت‌های میلیاردی، همچنان محصولاتی با فناوری قدیمی، ایمنی پایین، و قیمت‌های غیرمنطقی عرضه می‌کنند. در نبود رقابت و شفافیت، تولیدکنندگان داخلی انگیزه‌ای برای ارتقا کیفیت ندارند، و همین مسئله باعث افت شدید اعتماد عمومی شده است.
در حوزه واردات، سال‌ها ممنوعیت و محدودیت باعث شد بازار خودروهای خارجی، عملاً به کالایی لوکس و دست‌نیافتنی برای اکثریت مردم تبدیل شود. با اینکه اخیراً آیین‌نامه‌هایی برای واردات خودروهای اقتصادی و حتی کارکرده وضع شده، اما هنوز سد تعرفه‌های بالا، نوسانات ارزی و روندهای کند گمرکی، تأثیر محسوسی در تعادل بازار نگذاشته‌اند.
در سوی دیگر، صادرات خودرو که می‌توانست فرصتی برای ارزآوری و توسعه تکنولوژی باشد، بسیار محدود و بیشتر در قالب معاملات سیاسی یا تهاتری با کشورهایی خاص انجام شده است. ایران با وجود زیرساخت‌های فنی قابل قبول، به دلیل تحریم‌ها، نبود استانداردهای جهانی و عدم سرمایه‌گذاری در R&D، هنوز در زنجیره جهانی خودرو جایی ندارد.
در نهایت، تجارت خودرو در ایران بیش از آنکه حاصل سیاست‌گذاری دقیق و آینده‌نگر باشد، تحت تأثیر تصمیمات کوتاه‌مدت، نوسانات سیاسی و اقتصادی و دخالت‌های غیرتخصصی بوده است. اگر بخواهیم این صنعت را به نقطه مطلوبی برسانیم، نیاز به بازنگری جدی در ساختار، بازیگران، و قوانین حاکم بر آن داریم—و البته، نیاز به اعتماد واقعی به بازار آزاد.
فاطمه حاج علی