به گزارش اکو اقتصاد به نقل از اکوایران، بازار سرمایه کشور در روز شنبه ششم اردیبهشت ۱۴۰۴، شاهد ادامه روند صعودی خود بود و برای چهارمین روز متوالی، ارزش معاملات خرد به سطح بالای ۲۰ هزار میلیارد تومان رسید. رخدادی کم‌سابقه که نشانه‌ای از بازگشت جریان پول و رشد خوش‌بینی در دل بورس تلقی می‌شود. این رشد قابل توجه در جریان معاملات، بیش از هر چیز، منعکس‌کننده انتظارات مثبت فعالان بازار نسبت به تحولات سیاسی و به ویژه دور سوم مذاکرات ایران و آمریکا در عمان است.
در روزهای اخیر، مجموعه‌ای از سیگنال‌های مثبت از سوی مقامات داخلی و همچنین اظهارنظرهای مقامات آمریکایی، فضای بازار را تحت تأثیر قرار داده است. کاهش نوسانات ارزی، افت محسوس قیمت دلار، و همچنین کاهش انتظارات تورمی، نشان از تغییر جهت انتظارات اقتصادی در پی تحولات سیاسی دارد.
فاطمه حاج علی، کارشناس بازار سرمایه معتقد است، تحولات اخیر در حوزه سیاست خارجی، از جمله سیگنال‌های مثبت دونالد ترامپ و ارج نهادن مجدد به مذاکره در فضای داخلی کشور، امید به بهبود شرایط اقتصادی را در میان فعالان بازار تقویت کرده است. روند پرقدرت بازار سهام در این روزهای حساس، پاسخی طبیعی به این اخبار مثبت بود؛ به‌طوری که شاخص معاملات با حجمی چشمگیر به گردش افتاد و نشانه‌های ورود سرمایه‌های تازه به بازار بیش از پیش نمایان شد.
تحولات مذاکرات عمان و خبرهای سیاسی پیرامون آن، اخبار اقتصادی، از جمله تعیین وزیر اقتصاد جدید و انتشار گزارش‌های مالی شرکت‌ها در سامانه کدال سه محور اصلی در هفته پیش‌روست که نقش تعیین‌کننده‌ای بر روند بازار خواهند داشت. در این میان، حادثه انفجار در بندرعباس نیز به عنوان یک ریسک احتمالی مطرح شده، هرچند به نظر می‌رسد وزن آن در مقایسه با مسائل کلان سیاسی و اقتصادی کمتر باشد.
تحلیل جریان نقدینگی؛ بازگشت پول هوشمند
حجم بالای معاملات در روزهای اخیر، حکایت از بازگشت بخشی از پول‌های پارک شده به بازار سرمایه دارد. بررسی رفتار نقدینگی نشان می‌دهد که در شرایط فعلی، سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیری بیشتری نسبت به ماه‌های گذشته از خود نشان داده‌اند. این تغییر رفتار، عمدتاً ناشی از تضعیف انتظارات تورمی، کاهش ریسک‌های سیستماتیک و افزایش امید به بهبود شرایط اقتصادی است.
نکته قابل توجه این است که گردش نقدینگی نه تنها در صنایع خاص، بلکه در مقیاسی وسیع‌تر در سراسر بازار مشاهده می‌شود؛ امری که بیانگر تغییر فاز بازار از رکود به تحرک است.
فاطمه حاج علی کارشناس بازار سرمایه در رابطه با آینده بازار گفت، با توجه به تحولات جاری، می‌توان سه سناریوی محتمل برای مسیر آتی بازار سرمایه ترسیم کرد:
1- سناریوی خوشبینانه: دستیابی به توافق موقت یا نهایی میان ایران و آمریکا که می‌تواند موجب جهش شاخص‌های بازار و افزایش اقبال عمومی به بورس شود.
2- سناریوی محتاطانه: ادامه مذاکرات بدون دستیابی به توافق قطعی که بازار را در وضعیت نوسانی و با شیب ملایم رشد یا اصلاح نگه می‌دارد.
3- سناریوی بدبینانه: شکست مذاکرات و تشدید تنش‌های سیاسی که می‌تواند شوک‌های منفی سنگینی به بازار وارد کند.
در شرایط فعلی، به نظر می‌رسد بخش غالب بازار بر روی تحقق سناریوی خوشبینانه حساب باز کرده و بخشی از انتظارات مثبت نیز در قیمت‌ها منعکس شده است. هرچند همچنان باید احتمال وقوع سایر سناریوها را نیز مد نظر قرار داد.
حرکت به سمت بازار انتخاب‌محور
این فعال بورس گفت، با فروکش کردن موج هیجانی ابتدایی و تثبیت نسبی شرایط، بازار سرمایه وارد فاز انتخاب‌محور خواهد شد. در این مرحله، تحلیل‌های بنیادی، سودآوری شرکت‌ها، میزان بدهی‌ها و پروژه‌های توسعه‌ای نقش برجسته‌ای در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران خواهند داشت.
شرکت‌هایی که دارای مزیت‌های رقابتی پایدار و چشم‌انداز سودآوری روشن هستند، بیشترین بهره را از جریان نقدینگی خواهند برد. در مقابل، سهام شرکت‌هایی با وضعیت مالی ضعیف یا ابهامات عملیاتی، احتمالاً با بی‌توجهی بازار مواجه خواهند شد.
لزوم مدیریت فعال جریان نقدینگی
حاج علی با توجه به تجربه‌های پیشین، به این نکته اشاره می‌کند که ورود سریع و گسترده نقدینگی به بازار سرمایه می‌تواند زمینه‌ساز نوسانات شدید و شکل‌گیری حباب‌های قیمتی شود. لذا نقش نهادهای نظارتی، به ویژه سازمان بورس و اوراق بهادار، در مدیریت صحیح جریان پول و هدایت آن به سمت بازارهای هدفمند اهمیت مضاعف پیدا می‌کند.
از جمله اقدامات ضروری در این زمینه می‌توان به تشویق توسعه ابزارهای مالی متنوع، تسهیل روند عرضه‌های اولیه با رعایت اصول شفافیت و کشف قیمت صحیح، ارتقاء آموزش و فرهنگ‌سازی مالی میان سرمایه‌گذاران و تقویت نظارت بر رفتار حقوقی‌ها و بازارگردان‌ها اشاره کرد.
این کارشناس بازار معتقد است، بازار سرمایه ایران در حال حاضر در تقاطع حساس انتظارات سیاسی و واقعیت‌های اقتصادی قرار دارد. استمرار جریان بالای نقدینگی، امید به توافق‌های سیاسی و افت ریسک‌های سیستماتیک، زمینه‌ساز رونق نسبی در کوتاه‌مدت شده است. با این حال، مسیر پیش‌رو نیازمند هوشیاری، تحلیل دقیق و مدیریت فعال توسط سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران است.
اگر فضای سیاسی به سمت توافق حرکت کند و مدیریت صحیحی بر جریان نقدینگی اعمال شود، می‌توان به تداوم روند مثبت بازار و حتی آغاز یک دوره رشد پایدار امیدوار بود.