به گزارش اکو اقتصاد، فعالان بازار ارز می‌گویند افزایش تقاضا برای خرید دلار در کنار کاهش عرضه مؤثر از سوی سیاست‌گذار، دلیل اصلی رشد نرخ ارز در روزهای گذشته بوده است. به گفته آنها، بخشی از تقاضا مربوط به فعالان اقتصادی و واردکنندگانی است که نگران تأمین ارز مورد نیاز خود در هفته‌های آینده هستند و بخشی دیگر به هجوم مردم برای خرید به‌عنوان دارایی امن بازمی‌گردد. همین رفتارها بازار را با التهاب بیشتری مواجه کرده است.
از سوی دیگر، رشد قیمت دلار بلافاصله بر بازار طلا اثر گذاشت. هم‌زمان با افزایش نرخ ارز، قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی چند میلیون تومان رشد کرد و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز به بالاترین نرخ تاریخی خود نزدیک شد. کارشناسان بازار طلا معتقدند علاوه بر نرخ ارز، افزایش بهای جهانی انس طلا نیز در تشدید این روند اثرگذار بوده است.
پیامدهای این رشد قیمت تنها به بازارهای مالی محدود نمی‌شود. افزایش نرخ دلار مستقیماً بر هزینه واردات کالاهای اساسی و مواد اولیه اثر می‌گذارد و به‌طور غیرمستقیم موج تازه‌ای از تورم را به دنبال خواهد داشت. این مسأله نگرانی جدی برای خانوارها ایجاد کرده، چرا که قدرت خرید آنها به شدت کاهش یافته و هزینه‌های زندگی روزبه‌روز سنگین‌تر می‌شود.
برخی کارشناسان اقتصادی در تحلیل این وضعیت معتقدند که بخش عمده‌ای از جهش قیمت‌ها ناشی از انتظارات تورمی و فضای روانی بازار است. آنها می‌گویند تا زمانی که چشم‌انداز روشنی در سیاست‌های کلان اقتصادی و روابط بین‌المللی وجود نداشته باشد، تقاضا برای دارایی‌های امنی چون ارز و طلا همچنان بالا خواهد بود. این موضوع می‌تواند چرخه افزایش قیمت‌ها را ادامه دهد و ثبات بازار را بیش از پیش به خطر اندازد.
در همین حال، مقامات دولتی وعده داده‌اند با عرضه بیشتر ارز در بازار متشکل و کنترل معاملات غیررسمی، مانع از ادامه روند صعودی شوند. با این حال، تجربه سال‌های گذشته نشان داده اقدامات مقطعی به‌تنهایی قادر به مهار بازار نیست و تنها برای مدت کوتاهی اثرگذار خواهد بود. کارشناسان تأکید می‌کنند که راه‌حل پایدار، اصلاح ساختار اقتصادی، مدیریت نقدینگی، حمایت از تولید داخلی و ایجاد ثبات در سیاست‌های کلان است.
در روزهای اخیر، نگرانی‌ها در فضای عمومی و شبکه‌های اجتماعی نیز بازتاب گسترده‌ای داشته است. بسیاری از کاربران نسبت به افزایش قیمت‌ها ابراز نگرانی کرده و از فشار مضاعفی که بر معیشت خانوارها وارد می‌شود سخن گفته‌اند. به نظر می‌رسد جهش قیمت دلار و طلا به موضوعی فراتر از اقتصاد تبدیل شده و جنبه‌های اجتماعی و روانی آن بیش از پیش خودنمایی می‌کند.
به این ترتیب، رکوردشکنی‌های تازه دلار و طلا نه تنها آرامش بازارهای مالی را بر هم زده، بلکه به یکی از مهم‌ترین چالش‌های روز اقتصاد کشور بدل شده است. اینکه سیاست‌گذاران چگونه خواهند توانست این بحران را مدیریت کنند، پرسشی است که پاسخ آن می‌تواند مسیر آینده بازارها و سطح رفاه جامعه را تعیین کند.
زهرا مالمیر