به گزارش اکو اقتصاد، صنعت فولاد ایران که از آن به‌عنوان ستون فقرات تولید صنعتی کشور یاد می‌شود، این روزها با مجموعه‌ای از چالش‌های انرژی، نوسانات قیمتی و محدودیت‌های صادراتی روبه‌روست؛ اما کارشناسان معتقدند در دل همین فشارها، فرصت‌هایی برای بازسازی و تحول این صنعت راهبردی نهفته است.
در حالی که ایران با ظرفیت اسمی تولید بیش از ۳۰ میلیون تن فولاد خام در سال جزو ده کشور بزرگ تولیدکننده جهان محسوب می‌شود، اختلال‌های مکرر در تأمین برق و گاز، یکی از موانع اصلی تداوم تولید است. انجمن تولیدکنندگان فولاد اعلام کرده است که صنایع فولادی کشور در سه سال گذشته بیش از ۱۴ میلیارد دلار خسارت ناشی از ناترازی انرژی را متحمل شده‌اند. محدودیت‌های برقی در تابستان و گازی در زمستان، سبب شده واحدهای فولادی در برخی استان‌ها با ظرفیت کمتر از ۶۰ درصد فعالیت کنند.
از سوی دیگر، رشد نرخ ارز، افزایش قیمت مواد اولیه و هزینه‌های حمل‌ونقل باعث شده هزینه تولید هر تن فولاد در کشور بالا برود. این وضعیت، صادرات را برای برخی تولیدکنندگان غیراقتصادی کرده و فشار مضاعفی را بر حاشیه سود شرکت‌ها وارد آورده است. برخی از فولادسازان معتقدند سیاست‌های متغیر صادراتی و قیمت‌گذاری دستوری در بورس کالا نیز به بی‌ثباتی بازار دامن زده است.
با وجود این، تحلیلگران بر این باورند که در شرایط تحریم و رکود ساخت‌وساز داخلی، توسعه صادرات منطقه‌ای می‌تواند به‌عنوان یک مسیر حیاتی دنبال شود. کشورهای همسایه ایران، به‌ویژه عراق، ترکیه و افغانستان، بازار مصرف قابل توجهی برای محصولات فولادی ایران محسوب می‌شوند. در عین حال، بهبود بهره‌وری و حرکت به سمت فولاد سبز و فناوری احیای مستقیم کم‌کربن می‌تواند هزینه تولید را کاهش دهد و مزیت رقابتی جدیدی ایجاد کند.
کارشناسان اقتصادی تأکید دارند که اگر دولت بتواند ثبات انرژی، تسهیل صادرات و مشوق‌های مالیاتی برای نوسازی خطوط تولید را فراهم کند، صنعت فولاد می‌تواند دوباره به موتور رشد اقتصادی کشور تبدیل شود. این صنعت نه‌تنها ظرفیت ایجاد اشتغال پایدار دارد، بلکه در صورت مدیریت درست، می‌تواند منبع اصلی ارزآوری غیرنفتی کشور باشد، فرصتی طلایی که در دل فشارهای امروز پنهان شده است.
زهرا مالمیر