به گزارش اکو اقتصاد، بازار سرمایه امروز دوشنبه ۲۸ مهرماه ۱۴۰۴ در شرایطی کار خود را آغاز کرد که فضای عمومی آن آمیخته‌ای از امید و نگرانی بود. آغاز معاملات با جو منفی همراه بود، اما ورود گروه خودرویی و صف خرید سنگین آن باعث بهبود نسبی فضای معاملات شد. با این حال، چرخش ناگهانی روند در گروه خودرو باعث شد همان عاملی که در ابتدا نقش “ناجی بازار” را ایفا می‌کرد، در ادامه به محرک فشار فروش و افت کلی شاخص تبدیل شود؛ رویدادی که بازار را در وضعیت دوگانه‌ای قرار داد.
در ابتدای معاملات، وضعیت آن‌چنان بحرانی نبود و حتی در مقاطعی شاهد معاملات متعادل و رو به بهبود بودیم؛ اما با عرضه صف خرید نمادهای بزرگ خودرویی، جریان نقدینگی از حالت تهاجمی به تدافعی تغییر کرد. این تغییر روند باعث شد بازار که با امید به حمایت خودرویی‌ها نفس تازه‌ای کشیده بود، ناگهان در فضای سنگین عرضه قرار گیرد.
نقش حیاتی گزارش‌های مالی در روزهای پیش‌رو
در شرایطی که کمتر از سه روز به پایان مهلت ارائه گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌ها باقی مانده است، گزارش‌های مالی به مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده مسیر کوتاه‌مدت بازار تبدیل شده‌اند. طبق تجربه دو ماه گذشته، نمادهایی که پشتوانه گزارش‌های قوی داشتند، لیدر بازار شدند و توانستند جریان نقدینگی را به خود جذب کنند. در مقابل، شرکت‌هایی که رشد قیمتی آن‌ها بدون پشتوانه بنیادی رخ داده بود، در معرض فشار فروش قرار گرفتند.
در حال حاضر، به‌رغم آنکه بسیاری از شرکت‌ها گزارش‌های خود را آماده کرده‌اند، حدود ۹۵ درصد شرکت‌ها هنوز آن‌ها را در سامانه کدال منتشر نکرده‌اند. این تأخیر نه‌تنها ریسک تحلیلی را بالا می‌برد بلکه باعث انباشت گزارش‌ها در بازه‌ای کوتاه می‌شود و تصمیم‌گیری را برای فعالان بازار دشوار می‌کند. بسیاری از تحلیلگران معتقدند که انتشار به‌موقع و شفاف گزارش‌ها می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در کنترل ریسک و هدایت جریان نقدینگی داشته باشد.
سه نقش کلیدی گزارش‌ها در شرایط فعلی
تحلیلگران بازار سه نقش اصلی برای گزارش‌ها قائل هستند:
-
نقش اصلاحی: گزارش‌های ضعیف در شرکت‌هایی که طی ماه‌های گذشته رشد قیمتی بدون پشتوانه داشتند، می‌تواند زمینه‌ساز کاهش قیمت شود. این بخش از بازار احتمالاً پس از انتشار گزارش‌ها با افت مواجه خواهد شد.
-
نقش حمایتی: در بسیاری از نمادها، حتی گزارش‌های متوسط می‌توانند نقش کف‌سازی قیمتی ایفا کنند و به‌صورت طبیعی مانع از ریزش‌های عمیق شوند. این دسته از گزارش‌ها ممکن است باعث تثبیت قیمت و ایجاد محدوده حمایتی در تابلو شوند.
-
نقش محرک رشد: مهم‌ترین نقش گزارش‌ها مربوط به نمادهایی است که نسبت سودآوری به قیمت (P/E) آن‌ها همچنان جذاب است. در این حالت، گزارش نه تنها قیمت فعلی را توجیه می‌کند بلکه به‌عنوان محرک رشد نیز عمل خواهد کرد. در واقع این دسته از نمادها می‌توانند مسیر رشد بعدی بازار را رهبری کنند.
خودرو و پالایش؛ دو محور مهم جریان نقدینگی
در معاملات امروز، دو گروه بزرگ «خودرو» و «پالایش» محور اصلی تحرکات بازار بودند. در ساعت‌های ابتدایی، صف خرید خودرویی‌ها باعث بهبود نسبی بازار شد اما عرضه این صف‌ها در ادامه معاملات، بهانه‌ای برای افزایش فشار فروش شد. گروه پالایشی نیز نقش حمایتی قابل توجهی ایفا کرد، اما این حمایت به تنهایی نتوانست بر جریان عرضه غلبه کند.
نکته مهم آن است که با وجود فضای منفی، جریان نقدینگی همچنان در بازار حضور دارد و از افت شدید جلوگیری می‌کند. همچنین صندوق‌های تثبیت و توسعه بازار نیز با منابع قابل‌توجهی در پشت صحنه آماده حمایت از شاخص هستند؛ عاملی که باعث شده بازار برای افت عمیق، فعلاً بهانه‌ای نداشته باشد.
چالش اصلی؛ عبور از سقف‌های قبلی
بازار در حال حاضر در نقطه‌ای قرار دارد که از یک سو توان افت شدید ندارد و از سوی دیگر جسارت عبور از مقاومت‌ها را نیز نشان نمی‌دهد. ترس از مواجهه با سقف قبلی شاخص باعث شده جریان نقدینگی با احتیاط حرکت کند و فعالان بازار در انتظار مشخص شدن وضعیت گزارش‌ها بمانند.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که گزارش‌های خوب می‌توانند نقش تثبیت‌کننده و حتی محرک رشد داشته باشند، اما در صورت منفی بودن، اثرات آن بر تابلو بسیار سریع و سنگین خواهد بود. به همین دلیل انتظار می‌رود دو تا سه روز آینده نقطه عطف تحلیلی برای بازار باشد.
جریان نقدینگی بیرون از بازار سرمایه
نکته قابل تأمل در تحلیل امروز، به جریان پول عظیم خارج از بازار سرمایه بازمی‌گردد. حجم نقدینگی‌ای که در بازارهایی مانند خودرو و رمزارزها جریان دارد، به‌مراتب بزرگ‌تر از منابع فعال در بورس است. به عنوان نمونه، تنها در یک مرحله ثبت‌نام خودرو حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ همت پول وارد صف‌های خرید می‌شود؛ در حالی که کل پولی که رالی اخیر بورس را شکل داد کمتر از ۱۰ همت بود.
این در حالی است که بازار رمزارزها نیز با وجود نوسانات شدید، جذابیت زیادی برای بخش قابل توجهی از نقدینگی ایجاد کرده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران حقیقی پس از تجربه تلخ سال ۹۹ هنوز به بازار سرمایه بازنگشته‌اند و همین مسئله موجب کاهش ورود پول تازه به بورس شده است.
بی‌اعتمادی تاریخی و مسئولیت دولت
بی‌اعتمادی شکل‌گرفته در سال‌های گذشته نسبت به بازار سرمایه، ریشه‌ای عمیق دارد. سیاست‌های متناقض دولت‌ها، از دستکاری قیمت‌ها تا تصمیمات ناگهانی و فشار مالیاتی، باعث شده سرمایه‌گذاران نسبت به این بازار محتاط و حتی بدبین شوند. بسیاری از فعالان بازار معتقدند که اگر دولت در فصل بودجه‌ریزی دوباره تصمیمات ضدبازاری اتخاذ کند، اعتماد از دست‌رفته بازسازی نخواهد شد.
صحنه‌ای که کارشناسان به آن اشاره می‌کنند استعاره‌ای از “داغ گذاشتن بر دست سهامدار” است؛ تجربه‌ای که باعث شده سرمایه‌گذاران امروز حاضر به ورود گسترده به بازار سرمایه نباشند و نقدینگی خود را به بازارهای موازی هدایت کنند.
نقطه حساس پیش‌رو
بازار سرمایه در روزهای پایانی مهر ۱۴۰۴ در شرایطی قرار دارد که جهت حرکت آن بیش از هر زمان دیگری به گزارش‌های مالی وابسته است. در حالی که جریان پولی فعلی مانع از افت‌های سنگین می‌شود، عبور از محدوده‌های مقاومتی تنها در صورت انتشار گزارش‌های قوی و ایجاد محرک‌های بنیادی امکان‌پذیر است.
نقش گروه‌های بزرگ همچون خودرو و پالایش در کوتاه‌مدت همچنان تعیین‌کننده خواهد بود، اما جهت‌گیری واقعی بازار در هفته‌های آینده را شرکت‌هایی رقم می‌زنند که توانایی ارائه گزارش‌های قدرتمند و توجیه قیمت‌های فعلی را دارند.
اگر دولت در سیاست‌گذاری‌های پیش رو از مسیر اشتباه گذشته فاصله بگیرد و شرکت‌ها به انتشار به‌موقع و شفاف گزارش‌های خود متعهد باشند، بازار می‌تواند از این مقطع به‌عنوان سکوی پرتاب استفاده کند. در غیر این صورت، جریان نقدینگی همچنان راه خود را به سمت بازارهای موازی خواهد یافت و بازار سهام در مسیر فرسایشی باقی می‌ماند.
فاطمه حاج علی