به گزارش اکو اقتصاد، بورس امروز یکی از کم‌نظیرترین بازگشت‌های خود را رقم زد؛ بازگشتی که به تعبیر بسیاری از فعالان بازار «سریع و خشن» بود. سریع از این جهت که پس از چند روز استراحت کوتاه، بازار تقریباً بدون فرصت اصلاح مجدد به مدار صعودی بازگشت، و خشن از آن جهت که به سرمایه‌گذاران تماشاچی و پول‌های پارک‌شده هیچ فرصتی برای ورود تدریجی نداد. شاخص کل از همان دقایق ابتدایی معاملات با موجی از تقاضای پرقدرت روبه‌رو شد و بخش قابل‌توجهی از نمادها به صف خرید رفتند.
این رفتار نشان می‌دهد که فضای روانی منفی ایجاد شده در هفته گذشته به سرعت تخلیه شده و جای خود را به یک خوش‌بینی محتاطانه داده است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند جرقه اصلی این بازگشت در نیم ساعت پایانی معاملات چهارشنبه گذشته زده شد؛ جایی که افزایش حجم معاملات در محدوده منفی و کاهش فشار فروش سیگنال روشنی از پشیمانی فروشندگان و انتظار برای بازگشت بازار بود. همین رفتار جمعی باعث شد روز شنبه به‌جای عرضه، تقاضا وارد میدان شود و روندی پرشتاب شکل گیرد.
شایعات پالایشی، آرامش سیاسی و سیگنال‌های ارزی
یکی از محرک‌های اصلی بازار در روز جاری، تکذیب شایعات منفی پیرامون صورت‌های مالی پالایشی‌ها بود. در روزهای اخیر، اخبار و شایعاتی در مورد وضعیت سود پالایشی‌ها فضای بازار را متشنج کرده بود و بخش زیادی از فشار فروش از همین مسیر شکل گرفت. اما با شفاف‌سازی‌ها و انتشار داده‌های اولیه، این نگرانی‌ها تا حدی برطرف شد و صنایع شاخص‌ساز دوباره به محور تقاضا تبدیل شدند. نمادهای پالایشی از ابتدای معاملات با صف خرید مواجه شدند و این موج به سرعت به سایر گروه‌ها به‌ویژه بانکی‌ها، خودرویی‌ها و فلزات اساسی سرایت کرد.
از سوی دیگر، آرامش نسبی سیاسی نیز به‌عنوان یک عامل بیرونی مهم در بازگشت اعتماد نقش داشت. کاهش تنش‌های منطقه‌ای، خبرهایی از احتمال گفت‌وگوهای سیاسی و نبود رویدادهای منفی مؤثر، باعث شد ریسک سیستماتیک بازار کاهش یابد. در کنار این تحولات، انتشار زمزمه‌هایی درباره اصلاحات ارزی و احتمال تغییر در سیاست‌های نرخ بهره و نرخ نیما نیز توجه فعالان بازار را به خود جلب کرد. برخی تحلیلگران معتقدند اگر این تغییرات به مرحله اجرا برسند، می‌توانند شرایط را برای آغاز یک رالی جدید فراهم کنند.
به گفته برخی کارشناسان، «شخص» در سیاست‌های ارزی مهم نیست، بلکه تغییر رویکردها و تفکرات اقتصادی است که می‌تواند مسیر بازار را تغییر دهد. بنابراین شایعات مربوط به تغییر در بانک مرکزی و سیاست‌های ارزی بیشتر از جنبه روانی به عنوان محرک مثبت بازار عمل کرده است.
گزارش‌های میان‌دوره‌ای در کانون توجه
اما مهم‌ترین عامل بنیادی که نگاه معامله‌گران را به خود معطوف کرده، انتشار گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌ها در سامانه کدال است. تجربه بازار در روزهای اخیر نشان داده که گزارش‌های بنیادی و وضعیت سودآوری صنایع بزرگ تأثیر مستقیم و قابل‌توجهی بر روند شاخص دارند. بازار به خوبی نشان داده که در مقاطع انتشار گزارش‌ها، مسیر نمادها از یکدیگر جدا می‌شود و هر سهم بسته به وضعیت مالی خود مسیر متفاوتی را طی می‌کند.
در حال حاضر تنها چند روز تا پایان مهلت قانونی انتشار گزارش‌ها باقی مانده و بسیاری از شرکت‌ها هنوز گزارشی منتشر نکرده‌اند. این موضوع به‌ویژه در صنایع پالایشی و پتروشیمی که وزن بالایی در بازار دارند، حساسیت را دوچندان کرده است. فعالان بازار انتظار دارند این گزارش‌ها ضمن تثبیت کف قیمتی سهم‌ها، سیگنال‌های مثبتی برای ادامه روند صعودی ارسال کنند.
با این حال، نگرانی‌هایی نیز وجود دارد؛ برخی گزارش‌های اولیه از چند شرکت نشان می‌دهد حاشیه سود در فصل دوم سال اندکی کاهش یافته است. اگر این روند فراگیر شود، ممکن است اثر تعدیل‌کننده‌ای بر روند صعودی بازار داشته باشد. اما حتی در این حالت هم انتظار نمی‌رود بازار وارد یک اصلاح عمیق شود؛ زیرا قیمت بسیاری از سهم‌ها در محدوده‌های حمایتی قرار دارند و انتشار گزارش‌ها می‌تواند کف قیمتی آن‌ها را تثبیت کند.
سایه نرخ بهره و وزن نقدینگی
در کنار همه این عوامل، یک مانع بزرگ همچنان پابرجاست: نرخ بهره بالا. بسیاری از کارشناسان معتقدند تا زمانی که نرخ بهره در محدوده‌های فعلی باقی بماند، بازار نمی‌تواند با شتاب زیاد رشد کند و سقف‌های بالاتری را فتح نماید. نسبت‌های P/E بالا در شرایط نرخ بهره ۴۰ درصدی برای بسیاری از صنایع قابل توجیه نیست و همین امر سقفی نامرئی بر سر بازار ایجاد کرده است.
از نگاه تحلیلگران، اگر اصلاحات ارزی و پولی که این روزها درباره آن صحبت می‌شود عملی شود، این سقف شکسته خواهد شد. کاهش نرخ بهره و تغییر سیاست‌های ارزی می‌تواند موتور دوم رشد بازار را روشن کند؛ چیزی که فعلاً در حالت تعلیق قرار دارد اما اثر روانی آن از همین حالا دیده می‌شود.
در عین حال نباید فراموش کرد که جریان نقدینگی نقش کلیدی در ادامه مسیر خواهد داشت. امروز ارزش معاملات خرد به سطحی قابل‌توجه رسید و نشان داد پول‌های منتظر، پس از چند روز احتیاط، دوباره وارد بازار شده‌اند. این ورود پول، اعتماد معامله‌گران را تقویت و عرضه را در برابر تقاضای سنگین ناتوان کرد.
هفته‌ای پر از کدال و نوسان
بازار سرمایه وارد هفته‌ای شده است که انتظار می‌رود رویدادهای بنیادی و اقتصادی در آن نقش پررنگ‌تری ایفا کنند. گزارش‌های ۶ ماهه، تحولات ارزی، اخبار مربوط به نرخ بهره و آرامش نسبی سیاسی، ترکیبی از متغیرهایی را شکل داده که جهت بازار را در کوتاه‌مدت تعیین خواهند کرد. به باور تحلیلگران، اگر گزارش‌ها کیفیت مناسبی داشته باشند و خبری غیرمنتظره در حوزه سیاسی رخ ندهد، بازار می‌تواند در روزهای آینده نیز روندی باثبات و مثبت را دنبال کند.
در مقابل، اگر گزارش‌ها با انتظارات فاصله داشته باشند یا یک رویداد سیاسی منفی وزن پیدا کند، بازار احتمالاً وارد فاز نوسانی ۲ تا ۳ روزه خواهد شد و دوباره به سطوح حمایتی نزدیک می‌شود. به همین دلیل بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای این هفته را «هفته کلیدی کدال» می‌نامند؛ هفته‌ای که جهت اصلی بورس در ماه آبان را مشخص خواهد کرد.
هر سهم، داستان خودش را دارد
در روزهای آینده، برخلاف هفته‌های ابتدایی مهر که رشد بازار عمدتاً بر دوش صنایع بزرگ بود، به نظر می‌رسد مسیر نمادها از هم جدا شود. هر سهم بسته به گزارش مالی و موقعیت بنیادی خود واکنش متفاوتی نشان خواهد داد. ممکن است برخی از نمادهایی که در یک ماه گذشته رشد قابل‌توجهی داشته‌اند وارد فاز استراحت شوند و در مقابل، گروه‌های جدیدی جای آن‌ها را در کانون توجه بازار بگیرند.
سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در چنین مقاطعی با دقت گزارش‌ها را رصد می‌کنند تا ترکیب پرتفوی خود را بر اساس فرصت‌های جدید تنظیم کنند. این دقیقاً همان نقطه‌ای است که تحلیل بنیادی، جریان نقدینگی و استراتژی معاملاتی به هم گره می‌خورند و مسیر بعدی بازار را می‌سازند.
بازار امروز تصویری روشن از یک بازگشت سریع و روانی را به نمایش گذاشت؛ بازگشتی که از دل شایعات منفی، احتیاط سرمایه‌گذاران و استراحت چندروزه بیرون آمد و شاخص کل را بار دیگر بالای مرز سه میلیون واحد تثبیت کرد. این بازگشت اگرچه هیجانی بود، اما ریشه در ترکیبی از عوامل بنیادی، روانی و سیاسی داشت. بورس اکنون در آستانه یک مقطع مهم ایستاده است؛ مقطعی که کیفیت گزارش‌های ۶ ماهه، سیاست‌های ارزی و نرخ بهره مسیر آتی آن را مشخص خواهند کرد.
معامله‌گران در این مرحله با نگاه تحلیلی و نه هیجانی، روندها را دنبال کنند؛ چراکه به تعبیر یکی از تحلیلگران باسابقه، «بازار امروز به کسی فرصت فکر کردن نداد، اما فردا فرصت‌ها را فقط به کسانی می‌دهد که فکر کرده‌اند.»