به گزارش اکو اقتصاد، بازار سهام در معاملات امروز سه‌شنبه ۸ مهرماه ۱۴۰۴ یکی از روزهای مهم و پررمز و راز خود را پشت سر گذاشت. روزی که نه نشانه‌ای از نگرانی و ریزش جدی داشت و نه می‌شد آن را جشن صعود بزرگ دانست؛ بلکه بیشتر می‌توان گفت ایستادگی بازار و حجم مناسب معاملات، مهم‌ترین پیام آن برای فعالان و سرمایه‌گذاران بود.
به گفته کارشناسان، اگر بنا بر ریزش هیجانی و شدید بود، بازار نمی‌توانست تا پایان معاملات مثبت بماند و در همان نیم ساعت نخست فرو می‌ریخت. اما مقاومت شاخص و تلاش خریداران نشان داد که حتی اگر مسیر رشد با سرعت کم طی شود، در سوی مقابل هم شتاب ریزش چندان بالا نخواهد بود. با این حال، تأکید می‌شود که همه چیز به اخبار و تحولات سیاسی و اقتصادی بستگی دارد.
پس از چهار روز صعود پی‌درپی، امروز بازار با نخستین موج جدی عرضه مواجه شد. به بیان بسیاری از تحلیلگران، بازار وارد بزنگاه حساس شده است؛ مرحله‌ای که می‌تواند تعیین کند روند صعودی ادامه خواهد داشت یا خیر. با این وجود، عملکرد کلی معاملات نشان داد که بازار فعلاً کارنامه قبولی گرفته است.
در گزارش‌های پیشین سه دلیل اصلی برای ادامه شرایط مثبت ذکر شده بود: جریان نقدینگی، تحولات نرخ ارز و انتشار گزارش‌های مالی شرکت‌ها. این سه عامل همچنان همگرا و هم‌افزا عمل کرده و می‌توانند موتور محرک اصلی بورس در روزها و هفته‌های آتی باشند.
حرکت پلکانی تا مرز سه میلیون واحد
به نظر می رسد شاخص بورس تا محدوده ۳ میلیون واحد در چند مرحله متفاوت حرکت خواهد کرد. مرحله نخست با سرعت بیشتری پشت سر گذاشته شد زیرا بسیاری از نمادها افت‌های سنگینی را تجربه کرده بودند و خبرهای مثبت نیز محرک اصلی بودند. اما در مرحله کنونی، سرعت رشد کمتر خواهد بود و بازار بیشتر به صورت گزینشی عمل می‌کند.
از این پس سه دسته اصلی از نمادها قابل شناسایی هستند:
گروه لیدرها؛ شامل نمادهای بزرگ و اثرگذار مانند شستا، غدیر، نمادهای پالایشی، فولادی، فملی، برخی پتروشیمی‌ها و همچنین صندوق‌های اهرمی. جریان اصلی نقدینگی همچنان در این گروه‌ها متمرکز است.
گروه میانه؛ متشکل از نمادهای کوچک و متوسط که از نظر بنیادی شرایط خوبی دارند، اصلاح قیمتی مناسبی را تجربه کرده‌اند و گزارش‌های مطلوبی ارائه داده‌اند. هرچند هنوز جریان پول قدرتمند به سراغ آنها نیامده، اما به نظر می‌رسد در دوره پیش رو می‌توانند بازدهی‌های مناسبی به همراه داشته باشند.
گروه ضعیف یا رهاشده؛ سهم‌هایی که نه در دسته لیدرها هستند و نه در گروه میانه قرار می‌گیرند. این دسته احتمالاً در همین مرحله متوقف می‌شوند و رشد چندانی نخواهند داشت.
توصیه تحلیلگران به سرمایه‌گذاران، تمرکز روی گروه‌های اول و دوم است؛ چراکه ریسک بالای بازار ایجاب می‌کند انتخاب‌ها دقیق‌تر و هوشمندانه‌تر باشد.
یکی از پرسش‌های پرتکرار سهامداران درباره چرایی تأکید مداوم بر استراتژی «۵۰ درصد سهام و ۵۰ درصد صندوق‌های طلا» بود. به اعتقاد نویسندگان گزارش، با توجه به ریسک‌های جدی سیاسی و اقتصادی، این ترکیب همچنان منطقی است.
هرچند برخی سرمایه‌گذاران پرریسک ممکن است وزن بیشتری به سهام بدهند و از بازدهی بالاتری بهره‌مند شوند، اما در شرایط فعلی و با وجود فعال بودن «مکانیسم ماشه»، تحریم‌های جدید و تحولات ژئوپلیتیک، داشتن بخشی از دارایی در صندوق‌های طلا و دارایی‌های امن‌تر به‌عنوان پوشش ریسک توصیه می‌شود.
در عین حال، بر این نکته تأکید می‌شود که اوراق با سود ۳۵ یا ۳۶ درصد در شرایط تورم بالای ۴۰ درصد، گزینه عقلانی محسوب نمی‌شوند و بهتر است سرمایه‌گذاران نسبت به نگهداری بلندمدت این اوراق تجدیدنظر کنند.
نقش پررنگ گزارش‌های شهریور
انتشار گزارش‌های ماهانه شهریور نیز اتفاق مهم دیگری بود که طی روزهای اخیر بر بازار اثر گذاشت. این گزارش‌ها در شرایطی منتشر شدند که اقتصاد کشور همچنان با رکود، ناترازی برق و فضای پرتنش سیاسی مواجه بوده است. با این وجود، عملکرد بسیاری از شرکت‌ها مثبت ارزیابی شد.
تغییر سیاست‌های ارزی و تثبیت نرخ دلار بالای ۹۰ هزار تومان به بهبود فروش شرکت‌ها کمک کرده است و انتظار می‌رود در گزارش‌های میان‌دوره‌ای آثار بیشتری از این روند مثبت دیده شود. به باور کارشناسان، اگر شرکت‌ها بتوانند حاشیه سود سه ماهه نخست خود را حفظ کنند، کف قیمتی محکمی برای بسیاری از سهم‌ها شکل خواهد گرفت و این موضوع ریسک بازار را کاهش می‌دهد.
ورود پول تازه؛ عامل اصلی رالی اخیر
اما شاید مهم‌ترین نکته معاملات هفته‌های اخیر، ورود جریان جدید نقدینگی از بیرون به بازار باشد. برخلاف برخی گمانه‌زنی‌ها، این پول مدیریت‌شده دولتی یا اقدامی نمایشی نبوده، بلکه سرمایه‌های تازه با هدف کسب سود و با اطلاع از برخی تغییرات سیاست‌های ارزی وارد بورس شدند.
از اوایل شهریور، کدهای خاص حقیقی و حقوقی شروع به خریدهای هدفمند کردند و اوج این جریان در صف‌های سنگین خرید نمادهای پتروشیمی و شستا نمایان شد. بسیاری از فعالان بازار معتقدند این گروه از سرمایه‌گذاران، اطلاعات زودهنگامی از تحولات ارزی داشته و با همین پشتوانه به بورس ورود کرده‌اند.
با این حال، هشدار داده می‌شود که این پول‌ها وابستگی عاطفی به بازار ندارند و ممکن است به محض دستیابی به بازدهی موردنظر، از بازار خارج شوند. به همین دلیل، سرمایه‌گذاران باید رفتار این گروه را به دقت زیر نظر داشته باشند.
بورس تهران در آستانه یکی از مقاطع مهم خود قرار گرفته است. حجم معاملات و مقاومت شاخص نشان می‌دهد که فعلاً قصد ریزش جدی وجود ندارد، اما مسیر رشد نیز آهسته‌تر و انتخابی‌تر خواهد بود. تمرکز روی گروه‌های لیدر و نمادهای بنیادی با گزارش‌های قوی، همچنان استراتژی منطقی به شمار می‌رود.
ورود پول تازه و انتشار گزارش‌های مثبت، دو موتور اصلی بازار در هفته‌های اخیر بوده‌اند، اما نباید از ریسک‌های بیرونی غافل شد. استراتژی ترکیبی سهام و دارایی‌های امن مانند طلا، در این شرایط همچنان توصیه می‌شود.
بازار سرمایه در هفته‌ها و ماه آینده بیش از هر زمان دیگری چشم به تحولات سیاسی، نرخ ارز و انتشار گزارش‌های میان‌دوره‌ای خواهد داشت؛ عواملی که می‌توانند مسیر حرکت شاخص تا مرز سه میلیون واحد را مشخص کنند.
فاطمه حاج علی