به گزارش اکو اقتصاد، عبور طلا از مرز ۴۰۰۰ دلار در اکتبر ۲۰۲۵ در حالی رخ داد که این فلز در ماههای اخیر چندین قله تاریخی جدید را ثبت کرده است. گزارشها از بازارهای جهانی نشان میدهد طلا در پاییز امسال رکوردهایی بالای ۴۳۰۰ دلار هم دیده و همچنان در سطوح نزدیک به قله تاریخی معامله میشود.
مهمترین موتور این صعود، تغییر انتظارات نسبت به سیاست پولی آمریکا و تضعیف دلار بوده است. سرمایهگذاران با تمرکز بر دادههای اقتصادی ضعیفتر و احتمال کاهش نرخهای بهره فدرالرزرو، به سمت داراییهای بدون درآمد همچون طلا حرکت کردهاند؛ روندی که در گزارشهای متعدد خبری بهعنوان عامل اصلی رشد ۵۰ تا ۶۰ درصدی قیمت در سال جاری عنوان شده است.
در کنار آن، تنشهای ژئوپولیتیک از جنگ اوکراین تا درگیریهای غزه و نگرانی از گسترش بحران در خاورمیانه، نقش طلا را بهعنوان «پناهگاه امن» پررنگتر کرده است. تجربه تاریخی نشان میدهد در دورههایی که ریسکهای سیاسی و تورمی همزمان بالا میرود، طلا معمولا عملکردی بهتر از میانگین بلندمدت خود ثبت میکند؛ وضعیتی که در تحلیلهای سال ۲۰۲۵ نیز تکرار شده است.
عامل مهم دیگر، خرید گسترده طلا توسط بانکهای مرکزی، بهویژه در اقتصادهای نوظهور است. این کشورها برای متنوعسازی ذخایر ارزی و کاهش وابستگی به دلار، بهطور بیسابقهای به سمت ذخیرهسازی طلا رفتهاند؛ گزارشی از بازار فلزات گرانبها، افزایش چشمگیر خرید بانکهای مرکزی و رشد ورود سرمایه به صندوقهای ETF طلا را تأیید میکند.
این موج تقاضا به سرمایهگذاران خرد و صندوقهای پوشش ریسک نیز سرایت کرده است؛ از صندوقهای ETF تا خرید سکه و شمش در خردهفروشیها، نوعی «تب طلا» در بسیاری از کشورها مشاهده میشود. برخی تحلیلها سال ۲۰۲۵ را بهترین سال طلا از نظر بازدهی از ۱۹۷۹ تاکنون توصیف کردهاند.
با این حال، پرسش اصلی این است که آیا طلا ظرفیت جهش دیگری را دارد یا خیر. بخشی از تحلیلگران معتقدند در صورت ادامه سیاستهای انبساطی بانکهای مرکزی و ماندگاری تنشهای سیاسی، متوسط قیمت میتواند در سال ۲۰۲۶ همچنان بالای ۴۰۰۰ دلار بماند و حتی سناریوهایی از حرکت به سمت ۵۰۰۰ دلار طی چند سال آینده مطرح شده است.
در مقابل، گروهی هشدار میدهند تجربه تاریخی نشان داده است پس از سالهای فوقالعادهای مانند ۱۹۷۹، دورههای اصلاح شدید قیمتی نیز دور از ذهن نیست؛ طلا تنها دو سال بعد از اوجگیری آن دوره، سقوط قابلتوجهی را تجربه کرد.
به این ترتیب، هرچند ترکیب دلار ضعیف، نرخهای بهره پایینتر، خرید بانکهای مرکزی و ریسکهای ژئوپولیتیک همچنان از قیمتها حمایت میکند، اما نوسانهای شدید و احتمال اصلاح، بخش جداییناپذیر چشمانداز طلا باقی مانده است. پاسخ به اینکه «آیا بازار طلای جهانی آماده یک جهش دیگر است؟» بیش از هر چیز به مسیر سیاست پولی آمریکا و میزان تداوم بحرانهای سیاسی در ماههای پیشرو گره خورده است