به گزارش اکو اقتصاد، نشست خبری دومین رویداد ملی «رمزآتی» امسال در فضایی برگزار شد که سایه سنگین ابهامات رگولاتوری، فشار ساختارهای سنتی و بستهماندن مسیرهای قانونی فعالیت برای بازیگران اقتصاد دیجیتال، بیش از هر زمان دیگری به چشم میآمد. مدیران صرافیهای رمزارزی و پلتفرمهای آنلاین طلا در این رویداد، با صراحتی کمسابقه از تضادها و تناقضهای سیاستگذاری، مقاومت ساختارهای سنتی و خلأ یک نهاد تنظیمگر حرفهای سخن گفتند؛ تضادهایی که بهگفته آنان نهتنها مسیر توسعه اقتصاد دیجیتال را مختل کرده، بلکه امنیت سرمایه کاربران و شفافیت بازار را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
در این نشست، سامان بیرقی (مدیرعامل او ام پی فینکس)، مهدی فدایی (مدیرعامل طلاسی) و صدقی (مدیر روابطعمومی میلیگلد) بهعنوان سه نماینده اصلی اکوسیستم فینتک و بازارهای دیجیتال، با اشاره به یکسال انسداد درگاه صرافیهای ارز دیجیتال و محدودیتهای تازه بر پلتفرمهای طلا، خواستار بازنگری فوری در نگاه رگولاتور، رفع تناقضها و ایجاد فضای رقابتی و شفاف شدند.
بحران یکساله؛ بستهماندن درگاه صرافیهای رمزارزی
یکی از اصلیترین محورهای این نشست، سخنان صریح سامان بیرقی درباره انسداد یکساله درگاههای پرداخت صرافیهای رمزارزی بود. او گفت: ما منضبطترین کسبوکار دیجیتال در تعامل با رگولاتور بودهایم. همه الزامات فعالیت متمرکز را رعایت کردهایم، اما نزدیک به یک سال است که درگاه پرداخت صرافیها بسته مانده. این تصمیم نه با منطق تطابق دارد، نه با مصالح بازار.
بیرقی این تصمیم را «یک تناقض آشکار» در سیاستگذاری رمزارزها توصیف کرد. بیرقی توضیح داد که تنها حوزهای که امکان رصد کامل و شفافیت واقعی دارد، صرافیهای رسمی هستند؛ مجموعههایی با میلیونها کاربر، تراکنشهای قابل پیگیری و زیرساختهای نظارتی حرفهای. به باور او، رگولاتور باید شفافیت بخواهد، اما ابزار شفافیت را از بین برده است.
وی افزود: وقتی ابزار شفافیت را میبندیم، نتیجهاش افزایش فعالیتهای غیررسمی، بازار زیرزمینی و کاهش توان نظارتی است. هیچ نهاد مستقلی چنین تصمیمی نمیگیرد.
این بخش از سخنان او در میان فعالان رسانهای و حاضران نشست، واکنش گستردهای داشت و بازتابدهنده نگرانی مشترک پلتفرمهای رمزارزی از آینده فعالیت در شرایط غیرقابل پیشبینی بود.
پلتفرمهای طلا زیر فشار؛ مقاومت بازار سنتی و تصمیمسازیهای گمراهکننده
بخش مهم دیگری از نشست، سخنان انتقادی مهدی فدایی، مدیرعامل طلاسی بود که از «جنگ علنی بازار سنتی علیه شفافیت» و «تصمیمسازیهای اشتباه» سخن گفت.
وی توضیح داد: مسیر تعامل با بانک مرکزی برای ما پر از چالش بوده. تلاش کردیم بر فرآیند تصمیمسازی اثر بگذاریم اما تفکرات سنتی اجازه نمیدهد مدل کسبوکار دیجیتال دیده شود. این در حالی است که از اقتصاد نفتی به اقتصاد دیجیتال، نیازمند رویکرد علمی و حمایت هوشمند هستیم.
فدایی با اشاره به تجربه تلخ حضور نمایندهای که بهجای دفاع از کسبوکارهای آنلاین، «به ضرر پلتفرمها» موضع گرفته بود گفت: ماهها طول کشید تا ثابت کنیم این فرد نماینده ما نیست. او با اطلاعات غلط نهادهای نظارتی را گمراه کرده بود. متأسفانه بازار سنتی با تمام توان در برابر شفافیت ایستاده است و پلتفرمها را تهدید میبیند.
مدیرعامل طلاسی تأکید کرد که پلتفرمهای طلا، شفافترین شکل ارائه خدمات در این بازارند و همین شفافیت موجب مقاومت شدید بخش سنتی شده: امروز تأمینکنندگان سنتی سایت و پلتفرم زدهاند تا رقابت کنند، اما همزمان در جلسات رسمی برای محدودکردن ما فشار میآورند.
وی همچنین اشاره کرد که فروش آنلاین ساعت ندارد و پلتفرمها باید امکان بهروزرسانی قیمت و خدمات در هر لحظه را داشته باشند. اما مقررات فعلی «عملاً پلتفرمها را به مدل سنتی محدود میکند» و این موضوع به ایجاد «حبابهای تورمی» در بازار فیزیکی منجر میشود.
ضربه اعتماد کاربران؛ درگاهها بسته شد، بحران شکل گرفت
فدایی بخش مهمی از سخنان خود را به تأثیر بستهشدن درگاههای پرداخت بر اعتماد کاربران اختصاص داد و گفت: در دوران جنگ، پلتفرمها باز بودند. با وجود شرایط سخت، حتی یک کاربر ناراضی نبود. اما پس از بحران، تصمیم ناگهانی برای بستن درگاهها ضربهای زد که هنوز جبران نشده است.
وی همچنین اعلام کرد: میزان طلای تخصیصی به پلتفرمها نسبت به سایر نهادها بسیار کمتر بود، اما بستهشدن درگاهها باعث فروش اضطراری شد و اعتماد کاربران را کاهش داد.
بهگفته او، هنوز میزان فعالیت پلتفرمها به دوران قبل از جنگ نرسیده و احیای اعتماد «نیازمند تصمیمهای درست و حمایت حاکمیت» است.
مشکل مشترک: نبود نهاد رسمی واحد؛ مسیر طولانی تشکیل انجمن
یکی از پرسشهای مهم خبرنگاران درباره نبود «نماینده واحد» برای پلتفرمهای طلا بود. فدایی در پاسخ توضیح داد که: از مهر پارسال برای تشکیل انجمن پلتفرمهای طلا اقدام کردهایم، اما ثبت انجمن رسمی معمولاً چهار تا پنج سال زمان میبرد. در اتحادیه کسبوکارهای مجازی هم درخواست تشکیل کمیسیون تخصصی دادهایم، اما هنوز تصویب نشده.
به گفته او، وجود یک نمایندگی رسمی «ضروری و حیاتی» است تا بتوان در مقابل فشارهای سنتی و تصمیمهای اشتباه از حقوق پلتفرمها دفاع کرد.
صدقی: متولی قانونی پلتفرمهای طلا اتحادیه کسبوکارهای مجازی است
در ادامه نشست، صدقی مدیر روابطعمومی میلیگلد، تصویری دقیق از ساختار قانونی پلتفرمهای طلا ارائه داد و اظهار کرد: بر اساس مصوبه هیئت وزیران و هیئت مقرراتزدایی، اتحادیه کسبوکارهای آنلاین متولی صدور و ابطال مجوز فروشندگان آنلاین طلاست. بانک مرکزی حق دخالت صنفی ندارد.
وی با اشاره به آمارهای رسمی گفت: از سال ۱۳۹۹ تاکنون حدود ۴۷۰ مجوز فروش آنلاین طلا صادر شده است و ۲۵ پلتفرم بیش از یک میلیارد تومان تراکنش داشتهاند. همه اینها تحت نظارت اتحادیه فعالیت میکنند.
صدقی با اشاره به «مداخلههای اخیر» در ضوابط توضیح داد: در نسخه جدید ضوابط، برخی اختیارات مانند تعیین ساعات خدمات به بانک مرکزی منتقل شده؛ اما صدور، تمدید، بازرسی و ابطال مجوز همچنان بر عهده اتحادیه است. این موضوع در جلسه با دبیر هیئت مقرراتزدایی نیز تأیید شد.
وی تأکید کرد: وجود یک متولی ملی مانند اتحادیه کسبوکارهای مجازی برای توسعه اقتصاد دیجیتال حیاتی است. اگر این اتحادیه نبود، پلتفرمهایی مثل دیجیکالا باید از دهها صنف مختلف مجوز میگرفتند.
سامانه ضد خالیفروشی؛ ابزار شفافیت که نادیده گرفته شد
یکی از محورهای مهم سخنان صدقی، رونمایی پلتفرمها از سامانه «ضد خالیفروشی» بود و افزود: این سامانه خرید، فروش و موجودی طلا را لحظهای ثبت میکند و اساساً امکان خالیفروشی را از بین میبرد. سامانهای حرفهای و شفاف که میتوانست بهعنوان ابزار نظارت رسمی پذیرفته شود.
وی اعلام کرد: در ضوابط جدید قرار شده بانک مرکزی سامانه جدیدی طراحی کند. ما معتقدیم اتحادیه به بازار نزدیکتر است و بهتر میداند این سامانه چگونه باید باشد.
اقتصاد دیجیتال مسیر دارد، اما مانع پشت مانع
نشست خبری دومین رویداد «رمزآتی» یک تصویر شفاف از وضعیت اقتصاد دیجیتال در ایران ارائه داد؛ تصویری که در آن:
-
درگاه صرافیهای ارز دیجیتال یک سال است بسته مانده
-
پلتفرمهای طلا زیر فشار بازار سنتی و تصمیمسازیهای اشتباهاند
-
سیاستگذاری در حوزه رمزارز و طلا دچار «تضاد جدی» است
-
سامانههای شفافیتساز توسط رگولاتور نادیده گرفته میشود
-
اعتماد کاربران آسیب دیده
-
نمایندگی رسمی پلتفرمها سالها طول میکشد تا شکل بگیرد
در نهایت، سخنان همه مدیران حاضر در یک نقطه مشترک جمع شد و آن هم این بود که اقتصاد دیجیتال ایران توان رشد و توسعه دارد، اما در مسیر رشد آن مانعگذاری میشود.
این نشست نشان داد که آینده اقتصاد دیجیتال، نه با بستن درگاه، نه با محدود کردن پلتفرمها، بلکه با شفافیت، تعامل حرفهای و تنظیمگری هوشمند رقم خواهد خورد؛ مسیری که فعالان این حوزه امیدوارند رگولاتور هرچه سریعتر به آن بازگردد.