به گزارش اکو اقتصاد، محمود گودرزی، مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران، در پنل ویژه «تنظیمگری هوشمند در اقتصاد دیجیتال» همایش رمزآتی، با بیان اینکه «خیلی علاقه دارم صحبت با یک شوخی شروع شود» و گفت یک سال است در تهران موضوع ورود صندوقهای رمزارز به بازار سرمایه بهطور جدی دنبال میشود.
همزمان با اوجگیری بحث داراییهای دیجیتال در اقتصاد جهانی، بازار سرمایه ایران نیز در آستانه تجربهای تازه قرار گرفته است؛ تجربهای که سالها از آن سخن گفته میشد اما هیچگاه به مرحله اجرا نزدیک نشده بود. محمود گودرزی از شتابگیری فرآیند شکلگیری صندوقهای رمزارزی در بازار سرمایه خبر داد و گفت: این مسیر نه تنها یک ضرورت است، بلکه پاسخی به تغییر ذائقه سرمایهگذاران و نیازهای ساختار مالی کشور نیز محسوب میشود.
تغییر رفتار سرمایهگذاران، دلیل اصلی ورود رمزارز به بورس
گودرزی در ابتدای صحبتهای خود به نکتهای اشاره کرد که شاید کمتر در مباحث سیاستگذاری اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است: تغییر رفتار نسلهای مختلف سرمایهگذاران. او توضیح داد ایرانیها برخلاف تصور رایج، علاقه بالایی به حفظ ارزش دارایی و سرمایهگذاری دارند، اما بخش مهمی از آنها حاضر نیستند وارد جزئیات پیچیده فنی و امنیتی معاملات رمزارزی شوند.
به گفته او، بخش بزرگی از سرمایهگذاران میانسال یا حتی جوانانی که تمایل به سرمایهگذاری دارند، ترجیح میدهند این فعالیت در قالبی رسمی، شفاف و قانونمند انجام شود و مسئولیت امنیت دارایی، ذخیرهسازی و پیگیری فنی بر عهده پلتفرمهای تخصصی و نهادهای حرفهای باشد.
گودرزی تأکید کرد: بازار سرمایه باید بتواند این نیاز جدید را پاسخ دهد. اگر مردم به سمت داراییهای دیجیتال متمایل شدهاند، وظیفه ماست که آن را در قالب ابزارهای مالی استاندارد ارائه کنیم.
صندوقهای رمزارزی، ابزاری که نبودش در بازدهی سبدها احساس میشود
مدیرعامل بورس تهران با صراحت از این موضوع سخن گفت که نبود ابزارهایی برای سرمایهگذاری رسمی در حوزه رمزارز، عملکرد سبدهای مالی را تضعیف کرده است.
گودرزی توضیح داد: بسیاری از صندوقها و نهادهای مالی سنتی به دلیل محدودیتهای قانونی از ورود به بازار رمزارز محروم بودهاند، در حالی که این کلاس دارایی در سالهای اخیر بازدهی قابل توجهی داشته است.
وی افزود: اگر صندوقها میتوانستند بخشی از سبد خود را به رمزارز اختصاص دهند، احتمالاً تصویر عملکردی صنعت مدیریت دارایی در ایران متفاوت بود.
گودرزی تأکید کرد که اکنون نهادهای مالی ابزار کافی برای توسعه محصولات نوین ندارند و همین موضوع یکی از محرکهای اصلی طراحی صندوقهای رمزارزی شده است.
یکی از نکات مهم مطرحشده توسط گودرزی، اشاره به نامه رسمی سازمان بورس به شرکت بورس تهران برای آغاز فرآیند طراحی و راهاندازی صندوقهای رمزارزی بود. به گفته او، با هماهنگی وزارت اقتصاد و همراهی سیاستگذاران، مقدمات این کار فراهم شده و مقرراتگذاری به مرحله نهایی نزدیک است.
وی گفت: در یک سال اخیر این موضوع را بهطور جدی پیگیری کردهایم. به نظر میرسد اراده لازم برای ورود به این حوزه در بالاترین سطوح سیاستگذاری ایجاد شده و امیدواریم بهزودی شاهد آغاز فعالیت رسمی این صندوقها باشیم.
اختلاف حکمرانی با واقعیت بازار
بخش قابل توجهی از صحبتهای گودرزی به شکاف میان مقررات موجود و واقعیت بازار داراییهای دیجیتال اختصاص داشت. وی گفت که در ساختار فعلی حکمرانی مالی، مقررات مربوط به رمزارزها عقبتر از تحولات سریع بازار است. از نظر او، بازار سرمایه ایران باید با شناخت دقیق از ماهیت این داراییها، استانداردهای جدید و سازوکارهای عملیاتی متفاوتی طراحی کند.
گودرزی تأکید کرد: صندوقهای رمزارزی تنها زمانی قابل اجرا خواهند بود که زنجیره ارکان بازار از مدیر صندوق و حسابرس گرفته تا متولی و پلتفرمهای رمزارزی در یک ساختار هماهنگ عمل کنند و هیچ بخش مهمی از فرآیند کنار گذاشته نشود.
نهاد امین؛ چالش بزرگ و پاشنه آشیل صندوقهای رمزارزی
گودرزی بدون تعارف گفت: «مشکل اصلی ما نهاد امین است.» اگرچه بانک مرکزی در دستورالعمل اخیر خود به نهاد کاستودی اشاره دارد، اما هنوز مشخص نیست این نهاد باید چه ویژگیهایی داشته باشد، چگونه تعریف شود و چه استانداردهایی برای آن لازم است.
به گفته او، دو سناریو در جلسات کارشناسی مورد بررسی قرار گرفته است:
-
نهادهای مالی رسمی نقش کاستودین را برعهده بگیرند
مشابه برخی کشورها که نگهداری دارایی رمزارزی توسط نهادهای مالی بزرگ انجام میشود.
-
تعریف یک مدل فناورانه و قراردادی با چند پلتفرم معتبر رمزارزی
مدلی که دارایی در کیفپولهای سرد و امن مدیریت شود و مسئولیتها بهصورت مشترک تعریف گردد.
گودرزی اعلام کرد جمعبندی فعلی به سناریوی دوم نزدیکتر است؛ یعنی مدلی مبتنی بر همکاری پلتفرمها با صندوقها و نگهداری ۹۰ تا ۹۵ درصد دارایی در کیفپول سرد.
وی در پاسخ به اینکه چرا گواهی سپرده بیت کوین مدل مناسبی نیست، توضیح داد: صدور گواهی سپرده بیتکوین، همانند گواهی سپرده طلا، ریسک امنیتی سنگینی را متوجه مدیران صندوق میکند. به همین دلیل، بهتر است مدل معاملاتی صندوقها بر پایه «قرارداد با پلتفرمها» باشد؛ مدلی که در بسیاری از بورسهای جهان نیز رایج است.
گودرزی گفت: صندوق نباید نقش صرافی را بازی کند. نقش صندوق مدیریت دارایی است، نه نگهداری امنیتی رمزارز.
یکی از مهمترین بخشهای این گفتوگو اشاره به وضعیت جهانی صندوقهای رمزارزی بود که گودرزی ادامه داد: اکنون بیش از ۲۰ کشور و ۲۶ بورس بزرگ دنیا صندوق رمزارزی را پذیرفتهاند؛ حتی برخی بورسهای تازهتأسیس مانند بورس آستانه در قزاقستان از ایران جلوتر هستند. او این تأخیر را عجیب دانست اما معتقد است هنوز فرصت برای جبران وجود دارد.
به باور او، ظرفیت بازار سرمایه ایران آنقدر گسترده است که میتواند پس از راهاندازی، در مدت کوتاهی به بازیگری مهم در سطح منطقه تبدیل شود.
مدل پیشنهادی بورس تهران
گودرزی توضیح داد: مدل طراحیشده در بورس تهران مبتنی بر چند اصل کلیدی است:
-
پلتفرمهای رمزارزی حذف نمیشوند و نقش تأمینکننده دارایی را خواهند داشت.
-
صندوقها مطابق قوانین بازار سرمایه عمل میکنند و زیرنظر حسابرس، متولی و نهاد امین خواهند بود.
-
قیمتگذاری، نظارت و فرآیندهای معاملاتی شفاف و استاندارد تعریف میشود.
-
دارایی عمدتاً در کیفپول سرد ذخیره خواهد شد تا ریسک امنیتی کاهش یابد.
وی اعلام کرد: جلسات متعددی با فعالان کریپتو برگزار شده و این ساختار بهگونهای طراحی شده که هم برای پلتفرمها قابل اجرا باشد و هم برای بازار سرمایه قابل دفاع.
نقش بازار سرمایه در اقتصاد دیجیتال
گودرزی در پایان سخنان خود خطاب به سیاستگذاران و فعالان بازار گفت: اگر میخواهیم بازار سرمایه نقش مؤثری در تأمین مالی اقتصاد ایران داشته باشد، باید به نیازهای اقتصاد دیجیتال پاسخ دهیم. همچنین مسیر طراحی صندوقهای رمزارزی باید با جسارت پیش برود، اما در عین حال احتیاط و مسئولیتپذیری نیز نباید قربانی شود.
گودرزی امیدوار است با نهایی شدن مدل همکاری میان پلتفرمها و نهادهای مالی، ایران نیز مانند دیگر بورسهای دنیا به بازار رسمی و قانونمند سرمایهگذاری در داراییهای دیجیتال دست پیدا کند.