به گزارش اکو اقتصاد، در نشست خبری شرکت پتروشیمی بوعلی‌سینا که با حضور مدیرعامل، اعضای هیأت‌مدیره، مدیران ارشد و اصحاب رسانه در تهران در محل شرکت بورس تهران برگزار شد، تصویر نسبتاً کاملی از وضعیت کنونی و چشم‌انداز این مجتمع آروماتیکی توسط محمدجواد بدری؛ مدیرعامل این شرکت ارائه شد. محور اصلی ارائه‌ها، استراتژی «افزایش و استمرار تولید» و تبیین علل کاهش سود در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ بود؛ موضوعی که با تشریح سیاست‌های تنوع خوراک، مدیریت هزینه‌های لجستیک، پروژه‌های توسعه‌ای و دستاوردهای محیط‌زیستی و اجتماعی همراه شد.
استراتژی سه‌محوره برای استمرار تولید
در ابتدای نشست، مدیرعامل بوعلی‌سینا اظهار کرد: استراتژی کلان شرکت بر سه محور «تأمین پایدار خوراک»، «تقویت سرمایه انسانی» و «ایمنی، تعمیرات و نگهداشت» بنا شده است. به گفته بدری، خروجی این استراتژی در دو شاخص کلیدی «افزایش تولید و درآمد» و «کنترل و کاهش هزینه‌ها» خود را نشان می‌دهد؛ دو شاخصی که به‌طور هم‌زمان باید رشد کنند تا توسعه شرکت پایدار تلقی شود.
تنوع خوراک؛ پاسخ به کمبود ۶۰ درصدی
وی با اشاره به اینکه یکی از چالش‌های اساسی بوعلی‌سینا، تأمین خوراک بوده است، گفت: مجتمع طبق طراحی اولیه باید ۱۰۰ درصد خوراک خود را از یک منبع مشخص دریافت می‌کرد، اما در عمل طی سال‌های اخیر تنها حدود ۴۰ درصد این خوراک در اختیار شرکت قرار گرفته که همین شکاف ۶۰ درصدی، مدیریت بوعلی‌سینا را به سمت سیاست تنوع‌بخشی به منابع خوراک سوق داده است.
بدری افزود: امروز علاوه بر خوراک سنتی، محموله‌هایی از پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس، فازهای مختلف پارس جنوبی و پالایشگاه آبادان نیز وارد سبد خوراک شرکت شده است. این تنوع اگرچه هزینه‌های لجستیک و پیچیدگی عملیات را بالا برده، اما توانسته ریسک توقف تولید را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.
مدیرعامل «بوعلی» گفت: هدف ما این است که واحدها بدون خاموشی کار کنند؛ برای این هدف، مجبوریم با انواع خوراک کار کنیم و زنجیره تأمین را منعطف نگه داریم.
بدری اظهار داشت: «تنوع منابع دریافت خوراک» نشان می‌دهد سهم این خوراک‌های جایگزین از سال ۱۴۰۰ به‌طور پیوسته افزایش یافته و در سال‌های اخیر بخش قابل‌توجهی از سبد خوراک بوعلی‌سینا را تشکیل داده است.
مدیرعامل شرکت پتروشیمی بوعلی افزود: ما ۴۰ درصد خوراکمان را از پالایشگاه پازنان دریافت می‌کنیم البته قرار بود ۱۰۰ باشد اما محقق نشد. لذا موجب شد سراغ سایر پالایشگاه‌ها از جمله ستاره خلیج فارس رفتیم. از همین جهت توانستیم بالاتر از ظرفیت تولید کنیم.
تولید بالاتر از ظرفیت طراحی و رکورد در شش‌ماهه ۱۴۰۴
وی بیان کرد: ما توانستیم طی شش ماه نخست سال جاری تولید بالاتر از ظرفیت طراحی و رکورد را محقق کنیم و نتیجه این رویکرد در نمودار تولید سالانه کاملاً مشهود است. ظرفیت طراحی مجتمع حدود ۱.۷۴ میلیون تن در سال برآورد شده، اما در عمل، تولید واقعی در سال ۱۴۰۰ حدود ۱.۹ میلیون تن، در سال ۱۴۰۱ بیش از ۲.۱ میلیون تن، در سال ۱۴۰۲ حدود ۱.۹ میلیون تن و در سال ۱۴۰۳ مجدداً نزدیک به ۲.۱ میلیون تن ثبت شده که در شش‌ماهه نخست ۱۴۰۴ نیز تولید ۱.۰۷ میلیون تن گزارش شد؛ رقمی که معادل تحقق حدود ۵۷ درصد ظرفیت اسمی سالانه در نیم‌سال اول است.
بدری اعلام کرد: «نتیجه نهایی استراتژی جهت افزایش تولید» مقایسه‌ای میان انجام تعمیرات با توقف و بدون توقف انجام شد. در سناریوی تعمیرات همراه با توقف، تولید سالانه حدود یک‌میلیون و ۹۶۰ هزار تن بوده، در حالی‌که با برنامه‌ریزی برای انجام تعمیرات بدون توقف، تولید به حدود دو میلیون و ۱۰۰ هزار تن رسیده است؛ یعنی بیش از ۱۲۰ هزار تن تولید اضافه بدون سرمایه‌گذاری سنگین جدید. مدیرعامل این تفاوت را یکی از ثمرات نهادینه شدن استراتژی «تولید بدون توقف» در بوعلی‌سینا دانست.
وی گفت: شرکت در سال جاری با یک اورهال سنگین مواجه بوده که اثر مهمی بر ظرفیت تولید خواهد داشت؛ با این حال، مدیریت شرکت اعلام کرد که تولید پایدار و بالاتر از ظرفیت اسمی تداوم خواهد داشت و عملکرد پایان سال بالاتر از بودجه پیش‌بینی می‌شود.
فروش، درآمد و حفظ توازن بین داخل و صادرات
وی ادامه داد: از منظر بازار، ترکیب فروش شرکت در سال‌های اخیر دائماً متناسب با شرایط تحریم، نرخ ارز و وضعیت بازار جهانی بازتنظیم شده است. سهم صادرات در برخی سال‌ها تا ۷۰ درصد نیز بالا رفته و در مقاطعی دیگر، برای کاهش ریسک‌های حمل‌ونقل و هزینه‌های ارزی، وزن بیشتری به بازار داخل داده شده است و در شش‌ماهه نخست ۱۴۰۴ حدود ۴۵ درصد فروش در بازار داخلی و ۵۵ درصد در بازار صادراتی انجام شده است.
بدری تصریح کرد: این رویکرد انعطاف‌پذیر در ترکیب بازار، در رشد درآمد هم خود را نشان داده است، به طوری که فروش بوعلی‌سینا از حدود ۲۶ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ به ۴۸ هزار میلیارد در ۱۴۰۱، ۵۳ هزار میلیارد در ۱۴۰۲ و ۷۱ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ رسیده؛ تنها در نیمه اول ۱۴۰۴ نیز حدود ۴۶ هزار میلیارد تومان درآمد حاصل شده است.
سودآوری زیر سایه افت قیمت جهانی و تغییر سبد تولید
مدیرعامل شرکت پتروشیمی بوعلی سینا در ادامه گفت: با وجود رشد تولید و درآمد، سود خالص شرکت در شش‌ماهه نخست ۱۴۰۴ نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش یافته، به طوری که سود خالص از ۳.۶ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ به ۸.۰ هزار میلیارد در ۱۴۰۱، ۱۰.۲ هزار میلیارد در ۱۴۰۲ و ۱۲.۴ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته، اما در شش‌ماهه ۱۴۰۴ حدود ۲ هزار میلیارد تومان بوده است.
بدری در تشریح دلایل این کاهش افزود: یکی از دلایل این کاهش سود، افت محسوس قیمت‌های جهانی محصولات آروماتیک بود. نمودارهای قیمت نفتا، پارازایلین، ارتوزایلین و بنزن نشان می‌داد منحنی سال ۱۴۰۴ در تمامی ماه‌ها پایین‌تر از منحنی ۱۴۰۳ قرار گرفته است؛ به‌طور مثال بنزن که سال گذشته در محدوده بالای هزار دلار معامله می‌شد، امسال در بازه ۷۰۰ تا ۸۰۰ دلار قرار دارد.
دومین عامل، تغییر در سبد تولید است. راه‌اندازی واحد پارازایلین و ضرورت تأمین خوراک برای پتروشیمی شهید تندگویان باعث شده بخشی از ریفورمیت – که پیش‌تر یکی از اقلام با حاشیه سود بالا بود – به‌سمت زنجیره جدید هدایت شود. جدول مقایسه‌ای تولید ریفورمیت نشان می‌دهد این محصول از ۲۶۸ هزار و ۵۰ تن در شش‌ماهه اول ۱۴۰۳ به ۱۶۴ هزار و ۶۵۳ تن در شش‌ماهه نخست ۱۴۰۴ کاهش یافته است.
سومین عامل، حذف یک درآمد غیرتکرار شونده تحت عنوان «تعدیل نرخ ریفورمیت» بود که در صورت‌های مالی شش‌ماهه منتهی به شهریور ۱۴۰۳ شناسایی شده بود و در دوره جاری تکرار نشده است. چهارمین عامل نیز افزایش هزینه‌های لجستیک و جهش حدود ۵۱ درصدی نرخ ارز نسبت به دوره مشابه بود؛ موضوعی که در اسلاید «تغییرات نرخ ارز» و نمودار رشد شاخص ارزی از حدود ۴۶ هزار به ۶۹ هزار و ۸۴۰ واحد نشان داده شد.
وی با بیان اینکه استراتژی شرکت، افزایش درآمد است، گفت» در سال ۱۴۰۳ درآمد به ۷۱ همت و در ۶ماهه امسال به ۴۶ همت رسیده است.
مدیریت هزینه‌های لجستیک و سیاست عدم صادرات رافینیت
بدری گفت: برای مقابله با فشار هزینه‌ای، بوعلی‌سینا مجموعه‌ای از اقدامات را در حوزه لجستیک به اجرا گذاشته است. مرکز بر فروش رافینیت در بازار داخل برای حذف هزینه‌های حمل و مخزن‌داری صادراتی، استفاده از مخازن شرکت فارابی به‌منظور تسریع عملیات بارگیری و جلوگیری از هزینه دموراژ کشتی و انجام مطالعات برای احداث مخازن جدید ذخیره محصول. سه محور اصلی این شرکت در این زمینه است.
وی اعلام کرد: با قراردادهای جدید منعقدشده با شرکت‌های داخلی، در نیمه دوم سال جاری عملاً صادرات رافینیت متوقف خواهد شد و این اقدام، علاوه بر آزاد کردن ظرفیت مخازن خارجی، هزینه‌های ارزی و ریسک‌های حمل‌ونقل را نیز کاهش می‌دهد.
بدری اظهار کرد: ۶۵درصد هزینه‌های لجستیک رافینیت از طریق فروش داخلی حذف شده تا هزینه‌های حمل و صادرات کاهش یابد.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار اکواقتصاد، اعلام کرد: تنها بازار صادراتی پتروشیمی بوعلی‌سینا، کشور چین است؛ به‌طوری که در شش‌ماهه نخست سال جاری حدود ۲۶۵ میلیون دلار صادرات به این مقصد انجام شده، اما با توجه به جهش هزینه‌های لجستیک و محدودیت‌های تجاری، برنامه شرکت در نیمه دوم سال تغییر کرده و قرار است بخش عمده محصولاتی که پیش‌تر با هزینه حمل بالا صادر می‌شد، به بازار داخل منتقل شود؛ بنابراین در نیمه دوم سال، صادرات قابل‌توجهی نخواهیم داشت و در مقابل، بخشی از هزینه‌های لجستیک شرکت کاهش پیدا می‌کند.
سرمایه انسانی و HSE؛ زیرساخت نرم توسعه
بدری بیان کرد: در حوزه منابع انسانی، بوعلی‌سینا مجموعه‌ای از برنامه‌ها را به‌عنوان زیرساخت توسعه خود تعریف کرده است؛ از جمله برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی، برگزاری جلسات هفتگی گفت‌وگوی مستقیم مدیران با کارکنان، تشکیل کارگروه منابع انسانی و کمیته‌های فرهنگی و ورزشی و اصلاح ساختار سازمانی. به طوری که این شاخص از حدود ۵۳ درصد در سال ۱۳۹۹ به ۶۷ درصد در سال ۱۴۰۳ رسیده است.
وی ادامه داد: در حوزه HSE نیز شاخص استقرار مدیریت ایمنی فرایند (PSM) از ۷۳ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۸۹ درصد در شش‌ماهه نخست ۱۴۰۴ افزایش یافته است. به گفته وی، تأکید بر تولید بدون حادثه، پیاده‌سازی کامل مدیریت شرایط اضطراری و بازنگری مداوم ریسک‌های فرایندی از نتایج تجربه حادثه تلخ سال‌های گذشته و تغییر نگاه مدیریتی در مجتمع بوده است.
دستاوردها و برنامه‌های محیط‌زیستی
بدری اظهار کرد: شرکت همچنین موفق به کسب تندیس طلایی و ملی وجدان محیط زیست شده و علاوه بر آن، نشان نامزد ملی وجدان محیط زیست را نیز دریافت کرده است. بوعلی‌سینا همچنین لوح تقدیر نماینده مجلس به‌دلیل اجرای سیاست‌های محیط زیستی، لوح تقدیر اداره HSE منطقه ویژه اقتصادی، کاندیداتوری برای دریافت جایزه صنعت سبز سال ۱۴۰۴ از سوی اداره کل محیط زیست خوزستان و لوح تقدیر اداره محیط زیست شهرستان بندر ماهشهر را در کارنامه دارد.
وی بیان کرد: در بخش برنامه‌های آتی، مجموعه‌ای از طرح‌های مشخص ارائه شد: اجرای طرح آموزش و توانمندسازی محیط‌زیستی ویژه مراقبین سلامت، مشارکت فعال با جوامع محلی و گروه‌های مردمی در برنامه‌های ارتقای فرهنگ محیط زیست، حرکت به سمت اخذ گواهینامه‌های بین‌المللی همچون «دریای پاک»، گازهای گلخانه‌ای، ردپای آب و چرخه حیات محصولات، پروژه تصفیه و بازیابی و استفاده مجدد از پساب‌های بهداشتی و بلودان برج‌های خنک‌کننده و در نهایت، اجرای پروژه «اقتصاد چرخشی و پایداری زیست‌محیطی» در سایت پتروشیمی.
مسئولیت اجتماعی و نقش منطقه‌ای
وی اعلام کرد: بوعلی‌سینا خود را تنها یک واحد صنعتی نمی‌داند؛ بلکه این شرکت نقشی فراتر از یک بنگاه اقتصادی و به‌عنوان «یک شهروند سازمانی مسئول» در منطقه ماهشهر برای خود قائل است. بر اساس مصوبه مجمع عمومی، برای سال مالی ۱۴۰۴ بودجه‌ای معادل ۱۲۰ میلیارد تومان در حوزه مسئولیت اجتماعی تعریف شده که این بودجه عمدتاً در چارچوب شورای راهبردی منطقه ویژه هزینه می‌شود تا منابع چند شرکت تجمیع شده و صرف پروژه‌های بزرگ‌تری در حوزه آموزش، بهداشت و زیرساخت شود.
بدری اظهار داشت: یکی از برنامه‌های شاخص، ساخت و تجهیز یک واحد مدرسه در ماهشهر است که با مشارکت سایر واحدهای پتروشیمی منطقه پیش خواهد رفت. در کنار آن، برنامه‌های آموزشی محیط زیست برای جامعه محلی و دانش‌آموزان، حمایت از طرح‌های بهداشتی و مشارکت در پروژه‌های شهری نیز در دستور کار قرار دارد.
عملکرد سهام؛ جلوتر از دلار و شاخص بورس
مدیرعامل بوعلی گفت: از زمان عرضه سهام بوعلی‌سینا در بورس تا کنون، بازده این سهم حدود ۷۲۰ درصد بوده است؛ در حالی‌که در همین بازه زمانی، بازده طلا حدود ۹۹۰ درصد، دلار ۳۶۰ درصد، شاخص صنعت شیمیایی ۲۲۴ درصد و شاخص کل بورس حدود ۱۴۲ درصد رشد داشته‌اند. اگرچه در ماه‌های اخیر قیمت سهم همگام با فضای کلی بازار سرمایه کاهش‌هایی را تجربه کرده و در محدوده ۴۵ هزار و ۵۲۰ ریال قرار گرفته است، اما با اجرای برنامه‌های توسعه‌ای و بهبود شرایط بازار جهانی، ظرفیت رشد مجدد برای سهام بوعلی‌سینا وجود دارد.
نشست خبری بوعلی‌سینا نشان داد این شرکت با وجود فشارهای ناشی از افت قیمت‌های جهانی، افزایش هزینه‌های لجستیک و محدودیت‌های ساختاری اقتصاد، توانسته از طریق تنوع‌بخشی به منابع خوراک، تولید بالاتر از ظرفیت طراحی، مدیریت هزینه‌ها، ارتقای HSE، برنامه‌های جدی محیط‌زیستی و مسئولیت اجتماعی، مسیر رشد نسبتاً پایداری را طی کند. استمرار این رویکرد و موفقیت پروژه‌های در دست مطالعه، می‌تواند در سال‌های پیش رو بوعلی‌سینا را بیش از پیش به یکی از بازیگران اثرگذار زنجیره آروماتیک کشور تبدیل کند.