به گزارش اکو اقتصاد، بازار سهام امروز در فضایی معامله شد که به‌خوبی می‌توان آن را «تقابل ترس‌های قدیمی و امیدهای جدید» نامید. شاخصی که روز گذشته با پشت سر گذاشتن سقف قبلی توانسته بود یک موفقیت تکنیکال مهم را ثبت کند، صبح امروز با ضربه‌ای که از سمت خبرهای سیاسی دریافت کرد، بخشی از مسیر صعودی خود را پس داد. غرش جنگنده‌ها، انتشار اخبار امنیتی و افزایش سطح گمانه‌زنی‌های سیاسی، بازار را دوباره در همان اضطراب آشنا قرار داد؛ اضطرابی که تجربه آن برای فعالان بازار غریب نبود، اما شدت آن را کمتر در هفته‌های اخیر دیده بودند.
ترسی که از گذشته بازگشت
تا پیش از آخرین تحولات شب گذشته، بازار در حال پردازش اخبار مثبت اقتصادی بود؛ از بحث اصلاح قیمت بنزین و تحولات نرخ ارز گرفته تا بررسی‌های اولیه درباره بودجه سال آینده. این‌ها همان عواملی بودند که در دو هفته اخیر انتظارات مثبتی ایجاد کرده و به ورود تدریجی نقدینگی کمک کرده بود.
اما بازار سهام ایران یک ویژگی ثابت دارد:
به محض اینکه «ریسک سیاسی» حتی به اندازه یک سایه روی آن بیفتد، نقدینگی می‌ترسد و عقب می‌نشیند.
امروز همان اتفاق رخ داد. شوک خبری شب گذشته همانند بیدار کردن کودکی بود که پس از مدت‌ها آرام شده بود؛ ناگهان همه چیز از نو آغاز شد. معامله‌گران که هنوز از صعود روز گذشته انرژی گرفته بودند، صبح امروز با جریان عرضه روبه‌رو شدند. ترس به تابلو برگشته بود و این را به‌خوبی می‌شد در قدرت بالای فروشندگان دید.
عرضه در صبح، خریدهای سنگین در پایان
اما ماجرا فقط به نیمه اول بازار محدود نشد. هرچه به دقایق پایانی نزدیک‌تر شدیم، رد پای همان «نیروی پنهان» یا به عبارت دقیق‌تر «تقاضای هوشمند» آشکار شد. خریدهای قابل‌توجه در نمادهای بزرگ و لیدر—از پتروپالایشی‌ها تا فلزی‌ها و خودرویی‌ها—نشان داد که جریان پول در حال رصد بازار است و قصد ندارد اجازه بدهد هیجان سیاسی همه چیز را تخریب کند.
ارزش معاملات ۸.۴ همت امروز، علی‌رغم منفی بودن غالب نمادها، پیام مهمی دارد:
روند صعودی زمانی ادامه‌دار می‌شود که حجم و ارزش معاملات بالا بماند؛ چه در روزهای سبز و چه در روزهای قرمز.
به عبارت دیگر، بازار امروز با وجود فشار فروش، «بی‌رمق» نبود؛ بلکه فعال و پرجنب‌وجوش بود و این برای یک بازار آماده صعود، نشانه‌ای مثبت است.
سقف جدید شاخص؛ فرصت یا تله؟
روز گذشته شاخص توانست برای سومین‌بار از سقف قبلی عبور کند و موقعیت تکنیکال جدیدی را به دست آورد. امروز اما همان‌طور که انتظار می‌رفت، بازار واکنش اصلاحی نشان داد.
اصلاح امروز نه تنها غیرطبیعی نبود، بلکه برای تثبیت این سقف ضروری هم بود.
بخش بزرگی از تحلیلگران تکنیکال معتقدند عبور از سقف تاریخی اگر با افزایش حجم معاملات همراه شود، می‌تواند پول‌های مردد را وارد میدان کند. بازاری که چند سال زیر فشار رکود و بی‌اعتمادی بوده، برای تغییر فاز نیاز دارد چند روزی روی مقاومت‌های جدید بجنگد.
امروز یکی از همین روزها بود.
اصلاحات اقتصادی؛ مهم‌ترین پالس‌های بنیادی
اما مهم‌ترین پرسش این روزهای بازار این است:
بعد از این سقف چه می‌شود؟
پاسخ این پرسش نه صرفاً در نمودار، بلکه در اقتصاد کلان نهفته است.
رالی جدید بازار سهام تنها زمانی آغاز می‌شود که اصلاحات اقتصادی آغاز شود. دو سیگنال اصلی این روزها عبارت‌اند از:
-
اصلاح قیمت بنزین
-
تعدیل و یکسان‌سازی نرخ ارز
این‌ها همان اصلاحاتی‌اند که سال‌ها درباره‌اش صحبت شد اما عملی نشده بود. افزایش نرخ بنزین، هرچند اثر مالی آن محدود است، اما به‌عنوان «نشانه آغاز اصلاحات» اهمیت دارد. درست مانند کسی که سال‌ها حرف باشگاه را زده و امروز بالاخره قدم اول را مراقبانه برداشته است.
بازار به خوبی درک کرده که این گام‌ها در نهایت به کاهش کسری بودجه، کم‌شدن فشار انتشار اوراق و سپس کاهش نرخ بهره منجر می‌شود. وقتی نرخ بهره پایین بیاید، موتور قدرتمند نقدینگی به سمت بازار سرمایه روشن خواهد شد.
بودجه ۱۴۰۵؛ میدان اصلی نبرد
انتظار می‌رود مهم‌ترین اثرات این اصلاحات پیش از هر چیز در لایحه بودجه آینده دیده شود.
اگر دولت در بودجه:
-
هزینه‌های غیرضروری را کاهش دهد،
-
یارانه‌های غلط را اصلاح کند،
-
ارز ترجیحی پنهان و آشکار را حذف کند،
-
و مسیر درآمدزایی پایدار را دنبال کند،
بازار می‌تواند از فاز «امید محتاطانه» وارد فاز «اعتماد عملی» شود.
جنجال‌های پیرامون ارز سفید و رانت‌های پنهان
بخشی از تحلیل‌های امروز نیز به موضوع «ارز سفید» یا همان رانت‌های ترجیحی جدید اشاره دارد؛ موضوعی که داغ بحث‌ها شده و حتی به بحث فیلترینگ و امتیازهای خاص هم ربط پیدا کرده است.
پیام نهفته برای بازار این است:
تا زمانی که رانت‌های عظیم در اقتصاد وجود دارد، اصلاحات ناتمام خواهد ماند.
بازار زمانی جان می‌گیرد که این رانت‌ها خشکیده شوند و مسیر منابع کشور به سمت تولید و سرمایه‌گذاری واقعی برود. این نکته‌ای است که فعالان بازار بارها تکرار کرده‌اند و امروز دوباره برجسته شد.
بازاری که هنوز امید دارد
اگرچه تابلو امروز قرمز بود، اما نشانه‌های مثبتی نیز در دل معاملات وجود داشت:
-
ارزش معاملات بالا
-
بازگشت تقاضا در پایان بازار
-
حفظ جریان نقدینگی در نمادهای بزرگ
-
و ثبات نسبی در نقاط کلیدی شاخص
این‌ها نشان می‌دهد بازار هنوز «خسته نشده»؛ فقط کمی «ترسیده».
و ترس، وقتی با حجم بالای معاملات همراه باشد، بیشتر شبیه سوخت برای حرکت بعدی است تا مانعی برای ادامه مسیر.
بازار در آستانه یک فصل جدید قرار دارد؛
فصلی که چرخ‌دنده‌های آن نه با هیجان سیاسی، بلکه با اصلاحات اقتصادی می‌چرخد.
اگر ریسک‌ها آرام شوند، شنبه بازار احتمالاً بار دیگر به همان ریتم صعودی بازمی‌گردد. آرام، تدریجی و حساب‌شده.
فاطمه حاج علی