به گزارش اکو اقتصاد، بازار سهام در معاملات امروز دوشنبه ۲۴ آذر ۱۴۰۴، یکی از پرتحرکترین و مثبتترین روزهای خود در هفتههای اخیر را پشت سر گذاشت. اگرچه معاملات در ابتدای روز با تردید و احتیاط آغاز شد، اما با گذر زمان و افزایش قدرت تقاضا، فضای بازار بهطور محسوسی تغییر کرد و جریان پول توانست بر نگرانیها و ابهامات غلبه کند. در نیمه دوم معاملات، تقاضا به حدی افزایش یافت که در بسیاری از نمادها بهسختی میشد سهمی برای خرید پیدا کرد؛ وضعیتی که از تقویت خوشبینی فعالان بازار حکایت داشت.
این روند مثبت در حالی رقم خورد که همچنان بسیاری از تحلیلگران معتقدند بازار سرمایه از منظر دلاری در سطوح پایینی قرار دارد و رشدهای اخیر، بیش از آنکه جبران افت ارزش دلاری بازار باشد، تلاشی برای همگام شدن با تورم و رشد نرخ ارز تلقی میشود. به تعبیر برخی فعالان، بورس در وضعیتی شبیه «تردمیل» قرار گرفته؛ جایی که با وجود رشد اسمی قیمتها، بازده واقعی بازار همچنان با سرعت دلار و سایر بازارهای موازی فاصله دارد.
غلبه خوشبینی بر تردیدهای سیاسی و اقتصادی
پیش از آغاز معاملات، دو عامل مهم فضای بازار را با تردید همراه کرده بود. نخست نگرانیهای سیاسی و احتمال بروز تنشهای جدید در سطح منطقهای و بینالمللی و دوم ابهامات مرتبط با بودجه و آثار احتمالی آن بر صنایع بورسی. این عوامل باعث شد بازار در دقایق ابتدایی با احتیاط حرکت کند، اما هرچه زمان گذشت، واکنش بازار به این نگرانیها کمرنگتر شد و وزن خوشبینیها افزایش یافت.
در مقابل این تردیدها، یک عامل کلیدی نقش محرک اصلی بازار را ایفا کرد و آن هم نرخ دلار بود؛ چه در بازار آزاد و چه در سیاستهای ارزی بانک مرکزی. عبور دلار آزاد از کانال ۱۳۰ هزار تومان، سیگنالی مهم برای فعالان بازار سرمایه محسوب میشود. این رشد نرخ ارز، بهویژه برای شرکتهای صادراتمحور و دلاری، انتظارات سودآوری را تقویت کرده و باعث شده نگاهها دوباره به سمت سهام معطوف شود.
بازار در آستانه رالی؟ پیشنیازها چیست
برخی تحلیلگران معتقدند تحرکات اخیر بازار میتواند نشانههای ابتدایی شکلگیری یک رالی صعودی باشد؛ رالیای که البته مسیر آن پر از نوسان و چرخش خواهد بود. به باور این گروه، دو پیشنیاز اصلی برای شکلگیری یک روند صعودی قدرتمند وجود دارد. پیشنیاز نخست، اصلاحات ارزی است که به نظر میرسد دولت و سیاستگذار پولی در این مسیر گام برداشتهاند. پیشنیاز دوم، اصلاحات اقتصادی از جمله کاهش نرخ بهره و کنترل کسری بودجه است؛ موضوعی که هنوز نشانههای روشنی از آن دیده نمیشود.
در نبود کاهش نرخ بهره، امکان رشد بازار وجود دارد، اما سرعت و عمق این رشد ممکن است محدودتر باشد. در این شرایط، نقش گزارشهای عملکرد شرکتها، رویدادهای کدال، معاملات بورس کالا و نحوه مواجهه دولت با صنایع مختلف در لایحه بودجه، اهمیت دوچندانی پیدا میکند.
جریان پول؛ حلقه مفقوده بازار
اگرچه حجم معاملات و تحرکات امروز بازار قابل توجه بود، اما بررسیها نشان میدهد جریان پول جدید هنوز بهطور جدی وارد بازار سرمایه نشده است. بخش قابل توجهی از سرمایهها همچنان در صندوقهای طلا، اوراق با درآمد ثابت و بازارهای موازی پارک شدهاند. از سوی دیگر، استفاده از اعتبار و خطوط اعتباری نیز در حداقل سطوح خود قرار دارد. به همین دلیل، بسیاری از فعالان معتقدند بازار هنوز در ابتدای مسیر جذب نقدینگی قرار دارد و فاصله زیادی تا ورود پولهای بزرگ داخلی و خارجی وجود دارد.
یکی از موانع اصلی در این مسیر، بیاعتمادی عمیق نسبت به بازار سرمایه است؛ بیاعتمادیای که ریشه در تجربههای تلخ سالهای گذشته دارد و به سادگی برطرف نخواهد شد. احیای این اعتماد، نیازمند تصمیمات پایدار، سیاستگذاری شفاف و پرهیز از رفتارهای هیجانی است.
نقش عرضههای اولیه در احیای اعتماد
در این میان، عرضههای اولیه میتوانند نقش مهمی در بازگشت تدریجی اعتماد و جذب سرمایههای خرد ایفا کنند. تجربه سالهای اوج بازار نشان داد عرضههای اولیه جذاب میتوانند سرمایهگذاران جدید را به بازار بیاورند، اما اجرای نادرست این سیاستها در گذشته، خاطرات ناخوشایندی برای فعالان بازار به جا گذاشته است.
به اعتقاد کارشناسان، اگر قرار است موج جدیدی از عرضههای اولیه در بازار شکل بگیرد، این عرضهها باید شامل شرکتهای بزرگ، سودآور و با مدلهای جذاب تأمین مالی باشند. عرضههایی که صرفاً با هدف تأمین مالی کوتاهمدت انجام شوند، نهتنها اعتماد بازار را تقویت نمیکنند، بلکه میتوانند آسیبزا باشند.
در مجموع، بازار سهام امروز نشان داد که همچنان ظرفیت رشد و تحرک را دارد و جریان خوشبینی در حال تقویت است. با این حال، تداوم این مسیر به مجموعهای از عوامل از جمله ثبات سیاستهای اقتصادی، شفافیت در بودجه، مدیریت صحیح عرضههای اولیه و مهمتر از همه، بازسازی اعتماد عمومی به بازار سرمایه بستگی دارد.
فاطمه حاج علی