به گزارش اکو اقتصاد، بازار جهانی نفت در روزهای اخیر بار دیگر وارد فاز نوسانی شد؛ جایی که امید به پایان یکی از بزرگترین جنگهای ژئوپلیتیکی قرن، همزمان با ضعف اقتصاد دومین مصرفکننده بزرگ انرژی جهان، فشار سنگینی بر قیمتها وارد کرده است. قیمت نفت که ماهها تحت تأثیر تنشهای سیاسی، تحریمها و نگرانیهای عرضه بالا مانده بود، حالا با یک تغییر لحن جدی در سیاست و اقتصاد جهانی، مسیر نزولی در پیش گرفته است.
روز سهشنبه، قیمت نفت برای دومین جلسه متوالی کاهش یافت. نفت برنت با افت ۳۵ سنتی (معادل ۰٫۶ درصد) به ۶۰٫۲۱ دلار در هر بشکه رسید و نفت خام وستتگزاس اینترمدیت آمریکا نیز با کاهش ۳۰ سنتی (۰٫۵ درصد) در سطح ۵۶٫۵۲ دلار معامله شد. این کاهشها بیش از هر چیز ناشی از تقویت انتظارات بازار نسبت به دستیابی به توافق صلح میان روسیه و اوکراین بود؛ تحولی که میتواند قواعد بازی در بازار انرژی را دگرگون کند.
صلحی که بازار نفت را میلرزاند
تحلیلگران بانک ANZ در یادداشتی اعلام کردند که بازار نفت با دقت نشانههای خوشبینی نسبت به پایان جنگ روسیه و اوکراین را رصد میکند. جنگی که از سال ۲۰۲۲ تاکنون، یکی از عوامل اصلی جهش قیمت انرژی در جهان بوده است. اکنون اما، خبرهایی از پیشرفت مذاکرات و تلاشهای دیپلماتیک بیسابقه، فضای بازار را تغییر داده است.
ایالات متحده پیشنهاد داده است که تضمینهای امنیتی مشابه ناتو به اوکراین ارائه دهد؛ اقدامی که از دید بسیاری از تحلیلگران، میتواند مسیر را برای یک توافق سیاسی هموار کند. مذاکرهکنندگان اروپایی نیز از پیشرفت در گفتوگوها خبر دادهاند؛ هرچند اختلاف بر سر امتیازات سرزمینی همچنان یکی از گرههای اصلی باقی مانده است.
با این حال، حتی احتمال کاهش یا لغو تحریمهای نفتی روسیه کافی بود تا بازار واکنش نشان دهد. بازگشت کامل نفت روسیه به بازارهای جهانی، میتواند میلیونها بشکه در روز به عرضه اضافه کند؛ آن هم در شرایطی که بازار همین حالا نیز با مازاد عرضه دستوپنجه نرم میکند.
اقتصاد چین؛ ضربه دوم به تقاضا
در سوی دیگر ماجرا، دادههای ناامیدکننده اقتصادی چین همچون وزنهای سنگین بر کفه نزولی بازار نفت فشار آورد. آمارهای رسمی نشان میدهد رشد تولید کارخانهای چین به پایینترین سطح ۱۵ ماه اخیر رسیده و فروش خردهفروشی نیز کندترین رشد خود از دسامبر ۲۰۲۲ – دوران اوج محدودیتهای کرونایی – را تجربه کرده است.
تونی سیکامور، تحلیلگر بازار در شرکت IG، هشدار داده است که این ارقام نشان میدهد مدل اتکای چین به صادرات برای جبران ضعف تقاضای داخلی در حال فرسایش است. این مسئله برای بازار نفت اهمیت حیاتی دارد؛ چراکه چین بزرگترین واردکننده نفت جهان است و هر نشانهای از سرد شدن اقتصاد آن، مستقیماً تقاضای جهانی انرژی را تهدید میکند.
افزون بر این، افزایش سریع استفاده از خودروهای برقی در چین نیز بهطور ساختاری مصرف فرآوردههای نفتی را کاهش داده و چشمانداز تقاضای بلندمدت نفت را بیش از پیش تیره کرده است.
ونزوئلا و ذخایر شناور؛ نگرانیهایی که کمرنگ شد
در هفته گذشته، توقیف یک نفتکش در سواحل ونزوئلا توسط آمریکا، نگرانیهایی درباره اختلال در عرضه ایجاد کرده بود. اما این نگرانیها چندان دوام نیاورد. معاملهگران اعلام کردند که سطح بالای ذخایر شناور نفت در جهان و همچنین افزایش خرید نفت ونزوئلا توسط چین پیش از اجرای تحریمها، اثر این اقدام را تا حد زیادی خنثی کرده است.
به بیان ساده، بازار نفت اکنون در وضعیتی قرار دارد که هر خبر مثبت از سمت عرضه، بهسرعت به فشار قیمتی تبدیل میشود؛ چراکه تقاضا توان جذب نفت بیشتر را ندارد.
آینده بازار؛ آرامش یا سقوط؟
مجموعه این عوامل نشان میدهد که بازار نفت در آستانه یک دوره حساس و تعیینکننده قرار دارد. اگر مذاکرات صلح روسیه و اوکراین به نتیجه برسد و اقتصاد چین نتواند بهسرعت احیا شود، احتمال تداوم فشار نزولی بر قیمتها بسیار بالا خواهد بود.
در چنین شرایطی، اوپکپلاس با یکی از دشوارترین تصمیمهای خود مواجه میشود: کاهش بیشتر تولید برای نجات قیمتها یا پذیرش واقعیت جدید بازار و آماده شدن برای نفت ارزانتر.
بازار انرژی حالا بیش از هر زمان دیگری به سیاست، دیپلماسی و اقتصاد جهانی گره خورده است؛ و هر تیتر خبری میتواند معادلات قیمت را در عرض چند دقیقه تغییر دهد.
ساناز احمدی