به گزارش اکو اقتصاد، ایمنی در صنعت پتروشیمی تنها یک دستورالعمل عملیاتی یا مجموعه‌ای از مقررات نیست؛ بلکه شالوده‌ای است که بر اساس آن می‌توان تولیدِ پایدار، محیط کار امن و تداوم زنجیره ارزش را تضمین کرد. در صنعتی که با مواد خطرناک، فرآیندهای پیچیده و تجهیزات حساس سروکار دارد، کوچک‌ترین غفلت می‌تواند خسارت‌هایی به‌مراتب بزرگ‌تر از ظرفیت تحمل هر سازمان و هر جامعه ایجاد کند. به همین دلیل، مدیریت ایمنی فرایند (PSM) به‌عنوان یک نظام فکری و مدیریتی، امروز دیگر یک انتخاب نیست؛ بلکه یک ضرورت قطعی برای حضور مؤثر و پایدار در عرصه تولید است.
در سال‌های اخیر صنعت پتروشیمی ایران با طی یک مسیر رو به رشد، گام‌های مهمی در استقرار نظام ایمنی فرایند برداشته است. این مسیر، از آموزش و فرهنگ‌سازی در سطح کارکنان آغاز شد و با ایجاد ساختارهای سازمانی، استانداردسازی و تعریف شاخص‌های پایش، به یک برنامه راهبردی در سطح صنعت تبدیل شد. نکته کلیدی این است که ایمنی دیگر تنها وظیفه بخش HSE نیست؛ بلکه یک مسئولیت سازمانی مشترک است که همه واحدها، از بهره‌برداری تا مهندسی و تعمیرات، باید نقش فعال و مستقیم در اجرای آن داشته باشند.
امروزه تجربه‌های جهانی و نمونه‌های داخلی به‌وضوح نشان داده‌اند که هر مجتمع پتروشیمی که ایمنی را در مرکز تصمیم‌سازی خود قرار داده، نه‌تنها کاهش حوادث و افزایش تاب‌آوری را تجربه کرده، بلکه ارتقای راندمان تولید، کاهش توقف‌های ناخواسته و بهبود اعتماد عمومی را نیز به‌دست آورده است. این یعنی ایمنی، هزینه‌ی اضافی نیست؛ بلکه بهترین سرمایه‌گذاری برای پایداری اقتصادی و سلامت کارکنان است.
با این حال مسیر ایمنی هیچ‌گاه پایان ندارد. رشد فناوری، تغییر شرایط عملیاتی و توسعه واحدهای جدید، نیازمند بازنگری مستمر و تقویت ساختارهای مدیریتی است. در چنین شرایطی، استمرار آموزش، تقویت فرهنگ گزارش‌دهی، شفافیت در تحلیل رویدادها و حمایت مدیریتی بی‌قید و شرط، چهار ستون اصلی برای حفظ سطح مطلوب ایمنی به شمار می‌رود.
صنعت پتروشیمی ایران امروز در نقطه‌ای قرار دارد که می‌تواند با تکیه بر تجربه‌های گذشته و نگاه آینده‌محور، الگویی ملی در حوزه ایمنی فرایند ارائه دهد. این مسیر با همکاری، هم‌افزایی و باور مشترک به اینکه «ایمنی یک ارزش است، نه یک فعالیت» قابل تحقق خواهد بود.
زهرا مالمیر