به گزارش اکو اقتصاد، قیمت جهانی نفت در معاملات روز دوشنبه به پایین‌ترین سطح خود طی پنج ماه گذشته سقوط کرد؛ این افت ناشی از نگرانی‌ها درباره مازاد عرضه در بازار و تضعیف تقاضای جهانی است. بهای نفت خام شاخص Brent Crude با کاهش قابل توجهی به زیر ۷۷ دلار در هر بشکه رسید و قیمت West Texas Intermediate نیز با روند مشابهی به زیر ۷۴ دلار سقوط کرد. این کاهش، در شرایطی رخ می‌دهد که سرمایه‌گذاران و فعالان بازار از پیامدهای تنش‌های تجاری میان ایالات متحده و چین نگران‌اند؛ تنش‌هایی که می‌تواند رشد اقتصادی و در نتیجه تقاضا برای انرژی را تحت فشار قرار دهد.
یکی از دلایل اصلی این افت، افزایش عرضه از سوی تولیدکنندگان بزرگ نفت، از جمله ایالات متحده، روسیه و برخی کشورهای عضو Organization of the Petroleum Exporting Countries (اوپک) است. در حالی که تقاضای جهانی رشد قابل توجهی نداشته، این افزایش عرضه باعث برهم خوردن توازن بازار شده است. تحلیل‌گران انرژی هشدار می‌دهند که اگر روند عرضه بالا و تقاضای ضعیف ادامه پیدا کند، احتمال افت بیشتر قیمت‌ها نیز وجود دارد.
این شرایط می‌تواند برای کشورهایی که اقتصادشان به درآمدهای نفتی وابسته است، پیامدهای قابل توجهی داشته باشد. کاهش قیمت نفت، در وهله نخست، به معنای کاهش درآمدهای ارزی دولت‌هاست؛ درآمدی که معمولاً برای تأمین بودجه عمومی و سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی حیاتی است. کشورهایی نظیر ایران، عربستان سعودی و روسیه که بخش مهمی از درآمدشان از صادرات نفت تأمین می‌شود، با فشار مالی بیشتری روبه‌رو خواهند شد. کاهش درآمدها می‌تواند به محدود شدن پروژه‌های توسعه‌ای، افزایش کسری بودجه و حتی فشار بیشتر بر سیاست‌های مالی و پولی منجر شود.
از سوی دیگر، افت قیمت نفت در کوتاه‌مدت می‌تواند اثرات مثبتی هم برای برخی کشورها داشته باشد؛ به‌ویژه کشورهای واردکننده انرژی که با کاهش هزینه واردات سوخت، امکان کنترل بهتر تورم را خواهند داشت. اما در سطح کلان، کاهش شدید قیمت نفت معمولاً نشانه‌ای از کندی رشد اقتصادی جهانی است؛ موضوعی که می‌تواند به تضعیف بازارهای مالی و کالایی بین‌المللی نیز منجر شود.
در مجموع، افت پنج‌ماهه قیمت نفت هشداری برای اقتصاد جهانی و به‌ویژه کشورهای صادرکننده است. در شرایط فعلی، به نظر می‌رسد چاره‌ای جز هماهنگی تولیدکنندگان بزرگ برای مدیریت عرضه و جلوگیری از ادامه روند نزولی وجود ندارد. در غیر این صورت، تداوم این وضعیت می‌تواند پیامدهای اقتصادی و سیاسی قابل توجهی به دنبال داشته باشد.
زهرا مالمیر